Selasa, 06 April 2010

belajar untuk berbahasa sunda

Hak Cipta Dilindungi oleh Undang-undang.

ALLAH HUAKBAR
Sedang Belajar.

Bahasa anak-anak digunakan untuk anak-anak atau ke anak-anak.
Bahasa halus digunakan untuk ke orang yang lebih tua.
Bahasa halus sekali digunakan untuk ke orang yang terhormat atau yang punya jabatan tinggi.
Bahasa kasar adalah bahasa yang akrab digunakan untuk ke sesama, ke temanya sudah dekat sekali. Atau menceritakan orang lebih muda ke orang yang lebih muda.
Bahasa kasar sekali digunakan oleh orang yang sedang marah atau bertengkar. Tapi biasanya digunakan ke binatang.
Bahasa Penengah digunakan untuk ke orang yang lebih rendah pangkatnya atau jabatannya tapi umurnya lebih tua.
Bahasa sedang adalah bahasa halus digunakan untuk ke diri sendiri, atau untuk menceritakan sesama ke yang lebih atas.


A
abadi abadi, langgeng, baka. jamak lalanggeng. = kekal.
1. mengabadikan. ngaabadikeun, ngalanggengkeun.
abad abad.
1. beberapa abad. sababaraha abad, mangabad-abad.
2. berabad-abad. mangabad-abad.
3. seabad. saabad.
abjad abjad.
abnormal cacad. lawan kata walagri.
abon abon, sawud. jamak arabon, sarawud.
abortus kaluron.
abses bisul. verb.
abu (sisa bara api) lebu. jamak lalebu.
abu rokok. calacah, sekar, lebu roko.
abu-abu hawuk, kulawu, kulabu. = kelabu.
1. Nama Désa di Kecamatan Kertasari Kabupatén Bandung. Cihawuk.
acak acak. kata kerja. jamak aracak.
1. bekas mengacak orang lain. pangacakan.
2. diacak. diacak. jamak diaracak
3. acak-acakan. acak-acakan, balatak.
4. diacakan. diacakeun.
5. acakkan. acakkeun.
6. mengacak. ngacak. jamak ngaracak.
7. mengacaknya. ngacakna.
8. mengacakan. ngacakeun.
9. tolong mengacakkan. pangacakkeun.
10.menolong mengacakkan. mangacakkeun.
11.pengacak. pangacak, anu ngacak, nu ngacak.
12.silahkan acak. acakan, Pék aracak.
13.teracak. kaacak.
14.teracak-acak. kaacak-acak.
15.yang akan diacak. acakeun. kata benda.
acara acara.
aco aco. 1. mengaco. ngaco.
-
ada (bahasa halus) nyondong. jamak nyarondong.
ada (bahasa kasar) aya.
Nama tempat yang ada di wilayah sunda.
Ngaran tempat nu aya di tatar sunda.
1. ada isinya. ayaan.
2. ada diisi. diayaan.
3. ada-ada saja. aya-aya waé.
3. adakan. ayakeun
4. adanya. ayana.
5. bakal ada. piayaeun.
6. berada. aya (di), beunghar.
saya berada di Semarang selama tiga hari.
kururing aya di Semarang salila tilu poé.
7. diadakan. diayakeun.
Hiburan itu diadakan seminggu sekali.
Hiburan téh diayakeun saminggu sakali.
8. jamak aya. araya.
Anak-anak barangkali saja masih ada.
Barudak sugan wae araya keneh.
9. lawan kata. euweuh, teu aya (bahasa halus).
10.keadaan. kaayaan.
Keadaan jadi tidak aman. Kaayaan jadi teu aman.
11.mengadakan ngayakeun.
12.ditolong diadakan. dipangayakeun
13.paling kaya. pangayana.
14.seadanya. saayana, saaya-aya.
15.tolong adakan. pangayakeun.
adalah nyaéta.
adan adan. = azan.
adas (tanaman) hades. Bahasa latin, foeniculum vulgare mill.
adat adat, kabiasaan.
adik (bahasa kasar dan bahasa sedang) adi, ade. kata benda.
Adik saya kelas dua. Adi kuring kelas dua.
1. adik saya. pun adi.
2. adik istri atau suami. adi beuteung.
3. adik-kakak. adi-lanceuk.
4. anak dari adik orang tua. adi misan, adi sabrayna.
5. cucu dari saudara adik. adi misan mindo.
6. istri, bini. adi.
7. punya adik, beradik. adian. jamak aradian.
8. memperadik. ngadikeun. kata kerja.
adik (bahasa halus) pun adi, rai atau rayi, yayi, yi (singkatan).
Adik saya kelas dua. Rayi abdi kelas dua.
1. punya adik. rayian.
2. adik-lanceuk. rayi-raka.
3. adik kamu. tuang rayi.
Adik kamu kelas berapa ? Tuang rayi kelasa sabaraha ?
4. adik istri atau suami. rai.
adil adil. jamak aradil.
1. keadilan. kaadilan.
2. pengadilan. pangadilan.
3. seadil-adilnya. saadil-adilna.
adu1 (bahasa kasar) adu.
1. jamak aradu.
Binatang suka diadu dengan temannya. sato sok diaradu jeung baturna.
2. bahasa inggrisnya adu. compete, race.
3. mengadu. ngadu. jamak ngaradu.
4. mengadukan. ngadukeun. jamak ngaradukeun.
5. pasangan untuk diadu. aduna.
6. rupa-rupa yang suka diadukan. aaduan, adu-aduan.
7. tempat mengadu. pangaduan.
8. yang dianggap bakal unggul, suka mengadu. aduan.
9. menserasikan. adu manis.
10.perpaduan. aduna.
adu1 (bahasa halus dan bahasa sedang) aben.
1. mengadu. ngaben. jamak ngaraben.
Dahulu saya suka mengadu layang-layang.
Kapungkur abdi resep ngaben langlayangan.
2. mengadukan. ngabenkeun.
adu2 paén. jamak paraén. 1. mengadu. maén. 1. sepakbola. maénbal.
adu kerbau. jogol.
adu tenaga tangan. panco.
aduh aduh.
1. mengucapkan aduh beberapa kali. aaduhan atau aduh-aduhan.
aduk aduk, baur, campur, galo. jamak araduk.
1. adukkan. adukkeun.
2. diaduk diaduk.
3. mengaduk, bikin aduk. ngaduk. jamak ngaraduk.
4. menolong adukkan. mangadukkeun.
5. tolong adukkan. pangadukkeun.
aduk aduk. 1. mengaduk. ngaduk.
aduk-aduk air (kolam) kubek. mengaduk-aduk. ngubek.
aduk dengan kaki. galey.
aduk dengan tangan. rames, racek.
-
agak rada, meueusan.
1. agak besar. rada gedé, gedé meueusan.
agak keras. peungkeur.
agama agama, agami (bahasa halus).
agar1 ambéh atau abéh, sangkan. lihat supaya. Belajar agar pintar. Diajar ambéh pinter.
agak rada.
agar supaya.
agar2 (makanan) ager.
agung agung.
akhirat ahérat.
aib aéb.
air air, cai, aér. jamak carai.
1. berair, diberi air. caian.
2. kena air. kacaian.
3. turun ke air. anclub.
air ci-. awalan yang berarti :
1. air :
air hangat = cihaneut.
air kelapa = cikalapa.
air kencing = cikiih.
air kopi = cikopi.
air susu = cisuSU.
air téh = cienté atau citéh.
2. Nama sungai atau nama tempat :
Cianjur, anjur=artinya belum ketemu.
Nama Kabupatén di Propinsi Jawa Barat.
Ciapus.lihat tali
Ciamis. lihat Manis.
Ciawi. lihat bambu.
-
Cibadak. lihat badak.
Cibangkong. lihat katak.
Cibeureum. lihat merah.
Cibéét. lihat kakatua.
Cibiru. lihat biru.
Cibodas. lihat putih.
-
cicaléngka, caléngka=nama tumbuhan semacam bambu.
Nama Kecamatan di Kabupatén Bandung.
Cicaheum. lihat gusi.
Cicangkang. lihat kulit.
Cigentur. lihat Rajin.
-
Cihampelas. lihat hampelas.
cihanyir. lihat amis.
Cihawuk. lihat abu-abu.
Cihérang. lihat bening.
Ciheulang. lihat elang.
Cihideung. lihat hitam.
-
Cijambu. lihat jambu.
Cijenuk. lihat banyak.
-
Cikadu. lihat durian.
Cikalong. lihat kelelawar besar.
Cikadut. lihat lambung.
cikancung, kancung=artinya belum ketemu.
nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung.
Cikandé. lihat kantong.
Cikasungka, kasungka=artinya belum ketemu.
Nama Désa di Kecamatan Cikancung Kabupatén Bandung.
Cikembang. lihat bunga.
Cikidang. lihat rusa.
Cikolé. lihat pisang.
cikonéng. lihat kuning.
cikuya. lihat kura-kura.
-
Cileunyi, leunyi=artinya belum ketemu.
Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung.
Cililin. lihat lilin.
Ciluncat.lihat lompat.
Ciléngkrang, artinya belum ketemu.
Nama Désa dan kecamatan di Kabupatén Bandung.
-
Cimahi. lihat cukup.
Cimanggu. lihat manggis.
Cimaung. lihat harimau.
Cimekar. lihat berkembang.
cimenyan. lihat dupa.
Cinunuk, nunuk=nama pohon.
Nama Désa di Kecamatan Cileunyi Kabupatén Bandung.
-
Cipaku. lihat paku.
Ciparay. paray bahasa Bandung=beunteur
nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung.
Cipagalo. lihat campur.
Cipedes. lihat lada.
Cipeuyeum. lihat tapé.
Cipatik. lihat kampak.
Cipinang. lihat pinang.
Ciporéat. lihat terbalik.
-
Cirangrang. lihat ranting.
Ciranjang. lihat tempat tidur.
cirebon. lihat Udang laut kecil.
Ciroyom. lihat pohon.
Cisarua. lihat sama.
-
Citarum. tarum=nama tanaman daunnya untuk mencelup.
Nama Désa di Kecamatan Bandung Wetan Kota Madya Bandung.
Citatah. lihat patah.
Citalem. lihat baki.
Citeureup. teureup=nama tanaman yang bergetar lengkap.
Nama Désa di kecamatan Dayeuhkolot Kabupatén Bandung.
Ciwidey, widey=artinya belum ketemu.
nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung.
air gula arén. kinca.
air habis. saat. jamak saraat. air menjadi habis. kasaatan.
air keluar besar dari dalam tanah. burial.
Nama Désa di Kecamatan Cimenyan Kabupatén Bandung. Ciburial.
air keras. érkeras.
air menétés. cikaracak.
air terjun. curug.
-
ajak ajak. jamak arajak.
1. bahasa ingris. to invite.
2. diajak. diajak.
3. mengajak. ngajak, ngajakan.
4. jamak mengajak. ngarajak, ngarajakan.
5. yang mengajak. pangajak.
ajakan ajakan. jamak arajakan.
ajar ajar, warah, wuruk, atik.
1. belajar. diajar, diwarah, diwuruk.
2. pelajaran. ajaran atikan.
ajar (bahasa halus) wulang.
ajaran ajaran, warahan, wurukan, atikan.
ajengan ajengan, guru agama islam.
aju aju, ajeng (bahasa halus).
1. mengajukan. ngajukeun, ngajengkeun.
mengajukan biaya untuk piknik. Ngajukeun biaya keur piknik.
ajukan ajukeun, ajengkeun. jamak arajukeun, arajengkeun.
akan (bahasa kasar) arék, rék. jamak ararék.
akan (bahasa halus dan bahasa sedang) badé. jamak baradé.
akar akar, oyod (berasal dari bahasa kawi). jamak arakar.
1. punya akar, berakar. akaran. jamak arakaran.
2. rupa-rupa akar. akar-akaran.
akhir ahir.
1. ahirnya. ahirna, antukna.
Orang jahat akhirnya celaka.
Jelema jahat ahirna cilaka
2. terakhir. pungkas. = penutup.
3. yang terakhir. pamungkas.
4. lawan kata. awal.
akhli ahli, tukang. jamak arahli.
1. akhli adan atau azan. modin.
2. akhli ambil ikan di laut. pamayang.
2. akhli selam. palika, tukang teuleum.
3. akhli keramik. anjun.
4. akhli berburu. pamatang, paninggaran.
5. akhli keluar masuk hutan. pangalasan.
6. akhli masak. koki, tukang masak.
7. akhli membantu melahirkan. paraji.
7. akhli membuat barang dari tembaga, kaléng. paledang.
8. akhli membuat barang dari besi. panday. = pandai.
9. akhli membuat gula atau nyadap. paneresan, panderesan, panyadapan.
9. akhli membuat perhiasan dari emas. kamasan.
10.akhli memukul beduk. merebot.
10.akhli menaklukkan binatang buas. malim.
11.akhli mencuci pakaian. minatu.
12.akhli mengusir gajah. Sarati.
12.akhli sunat. paraji sunat, tukang nyunatan.
13.akhli sembelih binatang peliharaan. jagal.
aki aki éyang (bahasa halus). = kakek.
akrab congah, loma.
aksara aksara, hurup. = huruf.
1. ada aksara, beri aksara. aksaraan.
2. membuat aksara. ngaaksaraan.
akte akte, tanda bukti. akte kalahiran, akte kawin.
aksén lentong. jamak lalentong. lihat dialék.
aku1 déwék, aing, uing, kuring, abdi, pribados, kaula, kami, simkuring, jisim abdi.
aku2 aku, angken (bahasa halus).
1. mengaku. ngaku, ngangken.
-
alam1 alam.
alam2 karandapan. kata kerja.
1. mengalami. ngarandapan.
alamat alamat.
alang-alang eurih. 1. bunga alang-alang ancul.
alas dadampar, tilam.
alasan alesan, alatan.
1. jamak aralesan.
2. alasannya. alesanana, alatanana.
alat alat, parabot, pang-.
alat musik bambu digoyang. angklung.
alat musik bambu dipukul. calung.
alat pemikul. rancatan.
alat untuk menyebrang. pameuntasan.
ali cingcin, lélépén.
alis halis. jamak haralis.
alisnya halisna. jamak haralisna.
almanak almenak, kalénder.
almarhum jenat.
alot liat. jamak laliat.
alu halu. jamak haralu.
-
aman aman, répéh. jamak rarépéh.
amat pisan, naker, kacida. jamak naraker.
ambil cokot, candak, bantun. jamak carokot, carandak, barantun.
ambil dari jemuran. jait.
ambil sedikit comot. jamak caromot.
ambil pakai kain lap. ceumpal.
amblas belesek. 1. terjadi amblas. ngabelesek.
ambruk ambrug.
amis hanyir. jamak halanyir, haranyir.
1. Nama Désa di Kecamatan Cikancung Kabupatén Bandung. Cihanyir.
ampas hampas.
ampas minyak kelapa galendo.
ampas kacang bungkil.
ampelas hampelas.
amuk amuk. 1. mengamuk. ngamuk.
-
-an -an akhiran yang berarti :
1. jumlah : duaan, tiluan.
2. mengandung, ada : caian, haseupan, duitan, artosan.
3. lebih dari satu kali : cokotan, candakan, nyiuman
4. memakai : duitan, artosan.
5. apa-apa yang meng.... : ganguan.
anai-anai rinyuh. verb. = rayap
anak1 budak, murangkalih (bahasa halus). Jamak barudak, marulangkalih.
1. anak kecil. budak leutik, murangkalih.
2. beranak, punya anak. anakan.
3. seperti anak-anak. bubudakeun.
4. budak mainan. budak-budakan, bonéka.
anak2 anak, putra (bahasa halus).
anak anjing kirik.
anak adik suan.
anak anjing kirik, kicik.
anak babi hutan benjit atau gegenjit.
anak badak putri.
anak belut kuntit, puntit.
anak buaya. bocokok.
anak campuran. paranakan.
anak dari cucu. buyut.
anak gagak kaak.
anak harimau aom.
anak itik pitik, itik.
-
anak kakak alo. jamak aralo.
anak katak buyur.
anak kecil budak leutik, murangkalih.
anak kera konyél.
anak kerbau énéng.
anak kucing bilatung.
anak kuda belo.
anak kutu rambut. kuar.
-
anak laki-laki. ujang, ringkasannya=jang.
anak lidah elak-elakan.
anak merpati piyik.
anak orang lain. anak deungeun
anak panah. jamparing.
anak perempuan enéng, néng (singkatan dari enéng), nyai, nyi (singkatan dari nyai), enok.
anak pertama cikal. jamak carikal.
anak sebelum anak terakhir. pangais bungsu.
anak sendiri anak kandung.
anak tekak elak-elakan.
anak terakhir bungsu. jamak barungsu.
anak tiri anak téré.
anak udang laut. rebon.
-
ancang-ancang awahan. 1. mengambil ancang-ancang. ngawahan
ancar-ancar ancer-ancer.
anda (bahasa kasar) sia, manéh, silaing, ilaing (robahan dari silaing). jamak maranéh.
Sedang apa kamu disini? What are you doing here?
Keur naon maneh didieu?
anda (bahasa halus) anjeun, salira, tuang-. jamak aranjeun.
Nuju naon salira didieu?
anda (bahasa sedang) sampéan.
andal andel. verb.
1. mengandalkan. ngandalkeun.
2. diandelkan. diandelkeun.
andeng-andeng karang.
anéh anéh, ahéng. jamak aranéh, arahéng.
anéka rupa-rupa.
anggap anggap. jamak aranggap.
angin angin, hawa.
angkasa awang-awang.
angker sanget.
angkuh angkuh, agul, adigung. jamak aragul, aradigung.
angguk unggeuk, manggut.
angkut angkut, akut.
1. mengangkut. ngangkut, ngakut
angsa soang. jamak saroang.
-
ani-ani étém.
aniaya aniaya. 1. menganiaya. nganiaya.
anjing anjing, gogog (bahasa anak-anak).
anjing hutan ajag.
anjlok anjlog.
antan halu. jamak haralu.
antar anteur, jajap (bahasa halus). jamak aranteur.
Antar ke sekolah. Anteur ka sakola. Jajap ka sakola.
antarkan anteurkeun. jamak aranteurkeun.
antara antara, antawis (bahasa halus). 1. diantaranya. diantarana.
antan halu.
anti cadu.
anting giwang.
antri untuy. mengantri. nguntuy.
anu taeun.
anut agem, anut. 1. menganut. nganut.
anyaman anyaman.
anyaman bambu. anyaman awi.
anyaman bambu atas bulat bawah persegi. dingkul.
anyaman bambu untuk dinding. bilik.
-
api seuneu.
1. berapi. seuneuan.
2. memberi api, memanasi situasi. nyeuneuan.
3. seperti api. seuseuneuan
apa ? naon ?
1. apanya ? naonna ?
2. kenapa ? oleh apa? kunaon ?
3. apa-apa nanaon.
apalagi komo, sumawon, sumawonna, sumawonten (bahasa halus).
apek hapeuk.
apung. kambang. 1. mengapung. ngambang.
arang areng. jamak arareng.
arti harti, hatos (bahasa halus) atau awit.
1. artinya. hartina.
2. mengerti. ngarti,ngartos.
-
asa pangharepan.
asah asah. jamak arasah.
asal asal, kawit (bahasa halus). 1. asalnya. asalna. 2. asal dari mana. Kawit timana, kawit timanten.
asam1 haseum (rasa atau bau).
asam2 (tanaman) tangkal asem. Bahasa latin, tamarindus indika.
asap haseup. jamak haraseup.
1. berasap, ada asapnya. haseupan.
2. kena asap. kahaseupan.
3. diam ditempat penuh asap. hahaseupan.
asbak asbak, wadah calacah. noun.
asin asin. jamak arasin.
asin sekali molélél, pangsét.
asli asli. jamak arasli. 1. aslinya. aslina.
asma mengi, bengék.
asuh asuh. 1. mengasuh. ngasuh.
-
atap hateup, suhunan. jamak harateup.
atas luhur. jamak laluhur.
1. atasan. luluhur.
1. diatas. diluhur.
2. ada diatas. saluhureun.
3. jadi tambah atas. ngaluhuran.
4. paling atas. pangluhurna.
5. tambah atas. luhuran.
6. paling atas. pangluhurna.
atau (bahasa kasar) atawa, boh.
Mau pulang sekarang atau nanti ? Rék balik ayeuna atawa engké ?
atau (bahasa halus dan bahasa sedang) atanapi.
Mau pulang sekarang atau nanti ? badé mulih ayeuna atanapi engké ?
atur atur. jamak aratur. 1. mengatur. ngatur.
Sebab hidup itu ada yang mengatur. Sabab hirup mah aya nu ngatur.
aur awi, haur.
aus gugus.
awal awal. Béda dari dugaan awalnya. Béda ti sangkaan awalna.
awas kadé, haling, hilik. jamak karadé.
awét awét, lana. jamak arawét.
Bahasa Inggris awét, lasting, durable.
1. diawétkan. diawétkeun.
2. mengawétkan. ngawétkeun.
3. paling awét. pangawétna.
4. supaya awét. ngawét-ngawét.
5. diawét-awét. diawét-awét.
6. suami-istri sering bertengkat. awét rajét.
ayah bapa, apa, rama, abah.
ayam hayam, kotok (bahasa kuno). jamak harayam.
1. ayam adu yang sudah kalah. hayam jebol. lawan kata hayam garung
2. ayam adu yang menang terus. hayam garung. lawan kata hayam jebol.
3. ayam baru netas. kumupu, hayam kumupu.
4. ayam bersuara panjang dari Cianjur. hayam pelung.
5. ayam betina. hayam bikang, babon. lawan kata hayam jago.
6. ayam betina besar yang belum fuber. hayam babon, hayam danten. lawan kata hayam jajangkar.
7. ayam bulu ekornya tumbuh ke pinggir. hayam sémpong.
8. ayam bulu, kulit, daging, tulangnya hitam. hayam camani.
9. ayam bulunya abu-abu totol-totol putih. hayam mutiara.
10.ayam bulunya hiris. hayam renggé.
11.ayam bulunya hitam, badan merah. hayam jobang, hayam dobang.
12.ayam bulunya hitam totol-totol putih. hayam carambang.
13.ayam bulunya merah totol-totol putih. hayam borontok.
14.ayam bulunya putih totol-totol hitam atau merah. hayam borontotok.
15.ayam bulunya sedikit, gundul. hayam turundul.
16.ayam bulunya seperti cemara. Hayam cemara.
17.ayam bulunya seperti nenas. hayam rintit.
18.ayam bulunya seperti susunan sirap. hayam sirap.
19.ayam hasil perkawinan cangéhgar dengan ayam biasa. Hayam bakisar.
20.ayam hutan jantan. cangéhgar.
21.ayam hutan betina. kasintu.
22.ayam jantan. hayam jago. lawan kata hayam bikang.
23.ayam jantan besar yang baru fuber. hayam jajangkar. lawan kata hayam babon.
24.ayam jantan dari Jepang berekor panjang. hayam jepun.
25.ayam jinak. hayam lisung.
26.ayam kakinya berbulu. hayam jabrig.
27.ayam kerdil. ayam katé.
28.ayam kerdil Siem India. ayam cempa.
29.ayam sakit kembung paha keatas. hayam kakabueun.
30.ayam sering bertelur. hayam kedu.
31.ayam tak berekor. hayam tukung.
32.ayam yang belum pernah bertelor. hayam dara.
33.ayam yang diberikan kepada bidan. hayam hurip.
34.mainan berupa ayam, permainan. hahayaman, hayam-hayaman.
35.penyakit ayam. kasakit ayam, tétélo, cekak, kakabueun.
35.pura-pura tidur. peureum hayam.
ayan (penyakit) sakalor. jamak sakalalor
ayo hayu. = mari. jamak harayu


B
babat babad.
1. membabat. ngababad.
2. membabatkan. ngababadkeun.
babi babi.
babi hutan bagong, begu.
baca baca, aos (bahasa halus).
1. jamak baca. baraca, araos.
2. membaca. maca, maos (bahasa halus).
baca Al-Qur'an. ngaji, ngaos (bahasa halus).
bacok kadék.
1. jamak karadék.
2. membacok. ngadék.
badak (rhinoceros son-daikus) badak.
Nama Désa di Kecamatan Astanaanyar kotamadya Bandung. Cibadak.
badan badan, awak, salira (bahasa halus). waruga. jamak arawak.
Badannya tinggi besar. Awakna jangkung gedé.
badut badut, badud. = pelawak.
-
bagaimana ? kumaha ?
bagi1 bagi.
1. bagi sama banyaknya. bagi rata.
2. dibagi-bagi. dibagi-bagi.
Tadi dibagi-bagi oleh anak muda.
Tadi dibagi-bagi ku budak ngora.
3. kebagian. kabagian.
4. membagi. ngabagi.
5. membagi ke beberapa orang. bagi-bagi.
6. membagikan ke beberapa orang. bagi-bagikeun.
7. menolong membagikan. mangbagikeun
8. pembagi. pangbagi.
9. pembagian. pangbagian.
10.sebelah. bagian.
sebelah atas, sebelah bawah.
bagian atas, bagian bawah.
11.tolong bagikan. pangbagikeun
12.yang dibagikan. bagian.
ini bagian orang tua, ini bagian anak.
ieu bagian kolot, ieu bagian budak.
bagi2 pikeun.
bagian bagian, bagéan, hancengan (bahasa halus).
bagimana kumaha.
begini kieu.
begitu kitu. jamak karitu.
begitukah baruk.
bagus alus, hadé, saé (bahasa halus). jamak aralus, saraé.
1. membaguskan. ngalusan, ngahadéan, nyaéan (bahasa halus).
2. memperbagus. alusan, hadéan, saéan.
3. paling bagus. pangalusna, panghadéna, pangsaéna (bahasa halus).
4. memperbaiki. ngomean, ngahadean, ngalereskeun (bahasa halus).
-
bahagia bungah, atoh, gumbira, senang, bingah (bahasa halus).
Bahagia naik kelas. Atoh naik kelas. Bingah naik kelas.
jamak barungah, baringah, aratoh, galumbira, sarenang.
bahasa basa. 1.ketika, saat. basa.
1. bahasa halus. basa lemes.
2. bahasa halus sekali. basa lemes pisan.
3. bahasa kasar. basa kasar.
4. bahasa kasar sekali. basa kasar pisan.
5. bahasa penengah. basa panengah.
6. bahasa sedang. basa sedeng.
bahkan malah, malih (bahasa halus).
bahwa yen.
bahu taktak, taraju (bahasa halus), pundak.
-
baik1 alus, hadé, saé (bahasa halus). jamak aralus, saraé.
baik2 bageur.
baja waja. jamak waraja.
bajak bajag, waluku.
baju (bahasa kasar dan bahasa sedang) baju. jamak baraju.
1. dipakaikan bajunya, diberi baju. bajuan. jamak barajuan
baju (bahasa halus) raksukan, kaway, anggoan.
baju (bahasa anak-anak) acuk. jamak aracuk.
1. dibaju. diacuk.
baka abadi, langgeng, baka. = kekal.
bakar duruk, beuleum. 1. kebakaran. kahuruan.
bakal pi- (awalan), arék, bakal, badé (bahasa halus).
baki baki.
baki bulat dari logam (dari bahasa tamil, talam). talem.
Nama Désa di Kecamatan Cipongkor Kabupatén Bandung Barat. Citalem.
bakti bakti, baktos (bahasa halus).
bakul boboko.
bakul besar. said.
-
balas bales, wales. 1. membalas. ngabalas.
Saya tidak akan bisa membalas ke kebaikan Bapak. Abdi moal bisa ngabales kana kasaén Bapa.
balik1 balik, mayun (bahasa halus).
1. membalik. malik.
2. sebaliknya sabalikna.
balik2 (bahasa halus) mulih.
balik2 (bahasa kasar) balik.
Jung bahasa antar untuk balik, indit, nangtung. jung balik.
balik2 (bahasa kasar sekali) mantog.
balik2 (bahasa penengah) mulang.
balik2 (bahasa sedang) wangsul.
balut bengker, beber.
bambu awi, haur. jamak arawi.
1. bunga bambu. eumbreuk, eumreuk.
2. Nama Kecamatan di Kabupatén Bogor.
bambu besar awi gombong, awi andong (bahasa Bogor).
bambu muda iwung.
-
banci wandu.
bandel bedegong. jamak baredegong
bangau bango, belekok.
bangga agul, reueus. jamak aragul, rareueus.
bangkai bangke, bugang. jamak barangke.
bangkang bedang, bedogong.
bangkit cengkat.
bangku kecil jojodog.
bangsa bangsa.
bangsawan ménak.
bangun1 (dari tidur) hudang, gugah (bahasa halus). jamak harudang, garugah.
1. membangunkan. ngahudangkeun.
2. menolong bangunkan. manghudangkeun.
3. terbangun. kahudang.
4. terbangunkan. kahudangkeun.
5. tolong bangunkan. panghudangkeun, panggugahkeun (bahasa halus).
bangun2 (pertengahan dari tidur) lilir. jamak lalilir.
bangun3 (dari duduk) cengkat. jamak carengkat.
bangun4 (bangunan) wangun, kuriak.
1. membangun. ngawangun.
Membangun sekolah di korupsi. Ngawangun sakola dikorupsi.
bangunan wangunan.
bangunan darurat untuk berdagang. jongko.
bangunan belum selesai. rangkay.
-
banjir caah. jamak caraah.
bantal angel, anggel, bantal (bahasa halus). jamak arangel.
bantal guling. guguling, pepedek (bahasa halus).
banting babét, beubeut.
1. membantingkan. ngababétkeun, ngabeubeutkeun.
bantu bantu, bantos (bahasa halus). jamak barantuan, barantos. 1. membantu. mantuan, ngabantos, ngabantu.
banyak réa, loba, seueur (bahasa halus). jamak rarea, laloba, sareueur.
Yang tidak banyak didatangi. Nu teu rea didatangan.
1. ditambah banyaknya, lebih banyak lagi. reaan, lobaan, seueuran (bahasa halus).
2. kebanyakan. kalobaan, kareaan, kaseueuran (bahasa halus).
banyak (bahasa kuno) jenuk.
Nama Désa di Kecamatan Cipongkor Kabupatén Bandung Barat.
banyak omong comél. jamak caromél.
-
bapak bapa, rama (bahasa halus), apa, abah.
bapak kamu tuang rama.
bapak saya pun bapak.
bara ruhak. 1. ada baranya, diberi bara. ruhakan.
barang barang.
barangkali meureun, sugan, manawi, panginten (bahasa halus). 1. barangkali berhasil susuganan.
berhubung patali.
barat kulon. jamak karulon.
1. menghadap barat, menuju barat. ngulon.
2. lawan kata. wétan.
3. kebarat-baratan. kakulonan.
3. orang yang ada di barat. urang kulon.
4. berada di barat. kuloneun.
baring kedeng, géléhé.
1. berbaring. ngedeng, ngagéléhé.
2. tidur-tiduran. kekedengan, gégéléhéan.
baris baris, aleut. jamak bararis, araleut. 1. berbaris ngaleut.
baru1 anyar, weuteuh, énggal (bahasa halus). jamak alanyar, wareuteuh, arenggal.
baru2 bieu, kakara, karék, nembé (bahasa halus), cikénéh.
barusan bieu, kakara, karék, nembé, cikénéh.
-
basah baseuh, cipruk, jibreg. jamak baraseuh, caripreuk, jalibrek. 1. dijadikan basah. baseuhan.
basah kuyup rancucut, cipruk, ribeg.
basi bari. jamak barari.
batal batal, bedo, bolay. jamak baratal.
batang pisang. gebok.
batas wates. jamak warates.
batu batu.
1. berbatu. aya batuna.
2. beri batu. batuan.
3. membatu ngabatu, jadi batu.
batu kapur apu.
batu karang. karang. lihat tahi lalat, andeng-andeng.
batuk batuk, gohgoy (bahasa halus). jamak baratuk, garohgoy.
batuk terus. kéhkéh, ngéhkéh.
bau1 bau. jamak barau.
bau2 angseu, ambeu.
bau (air kencing). hangseur.
bau (amis). hangru.
bau (terbakar). hangit.
-
bawa (bahasa halus) candak, jayak (jarang dipakai). kata kerja
bahasa inggris, bring.
1. dibawakan dicandakkeun.
2. jamak candak. carandak.
3. membawa. nyandak. jamak nyarandak
4. membawakan. nyandakkeun.
5. menolong membawakan mangnyandakkeun.
6. pembawa, bawanya. candakna
7. rupa-rupa yang dibawa. cacandakan. kata benda. jamak.
8. silahkan bawa. candakan.
9. terbawa kacandak.
10.tolong bawakan. pangcandakkeun.
11.yang akan dibawa. candakeun.
bawa (bahasa kasar) bawa. kata kerja.
1. bawa kemana-mana. babawa.
2. bawanya. bawana.
3. dibawa. dibawa.
4. dibawa kemana-mana. dibabawa.
5. dibawakan. dibawakeun.
6. jamak bawa. barawa.
7. membawa mawa. jamak marawa, mawaan, ma'an (jarang dipakai)
8. membawa-bawa. mamawa.
9. membawakan. mawakeun.
10.membawanya. mawana.
11.menolong membawakan. mangmawakeun.
12.pembawa. pamawa, anu mawa, nu mawa.
13.rupa-rupa yang dibawa. babawaan, barangbawa. kata benda. jamak.
14.rupa-rupa yang akan dibawa. babawaeun. kata benda. jamak.
15.silahkan bawa. bawaan, ba'an (jarang dipakai), Pék barawa.
16.terbawa. kabawa.
17.terbawa-bawa kababawa.
18.terbawa kemana-mana. kabawa-bawa.
19.tolong bawakan. pangmawakeun.
20.yang akan dibawa. bawaeun. kata benda.
21.yang membawa kelingkungan salah. pamawana.
bawa (bahasa kasar sekali) gubug, cokot, banjut.
bawa (bahasa sedang) bantun.
bawa senjata. sorén.
bawah handap. jamak harandap. 1. dibawah. dihandap, sahandapeun.
bawang bawang. jamak barawang. 1. bunga bawang. ulated.
bawang mérah bawang beureum.
bawang putih bawang bodas.
bawang daun bawang daun.
-
bayang impleng. 1. membayangkan. ngimpleng.
bayang-bayang kalangkang.
bayangan kalangkang, sawangan.
bayar bayar. jamak balayar.
1. akan bayar. pimayareun.
2. bayar kemana-mana. babayar.
3. bayar terus mayaran.
4. bayarkan bayarkeun.
5. bayarnya. bayarna.
6. dibayar. dibayar.
7. dibayarkan. dibayarkeun.
8. iuran, gaji. bayaran.
9. jamak bayar. balayar.
10.membayar mayar, ngabayar. jamak malayar
11.membayarkan mayarkeun.
12.menolong membayarkan. mangmayarkeun.
13.pembayar. tukang mayar.
14.silahkan bayar. Pék bayar.
15.terbayar kabayar.
16.tolong bayarkan. pangmayarkeun.
17.yang akan dibayar. bayareun.
bayar hutang taur. membayar hutang naur.
bayam (amarantus) bayem.
bayi orok.
1. mempunyai bayi. orokan.
1. bayi mainan. orok-orokan.
-
beberapa sababaraha. Beberapa tahun ke belakang. Sababaraha taun ka tukang.
bedah belék. membedah. ngabelék.
bedak wedak, pupur (bahasa halus). jamak waredak.
beduk bedug.
beduk kecil. dogdog.
begini kieu. 1. jangan begitu. ulah kitu.
begitu kitu, baruk. jamak karitu.
bejat bejad.
bekal bekel. (aktif) mekel.
1. membekali. méré bekel, mekelan.
2. membekalkan. mekelkeun.
3. berbekal. mekel
bekam bekem.
bekas urut, tilas (bahasa halus). jamak arurut, tarilas.
bekas luka pada kepala. pitak.
-
belacan tarasi.
belacan campuran. délan
belaga légég
belanda walanda.
belah beulah. jamak bareulah.
belajar diajar, diwarah, diwurukan. jamak dialajar. lihat ajar.
belajar (tentang Al Qur'an) aji, aos (bahasa halus).
belakang (bahasa kasar) tukang. jamak tarukang.
1. membelakangi. nukangan. jamak narukangan
2. dibelakang. ditukang. jamak ditarukang
belakang (bahasa halus dan bahasa sedang) pengker, pungkur. jamak palengker.
1. membelakangi. mengkeran.
2. dibelakang. dipengker, dipungkur.
-
belalai tulalé.
belalak polotot.
1. membelalak. molotot. jamak marolotot.
belalang simeut. jamak sarimeut.
belalang sembah. congcorang.
Belanda Walanda.
belang coréléng.
belas welas. 1. duabelas duawelas.
belatung bilatung, anak kucing.
-
belepotan lamokot.
belerang walirang.
beli (bahasa halus) galeuh.
1. belinya. ngagaleuhna.
2. dibeli. digaleuh. jamak digaleuhan.
3. dibelikan. digaleuhkeun.
4. jamak beli. garaleuh.
5. membeli ngagaleuh.
6. membelikan ngagaleuhkeun.
7. menolong membelikan. manggaleuhkeun.
8. pembeli anu ngagaleuh, nu ngagaleuh.
9. rupa-rupa yang dibeli. gagaleuhan, babalén. kata benda. jamak.
10.silahkan beli. galeuhan, Pék garaleuh.
11.terbeli kagaleuh.
12.tolong belikan. panggaleuhkeun.
13.yang akan dibeli. galeuheun. kata benda.
beli (bahasa kasar) beuli. kata kerja.
1. belinya. beulina.
2. dibeli. dibeuli. jamak dibelian.
Mobilnya sudah dibeli. Mobilna geus dibeuli.
Barang dagangannya dibeli oleh warga. Barang daganganna dibeulian ku warga.
3. dibelikan. dibeulikeun.
4. jamak beli. bareuli.
5. lawan kata. jual, ical (bahasa halus).
6. membeli meuli.
7. membeli jamak. mareuli.
orang-orang yang kaya beli mobil. Jelema nu baleunghar mareuli mobil.
8. membelikan meulikeun.
9. menolong membelikan. mangmeulikeun.
10.pembeli anu meuli, nu meuli.
11.pembelian pameulian.
12.pura-pura beli. meumeulian.
13.rupa-rupa yang dibeli. beubeulian, barangbeuli, babalén. kata benda jamak.
14.rupa-rupa yang akan dibeuli. beubeulieun. kata benda jamak.
15.silahkan beli. beulian, Pék mareuli.
16.terbeli kabeuli.
17.tolong belikan. pangmeulikeun.
18.yang akan dibeli. beulieun. kata benda.
beli (bahasa sedang) pésér. kata kerja
1. belinya. mésérna.
2. dibeli. dipésér.
3. dibelikan dipésérkeun.
4. jamak beli. palésér.
5. membeli mésér. jamak malésér.
6. membelikan mésérkeun.
7. menolong membelikan. mangmésérkeun.
8. pembeli. anu mésér, nu mésér.
9. pembelian paméséran.
10.silahkan beli. péséran, pék malésér.
11.terbeli kapésér.
12.tolong belikan. pangmésérkeun.
13.yang akan dibeli. péséreun.
beli sesuatu kemahalan dan atau jelek. kabalejo.
beliau anjeun.
belibis waliwis.
belikat walikat.
belimbing wuluh (avewrrhoa bilimbi l.) balimbing, calincing.
belit beulit.
1. membelit. meulit.
belum (bahasa kasar) acan, tacan, encan, can (singkatannya).
Saya belum tahu. Kuring can nyaho.
1. jamak aracan.
Barudak ge aracan nyaho.
belum (bahasa halus dan sedang) teu acan.
Saya belum tahu. Abdi teu acan terang.
1. sebelumnya. sateuacanna.
Terimakasih sebelumnya. Nuhun sateuacanna.
belum menikah. léngoh.
beluntas baruntas, baluntas. Bahasa latin, pluchea indica (l.) less.
belut (monopterus albus) belut.
belut besar. lubang.
-
benak otak, uteuk. = otak.
benalu mangandeuh.
benam keueum. 1. membenam. ngeueum.
benang bola, benang, kantéh.
1. benang kapas. bola kapas.
benar balég, eucreug. jamak. baraleg, aleucreug.
1. Kerja harus benar. Digawé kudu balég.
benar (bahasa halus) leres. jamak laleres.
benar (bahasa kasar) bener.
1. sebenarnya. sabenerna.
2. kebenaran. kabeneran.
3. jamak. balener.
4. usaha jadi benar. bebener.
5. hal-hal yang jadi benar. bebenaran.
benci cua, ijid, ngéwa. jamak arijid.
benda banda. 1. harta benda. harta banda.
bendok bendo, udeng (bahasa halus).
-
bengkak bareuh, pelendung. jamak barareuh. 1. membengkak. melendung.
bengkak bibir mata karena lama menangis. cindul.
bengkak muka. bengep.
bengkok dan kaku (tentang tangan) kengkong.
bengkuang (pandanus antrocarpus) bangkuang. jamak barangkuang.
bengong olohok. 1. bunga durian. olohok.
benih bibit, binih.
bening bening, hérang, wening. jamak harérang.
1. Nama Désa/Kelurahan di Kecamatan Nagreg Kabupatén Bandung. Cihérang.
bentak bentak, sentak, porongos, haok.
1. membentak. nyentak.
bentuk wangun.
bentur (biasanya kepala) dagor.
1. jamak tidadalagor.
2. kebentur. tidagor.
3. membentur. ngadagor.
4. membentur-benturkan. ngadagor-dagorkeun.
5. membenturkan. ngadagorkeun.
6. terbentur. kadagor.
7. beberapakali kebentur. tidadalagor.
-
berair caian. jamak caraian.
berambut buluan, buukan.
beranda tepas.
berani wani, wantun (bahasa halus), wantér, ludeung, teuneung, sonagar.
1. jamak berani. warani, laludeung, warantun, tareuneung.
berangkat indit, angkat, miang. jamak arindit, arangkat, marios, mariang.
berapa ? sabaraha ?
Manéh kelas sabaraha ?
beras béas.
beras campur merah dengan putih. béas borontok
berat beurat, abot (bahasa halus). jamak bareurat, arabot.
1. lawan kata hampang.
berat (kecil tapi padat) ampeg. jamak arampeg.
1. lawan kata ngoléang.
-
berbicara ngomong, nyarita, nyarios. 1. bicara. omong, carita, carios.
berbinar cureuleuk.
berbuah buahan.
bercermin ngeunteung. 1. cermin eunteung.
-
berdarah getihan.
berdasarkan dumasar.
berdiri tangtung, ngadeg (bahasa halus). aktif nangtung.
1. mendirikan. nantungkeun, ngadegkeun.
2. Jung bahasa antar untuk balik, indit, nangtung. jung nangtung.
berdiri (untuk ke anak-anak) tatih.
berdiri (kaki terbuka lebar) jegang, ngajegang.
berdiri terus. janteng, ngajanteng.
berékor buntutan.
berenang ngojay. jamak ngarojay. 1. renang. ojay.
bergantian piligenti.
bergoyang ngagéol, ngagitek. jamak ngagareol.
berhadapan pahareup-hareup.
berhenti eureun, lirén (bahasa halus). jamak areureun.
1. menghentikan ngereunkeun, ngalirénkeun.
2. kata antar. reg. reg eureun.
berhenti (tentang hujan). raat.
berhenti sebentar randeg, ngarandeg.ngeureunkeun.
berhenti hujan raat.
-
beri (bahasa halus) paparin, lélér.
1. memberi. maparin.
beri (bahasa kasar) béré. jamak baréré.
1. memberi méré.
Memberi uang untuk ongkos. Méré duit keur ongkos.
2. suka memberi béréhan.
3. orang untuk diberi. béréeun.
4. silahkan beri. béréan.
beri (bahasa sedang) pasihan. jamak parasihan.
1. memberi. masihan.
2. memberikan. masihkeun.
Kita bisa memberikan do'a. Urang tiasa masihkeun du'a.
beri ke pemilik atau yang berhak atau karena di minta (bahasa kasar) bikeun.
beri ke pemilik atau yang berhak atau karena di minta (bahasa halus) wangsulkeun, paparinkeun.
1. jamak barikeun.
2. memberi. mikeun.
3. lawan kata. tampa, tarima.
beri kepada kekasih. pahugi.
beri tambahan karena rugi. tombok.
1. memberi tambahan karena rugi. nombok.
beri-beri biri-biri.
berikan sanggakeun.
beringin caringin.
berisi (tentang biji tanaman) beuneur.
berisik gandéng, baribin (bahasa halus). jamak garandeng, rareang
berita beja, warta, wartos (bahasa halus), warti (bahasa halus).
berjalan bersama ngaleut.
berjanggut janggotan.
-
berkaitan patali.
berkarat taihiangan. jamak tarahiangan.
berkelahi gelut. jamak garelut.
berkembang beukah, mekar. jamak bareukah.
Nama Désa di Kecamatan Cileunyi Kabupatén Bandung. Cimekar.
berkenaan ngeunaan.
berkilau mencrang. jamak malencrang.
berkumis kumisan.
berlangsung lumangsung.
berlutut deku.
-
bersalaman sasalaman.
bersama bareng, reujeung, sareng (bahasa halus).
bersamaan babarengan, barung.
bersama-sama rampak.
bersayap jajangan.
bersih bersih, beresih. jamak. bararesih.
1. membersihkan, mengkhitan. ngaberesihan.
bersin beresin.
bersua papanggih, papendak, patepang, patepung, amprok. 1. temu. panggih, pendak, tepang, tepung.
-
bertelur ngendog.
bertemu papanggih, papendak, patepang, patepung, amprok. 1. temu. panggih, pendak, tepang, tepung.
bertugas mancen. 1. tugas pancen.
beruang biruang, ontohod.
beruang madu ontohod.
berudu buruy.
berupa mangrupa.
berwujud bungkeuleukan.
-
besar gedé, badag, ageung (bahasa halus), agung. jamak garede, arageung. 1. sebesar sagede. 2. pembesar. pangagung.
besar (dan bagus, untuk bangunan) agréng.
besar (dan jelék) badag. jamak baradag.
besar (matanya) bolotot. 1. bunga cabai. bolotot.
besar tenaga. rosa.
besét besét. 1. membeset. ngabesét
besi beusi, wesi (dari bahasa jawa).
betah betah. = kerasan.
beterbangan rabeng.
betina (untuk binatang) bikang. jamak barikang. lawan kata jalu, jago
betis bitis, wentis (bahasa halus).
beton beton. lihat biji nangka.
betul bener, balég, eucreug, leres (bahasa halus). jamak. balener, baraleg, aleucreug, laleres.
Kerja harus benar. Digawé kudu balég.
bébas bébas. jamak barebas.
bébék meri.
bébék manila éntog.
béca béca. 1. aktif. ngabeca.
bécék cebrék.
bécék dan berlumbur. belok, jeblog.
béda (bahasa halus) bénten.
béda (bahasa kasar) béda, kacék.
Sapi dengan kerbau béda. Sapi jeung munding béda.
1. lawan kata. sarua.
2. jamak. bareda.
béda (karena waktu) géséh.
Potrét masa anak-anak béda dengan sudah tua.
Potrét masa budak géséh dengan geus kolot.
1. lawan kata. angger.
bél lonceng.
béla bela. 1. membela. ngabela.
bélok péngkol, tikung.
1. bélokan. péngkolan, tikungan.
2. bélokkan. péngkolkeun.
3. membélok. méngkol, nikung.
4. membélokkan. méngkolkeun.
5. tolong bélokkan. pangméngkolkeun.
béngkok béngkok, bingkeng, bengkung. jamak barengkok, baringkeng.
béntrok cékcok, pasalia.
béo béo. graculla religiosa.
1. membéo. ngabéo.
bérak tai, ising, kabeuratan (bahasa halus), podol (bahasa binatang), miceun (bahasa sedang). aktif ngising, modol. jamak marodol, mariceun
bénjol jendol.
bérak (bahasa anak-anak) éé, é-é, ééh.
bérak éncér. méncrét.
bésan besan, warang (bahasa halus).
bésék pipiti.
bésok isuk, énjing (bahasa halus). 1. bésoknya. isukna. lihat pagi
Waktu bésoknya mau di operasi. Basa isukna rek di operasi.
bétét ékék.
-
biar kajeun, antep, wios, inkeun. jamak arantep. 1. membiarkan. ngantepkeun. 2. dibiarkan. dianteupkeun.
biasa biasa.
1. membiasakan. ngabiasakeun.
2. membiasakan diri. membiasakan manéh.
3. kebiasaan. kabiasaan, adat.
4. dibiasakan. dibiasakeun.
5. biasanya. biasana.
biawak bayawak.
biaya biaya, ongkos, waragad.
1. biayanya. biayana.
Biayanya mémang agak mahal. Biayana mémang rada mahal.
biasa disuruh. purah.
1. biasa disuruh mencuci pakaian. purah nyeuseuh.
bibir biwir, lambey (hahasa Halus), lambé (bahasa halus).
bibir (bengkak) jeding.
bibit (tanaman) binih, petétan.
bibit kelapa kitri.
-
bicara (bahasa halus) saur .
1. berbicara ngomong.
Pok bahasa antar untuk ngomong, nyarita. Pok ngomong. Pok nyarita.
bicara (bahasa halus pisan) lahir.
bicara (bahasa kasar) omong.
bicara (bahasa kasar pisan) bacot, bangus.
bicara (bahasa sedang) sanggem.
bicara (tak jelas karena sakit) réro.
bicara (tak jelas, tua, tak bergigi) tawéhwoh.
bicara (tak berarti) balelol.
bicara (tak keruan) aco, benclang-benclung. 1. berbicara tak keruan. ngaco.
bidadari widadari.
bidan paraji, indung beurang.
bidang widang. Pada segala rupa bidang. Dina sagala rupa widang.
bidik kécéng.
-
bijaksana wijaksana.
biji siki. 1. berbiji. sikian.
biji mangga pelok.
biji nangka beton.
biji yang berisi dan besar-besar beneur. sebaliknya hapa.
bila lamun, mun (singkatan dari lamun).
bilangan wilangan.
-
bimbang honcewang.
bimbing bingbing.
binasa binasa.
binatang sato. jamak sarato.
binatang peliharaan. ingon.
1. jamak (untuk sendiri) ingon-ingon.
2. jamak (untuk orang banyak) ngaringon.
bingkisan berkat.
bingung bingung, éwed (bahasa halus), kéder.
bini (bahasa kasar) pamajikan.
bini (bahasa halus) istri, bojo, garwa, geureuha, rai atau rayi.
bintang béntang.
biri-biri domba.
biru biru, bulao, paul. jamak bariru.
1. Nama Désa/Kelurahan di Kecamatan Majalaya Kabupatén Bandung. Biru.
2. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung. Cibiru.
3. Nama Kecamatan di Kotamadya Bandung.
-
bis beus. = bus.
bisa1 (bahasa halus) tiasa.
bisa1 (bahasa kasar) bisa.
bisa1 (bahasa kasar sekali) begug, becus, belul.
bisa1 (bahasa sedang) iasa, yasa.
bisa2 (ular) peurah.
bisa jadi. boa
bisik haréwos. jamak hararewos.
bisu pireu. jamak parireu.
bisul bisul, gambuh (bahasa halus).
bisul kecil. cénang
blangkon bendo.
-
bopéng garok.
bocor bocor. jamak balocor.
bocor kecil miis.
bodoh bodo, belegug, boloho, belet.
bohong bohong, wadul, rahul, rahong. jamak waradul, rarahul. = bual.
bola bal. 1. sepak bola. maen bal.
boleh kaci.
1. tidak boleh meniru. teu kaci niron.
2. kain kaci, terbuat dari kapas halus. kaci, lawon kaci.
boleh (bahasa halus) kenging.
boleh (bahasa kasar) beunang, meunang. lihat dapat.
1. Badak di Ujungkulon hanya boleh di lihat saja.
Badak di Ujungkulon ngan beunang di lalajoan wungkul.
2. Tidak boleh disisakan. Teu meunang disesakeun.
boleh2 kain kaci, terbuat dari kapas halus. kaci, kain kaci.
bolong kohok, totos. jamak karohok, tarotos.
-
bonceng bonceng. 1. membonceng. ngabonceng.
bongkar bangunan. ruag, kakat. 1. membongkar bangunan. rumah. ngaruag.
bonus péling.
boros hambur, awuntah, olok.
borong bajong.
bosan bosen. 1. mudah bosan. bosenan.
bra kutang, beha.
brotowali (tanaman) andawali. Bahasa latin, tinospora crispa (l.) miers hook & them)
-
buah buah, manggah.
1. bakal jadi buah. pibuaheun.
2. berbuah. buahan.
3. buah tiruan. buah-buahan.
4. ginjal. kabubuahan.
4. jamak buah. baruah.
5. rupa-rupa buah. bubuahan.
6. berbuah banyak. leubeut.
7. kekasih. buah haté, buah ati.
buah enau belum dikupas caruluk.
buah enau sudah dikupas cangkaleng.
buah pinang tua jebug.
bual rahul, rahong. = bohong.
buang piceun. jamak pariceun. 1. membuang. miceun.
buang ingus sringsring. aktif nyingsring. jamak nyalingsring.
buas galak.
buat jieun, damel (bahasa halus). lihat kerja.
1. membuat. nyieun, ngadamel.
Membuat seragam dikorupsi. Nyieun saragam di korupsi.
2. terus-terusan membuat. nyieunan, ngadamelan.
buaya buhaya.
-
bubar buyar.
bubung wuwung.
bubur bubur.
budak belian laki-laki. abid.
bugil bulucun.
buih budah. jamak barudah.
bujang jajaka.
bujur imbit.
buka muka, polongo.
bukan lain, sanés (bahasa halus). 1. yang lainnya. nusanésna.
bukit pasir, gugunungan.
bukti bukti, buktos (bahasa halus).
buku buku.
-
bulan1 bulan, sasih (bahasa halus).
bulan2 bulan (nama satelit). 1. bulan sabit. bulan sapasi.
bulat bunder, buleud. 1. sekeliling. sabundereun.
bumbu bumbu, bungbu (dari bahasa jawa), sambara.
bumi bumi, dunya.
buncis (phaseolus vulgaris) buncis.
bundar buleud, bunder.
-
bunga kembang, puspa, sekar.
1. berbunga. kembangan.
2. berbunga jamak. karembangan.
3. bunga tiruan. kembang-kembangan.
4. rupa-rupa bunga. kekembangan.
5. mercon. kembang api.
6. nama Désa di Kecamatan Kertasari Kabupatén Bandung. Cikembang.
bunga alang-alang ancul.
bunga bambu eumbreuk, eumreuk.
bunga bawang ulated.
bunga cabai (capsicum annum) bolotot.
bunga cabai rawit (capsicum frustescens) méncéngés.
bunga durian (durio zibethinus) olohok.
bunga enau (arenga saccharifera) pengis.
bunga génjér (charis flava) gélényé.
-
bunga jaat jalinger.
bunga jambu air (engonia aquurea) lenyap.
bunga jambu batu (psidium guajava) karuk.
bunga jarak (ricinus communis) uing.
bunga jengkol (pithrllobium lobatum) mérékényényén.
bunga jeruk angruk.
bunga jotang puntung.
-
bunga kaso curiwis.
bunga kelapa (cocos nucifera) suligar.
bunga kemiri (aleurites mokiccana) rinduy.
bunga kencur (kaempferia galanga) jelengut.
bunga kulur (artocarpus communis) pelepes, embol.
bunga kunyit (curcuma domestika) angkruk atau angkes.
-
bunga labu (cucurbitaceak) aléwoh.
bunga leunca (solanum nigrum) pengit.
bunga leungkuas (alpina galanga) jamotrot.
bunga limus seleksek.
bunga lopang cacas.
bunga mulai mekar mangkak.
bunga sudah mekar ligar.
-
bunga padi ringsang.
bunga pepaya ingwang.
bunga petai pendul.
bunga pinang mayang.
bunga pisang jantung.
-
bunga rotan bubuay.
bunga salak gojod atau sedek.
bunga singkong dingdet.
-
bunga talas ancal.
bunga tangkil uceng.
bunga tebu badaus.
bunga tembakau bosongot.
bunga terung moncorong.
bunga ubi jalar téla.
bungkuk bongkok, dongko.
bungkus dengan kain bulen.
bungkus dengan daun pisang. pincuk.
1. membungkus dengan daun pisang. mincuk.
2. apa-apa yang dibungkus. pincukan.
bunglon londok.
bunyi sada.
bunyi air mendidih. sahéng. = suara.
-
buru boro, bubujeng (bahasa halus).
1. memburu. moro
buru-buru gurunggusuh.
buruh kuli.
buruk goréng, awon (bahasa Halus). jamak garoreng, arawon.
burung manuk.
bus beus. = bis.
busa budah.
buta lolong.
buta sebelah pécak.
butuh butuh, peryogi.


C
cabai (capsicum annum) cabé. jamak carabé. 1. bunga cabai. bolotot.
cabai rawit (capsicum frustescens) céngék. 1. bunga cabai rawit. méncéngés.
cabang cagak dua. jamak caragak.
cabul jorang.
cabut cabut, dudut. 1. mencabut. nyabut, ngadudutan.
sedang mencabuti bulu ayam. Keur ngadudutan bulu hayam.
cacar kuris.
cacat cacad, tanpadaksa.
cacing cacing.
cahaya abar.
-
cair lééh. jamak laleeh. 1. mencair lééh
cairan gula aren kinca.
cakar cakar, kaut, koét.
cakar (ayam) koréh.
1. mencakar-cakar (biasanya cari makanan di tanah). kokoreh.
cakep kasép. jamak karasép.
cambang godég.
cambuk pecut. kata benda.
1. mecambuk. mecut.
campak tampek.
campur campur, galo.
1. bercampuran, jadi campur. pagalo.
2. nama Désa di Kecamatan Bojongsoang Kabupatén Bandung. cipagalo.
3. dicampurkan. digalokeun.
4. mencampurkan. ngagalokeun.
canda ocon, heureuy.
cangklong padud, padudan.
cangkir besar bekong.
cangkok cangkok.
cangkuk cangkok.
cangkul pacul. jamak paracul.
cantik geulis, saranten . jamak gareulis
Nama Désa di Kecamatan Arcamanik Kota Madya Bandung. Cisaranten kulon dan Cisaranten Bina Harapan.
-
capai hontal. jamak harontal. 1. tercapai. kahontal.
Kemajuan bangsa kita cepat tercapai. Kamajengan bangsa urang énggal kahontal.
capék capé, palay (bahasa halus). lihat mau (bahasa halus).
capung papatong.
cara cara.
cari siar, téang, pilari (bahasa halus). 1. mencari. néang, milari, nyiar.
catat catet. 1. di catat. dicatet.
Terus dicatat oleh pensil. Tuluy dicatet ku patlot.
catatan catetan.
cawat cawet.
-
cebol béké, katé.
ceguk (tanaman) bidani. Bahasa latin, quisqualis indica l.
cekik cekék.
cela cawad. 1. mencela. nyawad.
celah sela.
celaka cilaka. 1. kecelakaan. kacilakaan.
celana calana, lancingan (bahasa halus).
celana dalam cawet, cangcut, kolor.
celotéh bacéo.
celurit arit. jamak ararit.
-
cemas hariwang. harariwang
cemberut camberut, baeud, berengut.
cemburu timburu.
cempaka campaka.
cempedak (artocarpus champeden) campedak.
cendrawasih candrawasih.
cengkerik jangkrik.
cepat geuwat, énggal (bahasa halus), gancang. jamak garancang, arénggal.
-
cerai serah, pirak (bahasa halus), késér (bahasa halus).
1. menceraikan, nyerahkeun, mirak.
Setuju menceraikan pamajikan. Satuju nyerahkeun pamajikan.
2. diceraikan. diserahkeun, dipirak.
Istri itu mau diceraikan. Pamajikan teh rék diserahkeun.
cerdas calakan.
ceréwét céréwéd.
ceria marahmay.
cerita carita, carios (bahasa halus).
cerita direka. dongéng.
cerita sejarah. babad.
cermin eunteung. 1. bercermin. ngeunteung. 2. beri cermin. eunteungan.
ceroboh sologoto.
cerpén (cerita pendék) carpon (carita pondok)
cerutu surutu.
cetak citak.
cébok cécéwok, isang, ombéh (bahasa halus).
cédok sédok
céléngan céngcéléngan.
-
cibir begég, jebi.
1. mencibir. ngabegég.
2. mencibirkan. ngabegégan
cicak cakcak.
cicip icip.
cicipi raosan.
cincin (bahasa kasar dan bahasa sedang) ali, cingcin.
1. Nama Désa/Kelurahan di Kecamatan Soréang Kabupatén Bandung.
cincin (bahasa halus) lélépén.
cingcang cacag. jamak caracag.
cincau (cyclea barbata) cingcau.
cinta cinta, bogoh.
cinta sepihak ambon.
ciri ciri. 1. diberi tanda. dicirian. 2. kelihatan. kaciri.
cita-cita cita-cita.
cium cium.
1. mencium. nyium.
2. beberapa kali mencium. nyiuman, ngagalétor.
cium (bau) ambeu, ambung (bahasa halus), angseu.
1.mencium. ngambeu, ngangseu.
-
coba coba, cobi (bahasa halus).
1. mencoba. nyobaan, nyobian.
coba supaya pas. pecak.
1. mencoba supaya pas. mecak.
cobék coét.
cocok1 akur. jamak arakur.
cocok2 cocog.
colok colok.
1. mencolok. nyolok.
2. jamak mencolok. nyarolok.
3. tercolok. kacolok.
contoh conto, umpama.
copot leupas, coplok.
corak kelir.
corét corét. 1. mencorét. nyorét.
corét (banyak corétan) rocét.
corong corong.
-
cubit ciwit. jamak cariwit. 1. mencubit. nyiwit.
cuci kumbah, wasuh (bahasa halus). jamak karumbah, warasuh. 1. mencuci ngumbah, ngawasuh.
cuci baju seuseuh. jamak sareuseuh.
cuci beras. isikan. 1. mencuci beras ngisikan.
cuci muka. sibeungeut, tamas (bahasa halus).
cucian baju seuseuhan.
cuciannya. seuseuhanna.
cucu incu (singkatan: cu), putu (bahasa halus).
cucuk cucuk. = duri.
cucur cuhcur.
-
cukup cumpon, cukup, cekap (bahasa halus), mahi. jamak marahi, carekap.
1. mencukupi. nyumponan, nyukupan, nyekapan.
2. Nama Kota di Propinsi Jawa Barat. Cimahi.
cukup bilangannya. jejeg.
cukur cukur, paras (bahasa halus). jamak carukur. pararas.
culik culik. jamak carulik. 1. menculik. nyulik.
cuma ukur, baé, ngan, mung, wungkul.
cungkil congkél, cokél. 1. mencungkil. nyongkél, nyokel.
curam lungkawing.
curang licik.
curi badog, paok, paling. 1. mencuri maok. maling.
curi (bahasa karawang) banjut.


D
dada dada.
dadak dadak. 1. mendadak. ngadadak.
dadap (elythrina lithosperma) dadap.
dadap serep (elythrina subumbrans (hassk.) merr.) dadap lesang, dadap limit, dadap minyak.
dadung dadung, tambang gedé.
daérah daérah, wewengkon, tatar, mandala.
daftar daftar.
dagang dagang. jamak daragang.
dagu gado, angkeut (bahasa halus). jamak garado, arangkeut.
dahaga halahab, hanaang.
dahak reuhak, riak (bahasa halus).
1. mendahak. ngareuhak.
2. berdahak. reuhakan.
3. beberapa kali mendahak. ruhak-reuhak.
dahi tarang, taar (bahasa halus).
dahan kering. pangpung.
dahulu baréto, baheula, kapungkur (bahasa halus). jamak bahareula.
-
dalam jero, lebet (bahasa halus). 1. diberi lebih dalam lagi. jeroan.
damai tengtrem. jamak tarengtem.
damping réndéng. 1. berdampingan. ngaréndéng.
dan tur, ogé, jeung, sareng (bahasa halus). 1. berduaan atau lebih. sasarengan. lihat tambah.
danau situ.
danau alam talaga, situhiang.
dandan (bahasa halus) dangdos.
dandan (bahasa kasar) dangdan.
1. mendandani. ngadangdanan.
2. berdandan. ngadangdan.
3. didandani. didangdanan.
4. dandanan. dangdanan.
5. persiapan. dangdan-dangdan.
6. segala didandani. dungdun-dangdan.
7. dandang (main-main). dangdan ngaléléké.
dandang sééng.
dangkal déét. jamak daréét
dapat1 (bahasa halus) tiasa, iasa, yasa.
dapat1 (bahasa kasar) bisa, belul.
dapat1 (bahasa kasar sekali) begug, becus.
dapat2 beunang, kenging (bahasa halus). lihat boleh.
1. mendapat. meunang. lihat menang.
dapur dapur, pawon (bahasa halus). jamak darapur, parawon
-
darah getih. 1. berdarah. getihan.
darah beku. marus.
dari ti, tina, kawit.
Kakek saya dari Cianjur. Aki kuring ti Cianjur.
dari mana timanten.
daripada manan, tinimbang.
dari tadi titadi.
datar rata.
datang (bahasa kasar) datang.
1. jamak daratang.
2. didatangi, didatangan.
3. jol kata antar untuk datang. jol datang.
datang (bahasa halus) sumping .
datang (bahasa halus sekali) rawuh.
datang (bahasa sedang) dongkap.
datang tiba-tiba torojol. aktif norojol
Masih pagi sekali dia sudah datang nyampeur.
Isuk keneh pisan manehna geus norojol nyampeur.
datangi jugjug. 1. mendatangi. ngajugjug.
datangi tempat lawan. jorag, ontrog. 1. mendatangi. ngajorag, ngontrog.
-
daun daun. jamak daraun.
daun kelapa kering. barangbang, kakari, baralak.
daun kering. kalakay.
daun muda pucuk. jamak parucuk.
daun pisang kering kararas.
daun sendok (tanaman) ki urat, ceuli, osuli uncal.
Bahasa latin, plantago mayor l.
-
debar ratug.
debat sawala.
debu kebul. jamak karebul
dedak huut.
deham déhém. melakukan deham. ngadéhém.
dekat deukeut, caket (bahasa halus), raket (berteman). 1. mendekat. nyaket. 2. mendekati. nyaketan. 3. mendekatkan. nyaketkeun
delapan (8) dalapan.
demam muriang, nyenyepan (bahasa halus). jamak maruriang.
demi demi.
demikian kitu. jamak karitu
-
dengan reujeung, eujeung, jeung, sareng (bahasa halus), sinareng. lihat dan, tambah.
dengar (bahasa kasar) déngé, reungeu, rungu, pireng.
1. dengarkan. déngékeun, reungeukeun.
2. mendengar. ngadéngé, ngareungeu, ngarungu.
3. mendengarkan. ngadédéngékeun, ngareungeukeun.
4. segala yang terdengar. dédéngéan, reureungeuan, rurunguan.
5. terdengar. kadéngé, kareungeu.
6. pendengaran. pangdéngé, pangreungeu, pangrungu.
7. lawan kata torék, teu ngadéngé
dengar (bahasa sedang) kuping.
1. dengarkan. kupingkeun.
2. mendengar. nguping.
3. mendengarkan ngupingkeun.
4. pendengaran. panguping.
5. terdengar. kakuping.
6. segala yang terdengar. kukupingan.
7. lawan kata. teu nguping.
dengar (bahasa halus) dangu, piharsa atau piarsa.
1. dengarkan. dangukeun
2. mendengar. ngadangu, miharsa atau miarsa.
3. mendengarkan. ngadangukeun.
4. terdengar. kadangu.
5. pendengaran. pangdangu.
6. yang mendengarkan. pamiarsa, anu ngadangukeun.
7. lawan kata. teu ngadangu.
denging jelengeng mendenging. 1. mendenging. ngajelengéng
dengkul tuur. jamak taluur.
dengkur kérék. 1. mendengkur. ngérék.
-
depan hareup, payun (bahasa halus). 1. berhadapan. pahareup-hareup, papayun-payun.
dermawan béréhan.
derak derekdek. 1. berderak. ngaderekdek.
Désak sedek, séréd.
1. menDésak. nyedek, nyered.
2. terDésak. kasedek, kaséréd.
TerDésak oleh godaan setan. Kasered ku gogoda setan.
-
déndéng dééng, kéré.
Désa lembur.
déwasa balég. jamak baraleg.
-
dhuhur lohor.
di di, dina.
dia manéhna, anjeunna, mantenna (bahasa halus). 1. kalian maranéh, aranjeun, haridep.
dialék lentong.jamak lalentong.
diam (bahasa halus) calik.
diam (bahasa halus sekali) linggih.
diam (bahasa kasar dan bahasa sedang) cicing. jamak caricing.
Harus diam di rumah. kudu cicing di imah.
1. mendiami. nyicingan.
2. tempat untuk diam. panyicingan.
3. didiamkan. dicicingkeun.
diam (bahasa kasar sekali) jedog, ngajedog.
diam (ditenggorokan) pelag, kabuhulan.
diam (sambil berpikir) huleng.
diam (tidak bersuara) jempé.
diang duru, déang (bahasa halus). 1. mendiang. siduru, sidéang.
diantara diantara.
diatas diluhur, luhureun. lihat atas.
dibawah dihandap, handapeun. 1. semuanya dibawah. diharandap. lihat bawah.
didih golak. jamak garolak. 1. mendidih. ngagolak. 2. didihkan. golakkeun.
didik wuruk, atik. 1. mendidik, ngatik. Pendidikan atikan.
Membangun lembaga pendidikan. Ngawangun lembaga atikan.
Tidak rajin mendidik masyarakat. henteu getol ngatik masarakat
-
dijelaskan. dijelaskkeun, diécéskeun, dijentrékeun.
dikit eutik, kedik (bahasa halus). lihat sedikit.
dikit sekali. ménél.
dilakukan dilakonan.
diléparkan dialungkeun, dibalangkeun, dibalédogkeun.
dinas dines. jamak darines.
dingin1 tiis (untuk benda). 1. tempat yang dingin dan sunyi. paniisan.
dingin2 tiris (untuk suhu).
diperbaiki diomean.
diri1 diri, manéh, salira (bahasa halus).
1. membiasakan diri. membiasakan manéh.
diri2 tangtung, adeg (bahasa halus). 1. mendirikan. nantungkeun, ngadegkeun.
disana diditu. lihat sana.
disebabkan pédah.
diséntri tajam.
disini didieu. lihat sini.
-
do'a du'a. 1. mendo'akan. ngadu'akeun.
Mendo'akan supaya cepat sehat. ngadu'akeun sing enggal cageur.
doang wungkul.
domba biri-biri.
dompét lokét.
dongkol jéngkél, keuheul.
dorong dorong, sorong.
dorong dengan kaki. jejek. 1. mendorong. ngajejek.
dosa dosa, kalepatan (bahasa halus), doraka.
-
dua (2) dua. 1. kedua. kadua. 2. berdua. duaan.
dua puluh satu (21) salikur.
dua puluh dua (22) dualikur.
dua puluh lima (25) salawé.
duduk (bahasa halus) calik. jamak caralik. Gék calik. 1. mendudukkan. nyalikkeun.
duduk (bahasa halus sekali) linggih. Gék linggih.
duduk (bahasa kasar dan bahasa sedang) diuk. jamak dariuk.
Gék bahasa antar untuk diuk, calik, linggih. Gék diuk.
duduk diatas bahu. punggu.
duduk kaki dilipat didepan sila.
duduk kaki dilipat ke belakang émok.
-
duga sangka, duga, sangki (bahasa halus), kinten (bahasa halus).
1. menduga. nyangka, nyangki.
dugaan sangkaan.
dukung rojong. jamak rarojong. 1. mendukung. ngarojong.
Mendukung kegiatan 17 agustusan. Ngarojong kagiatan 17 Agustusan.
dulu baheula, kapungkur (bahasa halus), heula, bareto.
1. paling dulu. pangbaheula.
Karya sastra sunda paling dulunya abad 16. Karya sastra sunda pangbaheulana abad 16.
2. nanti dulu. ké heula.
3. lebih dulu. ti payun.
Silahkan lebih dulu. Mangga ti payun.
dulunya baheulana.
dunia dunya.
dupa menyan.
1. Nama Désa/kelurahan dan Kecamatan di Kabupatén Bandung. Cimenyan.
duri cucuk. jamak carucuk.
duri ikan termakan dan diam di tenggorokan. kabeureuyan
durian (durio zibethinus) durén, kadu. jamak karadu.
1. bunga durian. olohok.
2. Nama Désa di Kecamatan Sindangkerta Kabupatén Bandung Barat. Cikadu.
dusta wadul, bohong.


E
ejan heujeun. 1. mengejan. ngaheujeun.
elang heulang.
Nama Désa di Kecamatan Ciparay Kabupatén Bandung.
elus usap. jamak arusap.
emas emas.
embun ibun.
emosi amarah.
empat (4) opat. 1. berempat. opatan.
empedu hamperu.
empuk hipu, emoy, beyé. jamak haripu.
-
enam (6) genep.
enau (arenga saccharifera) kawung. 1. bunga enau. pengis.
enek seueul.
encok incok. jamak arincok
endap tamper. jamak taramper. 1. mengendap. namper.
enggak moal. jamak maroal.
enggan wegah. jamak waregah.
enggang (burung) rangkong. bahasa latinnya, aceros plicatus subruficollis.
engkau manéh, silaing, anjeun, hideup.
eram sileungleum, nyileungleum.
erti arti.
1. mengerti. ngarti, ngartos (bahasa halus).
-
écéng (limnocharis flava). écéng.
écéng gondok (eichornia crassipes) écéng gondok.
écér écér, kécér, kéténg.
égois aing-aingan.
éja éjah.
éjék poyok.
ékor buntut. 1. berékor. buntutan.
élak cingcet, kelid. jamak caringcet.
1. mengélak. nyingcet, ngelid.
élok alus, sae (bahasa halus). jamak aralus, sarae. 1. membuat elok. ngalusan, nyaean.
énak ngeunah, genah, raos (halus). 1. cicipi. raosan. lihat rasa.
éncok incok.
ésok isukan.
éxsim késrék.


F
fathah (tanda suara a dalam abjad Arab) jabar.
fitnah pitnah atau pitenah
furnitur ,mebel, mebeler


G
gabah bangsal.
gabung kantét.
1. digabungkan. di kantétkeun.
gading gading.
gadis parawan, mojang, wanoja.
gado tambul.
gaduh gandeng. jamak garandeng.
gagal bolay.
gagang cangkul. doran.
gagang golok. pérah.
gagu pireu.
gajah gajah.
gaji gajih. lihat lemak.
galah gantar.
galak harak.
gali gali.
gambar gambar. jamak garambar. 1. menggambar. ngagambar.
gampang gampang, babari, gampil (bahasa halus), céték. jamak garampang.
-
gandarusa (tanaman) handarusa. Bahasa latin, justicia gendarussa (l) burm. f.
gangu ganggu.
1. menganggu. ngaganggu.
2. apa-apa yang yang mengganggu. gangguan.
3. diganggu. diganggu.
ganjal ganjel.
ganjil (bilangan) gangsal. lawan kata : jangkep
ganjil ahéng. jamak araheng.
ganti ganti, gentos (bahasa halus). jamak garanti, garentos.
1. mengganti. ngaganti, ngagentos.
gantung gayot.
gapura kaca-kaca.
garam uyah.
garis garis, gurat.
garuda dadali.
garuk garo. jamak gagaro.
1. menggaruk. ngagaro.
garut (tanaman) larut, patat sagu. Bahasa latin, maranta arundinancea l.
gasing panggal.
gatal ateul. jamak arateul.
gawang gawang.
gayut gayot.
-
gebrak gebrag.
gebuk gebug.
1. menggebuk. ngagebuk.
2. menggebuki. ngagebukan.
3. gebukan. gebugan.
gedé gedé, ageung.
gedung gedong.
gegabah gagabah, léléwodéh, lalawora.
gelap poék peteng. jamak paroék.
gelap gulita poek mongkleng
gelar jujuluk.
gelang geulang, pinggel (bahasa halus). 1. karét gelang. karét geulang.
geledah garadah, rahrah.
1. menggeledah ngagaradah, ngarahrah.
geletak golér. jamak galolér. 1. menggeletak. ngagolér.
geli géték.
geliat kuliat. menggeliat. nguliat.
gelinding gorolong. 1. menggelinding. ngagorolong.
gelisah galisah, guligah. = resah.
gelitik élékéték. 1. menggelitik. ngélékéték. 2. digelitik. diélékéték.
gelondong golondong.
-
gembala angon. jamak arangon. 1. mengembala. ngangon.
gembos kempés.
gembung kembung.
gembira senang, gumbira, bungah, bingah (bahasa halus), atoh. jamak serenang,
galumbira, barungah, baringah, aratoh.
gemerlap gurilap.
gemes gemes.
gemetar dégdég, geter.
1. menjadi gemetar. ngadégdég, ngageter.
gemilang gumilang.
gempa lini.
gemuk lintuh, bayuhyuh, busekel. jamak lalintuh.
gemuruh gumuruh.
-
genap jangkep. lawan kata : gangsal.
gendang kendang.
gendut bureuteu. jamak barureuteu, barucitreuk.
gendut (anak, cacingan) bucitreuk.
genggam keupeul. jamak kareupeul.
1. menggegam. ngeupeul.
2. digemgam. dikeupeul.
3. segenggam. sakeupeul.
genit centil.
genténg kenténg.
-
gerah hareudang, bayeungyang.
geraham careham.
gerak usik.
gerak terus (tentang anak sedang bermain) pijah. 1. bergerak. mijah.
gerakan ékor. képot.
1. menggerak-gerakkan ékor. kupat-képot.
gerbang gapura.
gerobak gorobag.
gerombolon gorombolan.
gergaji ragaji. 1. mengergaji. ngaragaji.
gerhana samagaha.
gerhana bulan. samagaha bulan.
gerhana matahari. samagaha panonpoe.
gerimis praspis.
gerinda gurinda.
gerobak roda.
gertak sentak. 1. menggertak nyentak.
-
gerak usik, obah. jamak arusik.
geram amek, ambek, carékan, seuseulan, bendu (bahasa halus).
gergaji ragaji.
gerigi rérégé. 1. bergerigi. rérégéan.
gerimis girimis.
gerobak gorobak.
gerutu kukulutus.
-
gésér gésér, ised, késér. 1. menggeser. ngised, ngésér.
gesit cingceng. jamak caringceng.
getah geutah, leugeut.
getar geter, eundeur.
géleng kepala gogodeg.
géndong akod, gandong, géndong. jamak arakod, garandong.
1. menggendong. ngakod, ngagandong.
géndong pakai kain panjang (bahasa kasar dan bahasa sedeng) ais. jamak arais.
1. menggendong. ngais.
Sedang menggendong adi. keur ngais adi.
2. yang di géndong. aisan.
géndong pakai kain panjang (bahasa halus) emban.
génjér (charis flava) génjér.
-
gigi huntu, waos (bahasa halus). jamak haruntu. tak bergigi lemong.
gigi patah pohang.
gigil dégdég. jamak darégdég.
1. menggigil. ngadégdég.
gigil (karena dingin) hodhod. 1. menggigil. ngahodhod.
gigit gégél.jamak garegel. 1. menggigit. ngégél.
gigit (kuda) sogot. 1. menggigit (kuda). nyogot.
gila burung, gélo, édan, eusleum.
gilas géléng. jamak garéléng.
1. tergilas. kagéléng.
2. menggilas. ngagéléng.
3. menggilaskan. ngagéléngkeun.
3. digilaskan. digéléngkeun.
gilir gilir.
gimana kumaha. jamak karumaha.
gimana sehat kumaha damang.
ginjal ginjel, kabubuahan.
girang senang, gumbira, bungah, bingah, atoh. jamak serenang, galumbira, barungah, baringah, aratoh.
gitu kitu, kituh.
-
goa guha.
goblok goblog.
goda goda, doja. jamak garoda, daroja. 1. tergoda. kagoda. 2. menggoda. ngagoda. 3. godaan-godaan gogoda.
godaan dodoja.
godok godog.
golok bedog. jamak baredog.
gondok gondongeun, bareuh dina sisi beuheung jelema.
gondrong gondrong, jabrig.
gong goong.
-
goréng goréng. 1. menggoréng. ngagoréng.
goréng tanpa minyak sangray. 1. menggoréng tanpa minyak. nyangray.
gorés baréd. jamak bararéd.
gorobak gerobak.
gosok gosok, kosok.
gosok badan. ruru. 1. menggosok badan. ngaruru.
gosong tutung. jamak tarutung.
goyang inggeung.
goyang (badan) géol, gitek. 1. bergoyang. ngagéol, ngagitek.
-
gubernur gupernur, gubernur.
guci guci.
gudang padi leuit.
gugup geumpeur.
gula gula.
gulita mongkleng. 1. gelap gulita. poek mongkleng.
gulung golong.
-
guna guna. 1. menggunakeun. ngagunakeun.
Tidak menggunakan mesin. Henteu ngagunakeun mesin.
gunakan gunakeun.
gundul gundul, dugul, bolenang, purutul, teu buluan. jamak darugul.
gunting gunting.
guntur guludug.
gunung gunung.
gunung kecil hunyur.
gunung (kakinya) tutugan
-
gurau heureuy, gonjak, guyon, ocon. jamak hareureuy, garuyon
gurih pelem. jamak parelem.
guru guru, tukang ngajar.
guruh guruh.
gusar amek, ambek, carékan, seuseulan, bendu (bahasa halus).
gusi gugusi, caheum.
1. Nama Désa di Kecamatan Kiaracondong kotamadya Bandung. Cicaheum.
gusur gusur. 1. menggusur. ngagusur.
guyon ocon.


H
hadap hareup. 1. menghadapi. nyangharapeun. lihat depan.
habis béak, séép (bahasa halus), cacap. 1. menghabiskan méakkeun, nyéépkeun.
1. keburu habis. béakeun.
habis modal. potol.
habis sama sekali. ledis, korédas, béak pisan.
habis semuanya. bébéakan.
haid kareseban.
hal hal, perkara, perkawis (bahasa Halus).
halaman1 (buku) kaca.
halaman2 (rumah) buruan, pakarangan.
1. di halaman. di buruan.
halang pinding. 1. menghalangi. minding.
halangan (bahasa kasar) halangan.
halangan (bahasa halus dan bahasa halus) pamengan, pambengan.
halilintar kilat.
halis halis, kening (bahasa halus).
halus lemes. jamak lalemes.
Kulit perempuan lebih halus daripada laki-laki. Kulit awewe lewih lemes manan lalaki.
Bahasa halus. Basa lemes.
Bahasa halus sekali. Basa lemes pisan.
hambur awuntah.
hamil reuneuh, kakandungan ( bahasa sedang).
hamil (bahasa halus) bobot, kandeg.
hampelas hampelas.
Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung Barat. Cihampelas.
hampir ampir, méh.
-
hancur ancur, ajur. jamak arancur.
handuk anduk. jamak aranduk.
hangat haneut, baleuy. 1. suasana hangat. haneuteun.
hangus tutung. jamak tarutung.
hantu jurig, ririwa.
hantu (burung) bueuk.
hanya (bahasa halus) namung, amung, mung.
hanya ukur, ngan.
hanyut palid. jamak paralid.
-
hapal apal. jamak arapal.
1. menghapalkan. ngapalkeun.
hapus pupus.
1. penghapus. panghapus, pamupus.
2. menghapus. mupus.
3. semua dihapus. pupusan.
4. dihapus. dihapus.
5. terhapus. kahapus.
-
harap harep.
1. harapan harepan.
2. mengharap. ngaharep.
hardik sentak.
harga harga, pangaos (bahasa halus). 1. seharga. sahargaeun, sapangaoseun.
harga diri. ajén.
1. menghargai, menghormati. ngajénan
hari poé, dinten (bahasa halus).
Dari hari ke hari umur kita berkurang. Ti poé ka poé umur urang berkurang.
1. sehari. sapoé, sadinten (bahasa halus).
2. menjemur. moé.
hari lahir. wedal, weton (bahasa halus).
harimau maung, lodaya.
1. nama Désa/Kelurahan dan Kecamatan di Kabupatén Bandung Propinsi Jawa Barat. Cimaung.
harta pakaya.
harta-benda rajabrana.
harum seungit. jamak sareungit.
harus kudu, kedah (bahasa halus). jamak karudu, karedah. 1. mengharuskan. ngudukeun, ngedahkeun.
-
hasil hasil. jamak harasil.
hati haté, ati, angen, kalbu (asal dari bahasa Arab).
1. kekasih. buah haté. buah ati.
2. niat atau pikiran yang baik. hadé haté.
3. iri, dengki, goréng hati (sapi, ayam dan lain-lain). goréng haté.
4. pikirannya sama. sahaté.
5. harapan besar. gédé haté.
hati (bahasa halus) manah.
hati (bahasa halus sekali. galih.
hati (bahasa kasar sekali) pucus.
hati-hati (bahasa kasar) ati-ati.
hati-hati (bahasa sedang dan bahasa halus) atos-atos.
haus halahab, hanaang.
-
hemat rikrik.
hentakkan tangan (tali). kenyed.
hentakkan kaki. tenjrag. menghentakkan kaki. tenjrag.
henti eureun, lirén (bahasa halus). jamak areureun. 1. menghentikan. ngeureunkeun.
Mobil berhenti dulu di salah satu bélokan. Mobil eureun heula di salah sahiji péngkolan
héboh guyur, gujrud, éar, geunjleung.
héran helok, hemeng, hookeun.
hérnia burut.
héwan sato. 1. kelompok yang termasuk héwan. sasatoan.
-
hias hias.
hibur hibur, lipur.
hiburan hiburan, panglipur, senang-senang.
hidangan idangan.
hidung irung, pangambung (bahasa halus). jamak arirung.
hidung (bahasa kasar pisa).
hidup hirup, jumeneng (bahasa halus). jamak harirup. 1. kehidupan. kahirupan.
hijau héjo. jamak hararejo. 1. hijau tua. héjo ngagedod.
hilang leungit, ical (bahasa halus), sirna, iles. 1. menghilangkan. ngaleungitkeun.
hina hina, hina. 1. menghina. ngahina.
hinggap eunteup. jamak areunteup.
-
hisap sedot, seuseup. 1. mengisap. nyedot.
hitam hideung. jamak hararideung. 1. hitam sekali/legam. hideung lestreng.
Nama Désa di Kecamatan Parongpong Kabupatén Bandung Barat. Cihideung.
hitung itung, bilang, étang (bahasa halus). jamak aritung, aretang.
1. menghitung. ngitung.
2. menghitungi. ngitungan.
3. memperhitungkan. balitungan.
4. hitungan. itungan.
hitungan itungan, etangan
-
hujan hujan. jamak harujan.
Cur bahasa antar untuk hujan. Cur hujan.
hujan terus. ngecrek.
humor heureuy, guyon. jamak hareureuy, garuyon.
huruf aksara, hurup.
hutan leuweung. jamak laleuweung.
hutan lebat leuweung geledegan.
hutan rimba leuweung geledegan.
hutang hutang, sambetan (bahasa Halus), paétangan (bahasa Halus), anjuk. jamak aranjuk. 1. menghutang. nganjuk.
hyang déwa.


I
ia manéhna, anjeunna, mantenna (bahasa halus). 1. kalian maranéh, aranjeun.
ialah nyaeta.
iba karunya, welas.
ibu indung, biang, ibu (bahasa halus), ambu, ema.
1. bidan. indung beurang, paraji.
2. ibu angkat. indung kukut, indung pulung.
3. ibu tiri. indung téré, ibu kawalon (bahasa halus).
4. Nenek. indung-kolot, nini.
5. menganggap ibu sendiri. miindung.
6. ikut mengaku ibu sendiri. ngindung.
8. ibu jari tangan. indung leungeun.
7. ibu jari kaki. indung suku.
8. ibu jari. jempol.
9. ibu saya pun biang, pun ibu.
-
igau lindur, gundam.
1. mengigau. ngalindur, gundam.
ijuk injuk.
ikal galing. jamak garaling.
ikan lauk. 1. ikan kecil. impun.
ikan asin lauk asin.
ikan gabus deleg.
ikan hias lauk hias.
ikan laut lauk laut.
ikan mua (belut besar) lubang.
ikat beungkeut, cangcang, talian.
1. diikat. dibeungkeutan, ditalian.
2. berkaitan. patali. lihat tali.
ikut pili, milu, ngilu, ngiring (bahasa halus), aub. jamak marilu, ngariring.
Yang akan ikut lomba. Anu bade ngariring pasanggiri.
ikut beli. milu beuli, tebéng.
ikutan miluan, ngiringan (bahasa halus).
Maaf mau ikutan menulis. Punten bade ngiringan nyerat.
ilalang eurih.
iler dahdir.
iler (tanaman) jawér kotok. Bahasa latin, caleous atropurpureus.
ilmu élmu. 1. keilmuan. kaélmuan.
-
inap mondok, endong. jamak marondok, ngarendomg.
incar incer.
indah éndah.
industri industri.
-
ingar gandéng.
ingat (bahasa kasar) inget. jamak aringet.
1. mngingat. nginget.
2. mengingatkan. ngingetkeun.
3. ingatan, kasih tau supaya ingat. ingetan.
4. ingat-ingat. inget-inget.
5. teringat. kainget.
6. teringat-ingat. kainget-inget.
7. mengingatkan. ngingetkeun, ngingetan.
8. peringatan. paringetan.
ingat éling, émut (bahasa halus).
1. mengingat. ngemut.
2. mengingatkan. ngemutkeun.
ingin (bahasa halus) palay.
ingin (bahasa halus sekali) kersa, keresa.
ingin (bahasa kasar) daék, hayang.
1. Keinginan. kahayang.
2. menjadi ingin. hayangeun.
3. ada keinginan. mikahayang.
ingin (bahasa sedang) hoyong.
ingkar jalir, sulaya.
ingus ingus, leho, umbel (bahasa halus).
ingusan. ingusan, lehoan, umbelan.
ini ieu.
1. ini bawa. ieu bawa.
2. lawan kata. itu.
injak tincak, idek, dampal (bahasa halus). 1. menginjak. nincak.
injak tak sengaja. leyek.
injak (Yang tajam) cugak. 1. menginjak (yang tajam). Nyugak.
insan manusa.
intai intip. mengintai. ngintip.
intan inten.
intim raket. jamak raraket.
ipar ipar, adi beuteung, dahuan.
irama wirahma.
iris siksik. 1. mengiris. nyiksik.
-
isap kenyot, seuseup. jamak karenyot.
1. mengisap. ngenyot, nyeuseup.
isi eusi.
1. mengisi. ngeusian.
Suka kebagian mengisi rumah kosong. Sok kabagean ngesian imah kosong.
isian eusian, lebetan (bahasa halus).
isinya. eusina.
isinya ada. ayaan.
istana keraton.
istirahat reureuh, aso.
istri pamajikan, bojo, garwa, adi.
istri (bahasa halus) geureuha, istri, rayi.
istri saya pun bojo.
isu selentingan.
itik meri.
itik manila éntog.
itu itu, éta, téh, mah. 1. itu-itu juga. éta-éta keneh.
iuran udunan.
iya heu'euh (bahasa kasar), enya, nya, sumuhun, muhun, mangga.
Nah, iya begitu. Tah, heueuh kitu.
izin idin, widi (bahasa halus). 1. diizinkan. diwidian. 2. diberi izin. kawidian.


J
jabattangan sasalaman.
jadi1 jadi, janten (bahasa halus). jamak jaradi, jaranten.
1. kejadian. kajadian, kajantenan.
2. menjadikan. ngajadikeun, ngajantenkeun.
Menjadikan pemerintah turun wibawa.
Ngajantenkeun pamarentah turun wibawa.
jadi2 tulus, cios (bahasa halus).
jaga jaga, jagi (bahasa halus). jamak jaraga, jaragi.
jagung jagong. jamak jaragong.
jagung muda semi.
jahat jahat.
jahé jahé. Bahasa latinnya, Zingiber Offcinale Rosc.
jahil jail, deleka. jamak jarail.
jahit kaput. jamak karaput. 1. menjahit. ngaput.
jahit (memakai tangan) kécos, jalujur.
-
jajah jajah. Dijajah Jepang tiga setengah tahun. Dijajah Jepang tilu satengah taun.
jajaka bujangan, jajaka, nonoman (bahasa halus). jamak barujangan. = perjaka.
jajar jajar, jéjér. jamak jalajar. 1. menjajar. ngajajar, ngajéjér.
jakun gondok laki.
jala kecil. kecrik.
jalan jalan, galur, marga.
jalan kaki leumpang, badarat. jamak laleumpang, parapah.
jalan kaki (bahasa halus) papah, angkat.
jalan kaki (bahasa kasar sekali) nyékér.
jalan kaki beiringan. aleut.
jalan naik atau turunnya sedikit. mayat.
jalan setapak (di sawah) galengan.
jalan (jalannya ular) léor.
jam jam, tabuh.
jam sabaraha. tabuh sabaraha.
jaman jaman. 1. jaman dahulu. jaman baheula.
jambu jambu.
1. Nama Désa di Kecamatan Cipongkor Kabupatén Bandung Barat. Cijambu.
jambu air (engonia aquurea) jambu aér.
jambu batu (psidium guajava) jambu batu.
jampi jampé.
jamur supa.
jamur kuping. lémbér.
-
janda randa
janda kembang randa béngsrat.
jangan ulah, moal, entong, tong (singkatan dati entong), montong, teu kenging (bahasa halus).
jangan dulu. moal waka, moal wara, ulah wara, ulah waka.
janggal mahiwal.
janggut jangot. 1. berjanggut. jangotan.
jangkrik jangkrik. = cengkerik.
janji jangji, pasini.
jantan (bahasa ke binatang) jalu, jago (biasanya untuk ayam). jamak jaralu. lawan kata bikang.
jantung jajantung.
-
jarak jarak. 1. jaraknya. jarakna.
jarak (ricinus communis) jarak.
jarang carang, coréncang.
jari ramo, réma (bahasa halus).
Jari tangan kiri dan kanan. Ramo leungeun kénca jeung katuhu.
jari kaki kanan dan kiri. Ramo suku kénca jeun katuhu.
Orang buta membacanya dengan ujung jari. Jelema lolong macana ku tungtung ramo.
jari (ibu jari) indung leungeun.
jari (kelingking) cingir.
jari manis jariji.
jari telunjuk. curuk.
jari tengah. jajangkung.
,jarum jarum.
jas hujan mantel.
jasa jasa. Saya tak akan lupa ke jasa Pak Guru. Abdi moal hilap ka jasa Pa Guru.
jatuh labuh, geubis (bahasa halus), ragrag.
1. pura-pura jatuh. lalabuhan.
2. kata antar. blug. blug labuh.
jatuh (tentang barang atau buah-buahan) purag.
1. berjatuh murag. jamak marurag.
2. berjatuhan. maruragan.
3. jatuhkan. puragkeun.
5. di jatuhkan. dipuragkeun.
jauh jauh, tebih (bahasa halus). jamak jarauh, tarebih. 1. pada jauh. pajauh.
jauh sekali dari jalan raya. jolok.
jawab jawab, tembal, waler (bahasa halus), walon (bahasa sedang). jamak waralon. 1. menjawab. ngajawab, ngawaler, nembal.
jawil cawél. 1. menjawil. nyawél.
-
jebol bedah.
jejak tapak.
jejaka bujang, jajaka. lihat pemuda.
jelaga méhong, harangasu. jamak maréhong
jelajah aprak. jamak araprak. 1. menjelajah. ngaprak
jelantah jalantah.
jelas jelas, atra, écés, ébréh, jéntré, tétéla, teges, awas.
1. dijelaskan. dijelaskkeun, diécéskeun, dijentrékeun.
jelaskan dengan panjang lebar. pedar.
jelék goréng, awon (bahasa Halus), teu saé (bahasa Halus). jamak garoreng, arawon.
jelek (karena sering dipakai atau sudah lama) butut.
jelita geulis. jamak gareulis. jamak barutut.
jelma jangkélék. 1. menjelma ngajangkélék.
jelujur jalujur.
-
jema'ah jama'ah
jembatan jambatan,cukang, sasak.
jempana jampana.
jemput sampeur, papag. Menjemput, nyampeur, mapag.
jemur poé. 1. menjemur. moe. lihat hari.
jendéla jandela.
jendol jendol. = benjol.
jendul tonjol. mejendul. nonjol.
jengkal jeungkal.
jenggut jenggut. = renggut. 1. menjenggut. ngajenggut.
jenguk longok,layad (bahasa halus).
jengkrik jangkrik.
jengkrik betina beunceuh.
jenis rupa, rupi.
-
Jepang Jepun.
jepit capit. jamak carapit.
jera kapok.
jerami jarami.
jerat eurad, jerat.
jerawat jarawat.
jerit jerit, jeréwét, kocéak. jamak jarerit.
1. menjerit. ngajerit, ngajéréwét, ngoceak.
jeruk jeruk.
jernih hérang. jamak harérang.
jéngkél jengkél, keuheul. 1. menjéngkélkan. ngajéngkélkeun.
jéngkol (pithrllobium lobatum) jéngkol.
-
jidat taar, tarang.
jijik geuleuh. jamak gareuleuh.
jika lamun, sugan, upami.
jilat letak, lamot. jamak laletak, lalamot
jilid jilid.
jinak lindeuk. jamak lalindeuk.
jingkat jengké.
jingkrak ajrag, ajret.
jinjing jingjing. 1. menjinjing. ngajingjing.
jiplak teplak. 1. menjiplak. neplak.
jitak getok, téké. 1. menjitak. néké.
jiwa jiwa.
-
jodoh duriat.
jongkok tagog, cingogo.
Gog bahasa antar untuk nagog, ngagogog. Gog nagog.
1. berjongkok. nagok.
joran jeujeur.
jorok rujit
-
jual jual, ical (bahasa sedang), gingsir (bahasa halus). 1. menjual. ngajual.
judul judul.
juga ogé, kénéh. 1. itu-itu juga. éta-éta keneh.
jujur jujur. jamak jalujur.
juling tileng, téléng.
jum'at jum'at, jumaah
jumadil-akhir bulan arab yang ke enam.
jumadil-awal bulan arab yang ke lima.
jumlah jumblah.
jumpa pangih, tepang, amprok. 1. menjumpai. manggihan, nepangan.
jumpalit jumpalik.
junjung jungjung. 1. menjunjung. ngajungjung.
jurang jungkrang, gawir.
juru tukang, purah, juru.
juru kunci kuncen.


K
kabar béja, wartos (bahasa halus), iber, warti (bahasa halus).
kabupatén kabupatén.
kabur sureum. jamak sarurem.
kabut halimun.
kacamata kacamata, tasma, kaca soca (bahasa halus).
kacang tanah (arachis hypogaea) suuk.
kadal kadal.
kagét reuwas, gebeg, rénjag. jamak rareuwas.
kail usep. mengail. nguseup.
kail untuk belut. urek.
kain kaén, lawon.
kain kapan boéh.
kait kait. 1. terkait. kakait.
kaitan patali.
-
kakak lanceuk, raka (bahasa halus), aca (bahasa Bogor).
1. kakak orang tua. ua, toa.
2. kakak ipar. dahuan.
3. kakak laki-laki. akang, engkang, kang, kaka, aka, aang, aa.
Kakak menggunakan komputer. Akang ngagunakeun komputer.
4. kakak perempuan tétéh, étéh, téh, aceuk, euceu, ceuceu, ceu
5. kakak saya. pun lanceuk.
kakap (states calcasifer) kakap.
kakatua ékék, béét.
Nama Désa di Kecamatan Ibun Kabupatén Bandung. Cibéét,
-
kakék aki, ki (sinkatan dari aki), yai (bahasa kuningan).
1. Saudara dari kakek. Aki ti gigir.
kakék (bahasa halus) éyang pameget. singkatannya éyang, yang.
kaki suku, sampéan (bahasa halus). 1. jalan kaki. leumpang.
kaki (bahasa kasar sekali) cokor, cékér.
kaki gunung tutugan.
kaki binatang cokor.
kaki unggas ceker. 1. tanpa alas kaki nyeker.
kaku heuras, jeger.
-
kalah éléh (bahasa kasar), kawon (bahasa halus), kéok (bahasa kasar sekali).
kalah (mengalami kalah) jebol.
kalajengking babakaur.
kalau1 lamun, mun, upama, upami (bahasa halus).
1. melamun ngimpleng, ngalamun.
kalau2 bisi, bilih (bahasa halus).
kalénder almenak, kalender. = almanak.
kaleng kaleng.
kali1 kali. 1. sekali. sakali. 2. kedua kalinya. kadua kalina.
kali2 (sungai) solokan, walungan, susukan, wahangan.
kalian maraneh, aranjeun, haridep.
kalimat kalimah.
kalung kalung, kongkorong, kangkalung (bahasa halus).
kalut bingung.
-
kamar kamar. 1. kamar mandi. jamban.
kamar mandi kakus, kamar mandi, cai, jamban (bahasa halus).
kamar kecil. gowok.
kamar kecil untuk simpan beras dan makanan. goah.
kamar tidur pajuaran (bahasa halus).
kambing embé.
kambing benggala embé banggala.
kambing hutan embé leuweung.
kambing jantan dewasa embé badot.
kambing katé embé kacang.
kambuh kanceuh.
kampak kecil patik.
1. Nama Désa di Kecamatan Cihampelas Kabupatén Bandung Barat. Cipatik.
kampung lembur.
kampung baru babakan.
kamu manéh, silaing, ilaing, andika, hideup. 1. ia. manehna.
kamu (bahas halus) anjeun, salira.
kamu (bahasa kasar pisan) sia.
kami urang.
kamis kemis. jamak karemis
-
kan (akhiran) keun, pan.
kanan katuhu, tengen (bahasa halus).
1. lawan kata. kenca.
2. tangan kanan. leungeun katuhu.
3. kaki kanan. suku katuhu.
4. mata kanan. mata katuhu.
5. telinga kanan. ceuli katuhu.
6. bélok ke kanan. ngatuhu.
7. ke kanan. ka katuhu.
kancil peucang.
kandang kandang.
kandang ayam paranjé.
kandang kerbau karapyak.
kangen sono.
kantong saku.
kantong dari kain. kanjut.
kantong besar dari kain (bahasa Banten Kidul) kandé, kanjut gedé.
1. Nama Désa di Kecamatan Batujajar Kabupatén Bandung Barat. Cikandé
kantor kantor, balé.
1. kantor walikota. balé kota.
2. bangku dari bambu. babaléan.
kantuk tunduh, nundutan, palay (bahasa halus). lihat mau (bahasa halus).
-
kapak kampak, patik
kapan ? iraha ?
kapur apu.
karam kalebuh.
karat karaha.
karena sabab, wiréh (bahasa halus), karana, alatan, lantaran, marga, margi (bahasa halus), pedah. = sebab.
Tidak bisa sekolah karena biaya. Teu bisa sakola karena biaya.
karét karét.
karya karya.
kasar kasar. jamak karasar.
1. Bahasa kasar. Basa kasar.
2. Bahasa kasar sekali. basa kasar pisan.
kasar (tentang berbicara) garihal, sugal.
kasar (tentang kulit badan) karadak, kasap.
kasihan karunya, deudeuh, nyaah (bahasa halus), welas.
-
kata1 kecap.
1. kata benda. kecap barang.
2. kata kerja. kecap pagawéan.
kata2 ceuk, cenah, sanggem (bahasa sedang), saur (bahasa halus).
kata antar untuk menyuruh (silahkan). pék.
1. silahkan bayar. pék mayar.
katak bangkong.
Nama Désa di Kecamatan Batununggal kota Bandung. Cibangkong.
katak kecil bancet.
katak lebih kecil lagi (baru netas dari telor) buruy.
katanya bejana, wartosna (bahasa halus), cenah.
kaul cacarekan.
kawal kawal.
1. mengawal. ngawal.
2. pengawal. pangawal.
kawan batur, rencang, balad (untuk permainan, kumpulan), kanca.
kawin (bahasa sedang)kawin.
Ke enam kawin jeung kuring. Ka genep kawin jeung.
kawin (bahasa halus dan bahasa sedang) jatukrami, tikah, réndéngan, dahup.kuring.
kawung enau.
kaya1 beunghar, jegud.
1. jamak barareunghar, bareunghar, balaleunghar, baleunghar.
Warganya kaya-kaya. Wargana bareunghar.
Orang-orang yang kaya beli mobil. Jelema nu baleunghar mareuli mobil.
2. kekayaan. kabeungharan.
kaya2 siga.
kayanya sigana.
kayu kai.
kayu bakar suluh.
kayu manis. kayu manis, kiamis. Bahasa latin, liquiritiae.
kayuh boseh. mengayuh. ngaboseh.
-
ke (awalan) ka, kana. lihat ter-, peng-.
ke pasar. ka pasar.
keadaan kaayaan.
kebagian kabagéan.
kebakaran kahuruan.
kebal weduk, baal.
kebanyakan kalobaan, kareaan, kaseueuran.
kebaya kabaya.
kebiasaan kabiasaan, adat.
kebiasaan menggoyangkan kaki. édég.
kebiri kabiri. 1. mengebiri. ngabiri.
kebun kebon.
-
kecamatan kacamatan.
kecambah toge.
kecapi kacapi.
kecelakaan. kacilakaan.
keceplosan kacaletot.
kecéwa kaduhung, hanjakal, handeueul, kuciwa, gegetun (bahasa halus).
kecil leutik, alit (bahasa halus), keudik (dari bahasa jawa) . jamak laleutik, aralit, kareudik.
kecil sekali. lembut.
kecil sekali (buah-buahan). pentil.
kecoa cucunguk.
kecuali kajabi, iwal.
kecut haseum.
-
kedatangan kadatangan, kadongkapan, kasumpingan.
kedip kiceup. jamak kariceup.
1. memberi kedipan. ngiceupan.
kedongdong kadongdong.
kegiatan kagiatan. Kegiatan industri di Jawa Barat. Kagiatan industri di Jawa Barat.
keguguran kaluron.
kehidupan kahirupan. lihat hidup.
kejadian kajadian.
kejam kejem, telenges.
kejar udag, berik. jamak arudag.
1. mengejar. ngudag, ngaberik.
keji keji.
keju kiju.
kekal abadi, langgeng, baka.
kekang kekang.
kekar keker.
kekasih kakasih, kabogoh, buah haté, junjunan, bébéné (perempuan).
kekayaan kabeungharan. lihat kaya.
-
kelabang babakaur.
kelabu hawuk, kulawu, kulabu. = abu-abu.
keladi taleus.
kelahi gelut. jamak garelut
kelahi saling dorong. jogol.
kelak engké, jaga. jamak jaraga.
kelakar bodor. jamak barodor.
kelakuan kalakuan, talajak, polah.
kelambu kulambu.
kelabu hawuk, kulawu, kulabu. = abu-abu.
kelapa (cocos nucifera) kalapa.
kelapa muda dewegan.
kelas kelas. jamak karelas.
-
kekedai kalde.
kelelawar lalay.
kelelawar besar kalong.
1. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung Barat. Cikalong.
2. Nama Désa di Kecamatan Cimaung Kabupatén Bandung.
kelentit itil. = klitoris.
keléréng kaléci.
keliling kuriling. 1. kelilingnya. kurilingna.
kelimis kulimis.
kelinci kelenci.
kelingking cingir.
keliru kaliru.
kelompoknya kelompokna.
kelotok molotok. mengelotok. ngolotok
keluar kaluar, bijil, medal (bahasa halus). jamak kalaluar
Matahari terbit dari timur. Panonpoe bijil ti wetan.
1. lawan kata. asup, abus.
keluar asap. serebung.
keluar bersamaan abrul, abring.
keluar kata-kata. kedal.
1. mengeluarkan kata-kata. ngedalkeun.
keluar ludah acay.
keluarga kulawarga, kulawargi (bahasa halus).
Tidak adil ke keluarga dia. Henteu adil ka kulawarga manehna.
keluarga bondoroyot atau bonoroyot.
keluh humandeuar. 1. mengeluh. ngahumandeuar.
keluyur kuluyur.
-
kemaluan rarangan.
1. kemaluan laki-laki. rarangan lalaki.
2. kemaluan perempuan. rarangan aw
kemaluan (laki-laki) kontol, kanjut, titit, mamas.
kemaluan (perempuan) heunceut, mémék, momok (bahasa halus), momo, mokmok.
kemana kamana. jamak kamarana.
kemangi (ocimum bacilium) surawung.
kemarin kamari. Buku tahun kemarin masih bisa dipakai. Buku taun kamari masih bisa dipake
kemarin lusa, kemarin dulu. mangkukna.
kemarau halodo, katiga. jamak halalodo.
kemasukan kasupan.
kemauan kahayang, kahoyong, cahak.
-
kembali wangsul (bahasa halus).
1. kembalian. wangsulan
2. kembalikan. wangsulkeun
kembung kembung.
kembung perut. bunghak.
kemenyan menyan.
keméja kaméja.
kemenakan alo, suan.
kemiri (aleurites mokiccana) muncang. mata kaki. mumuncangan.
kempis kempés.
kempis (tengtang perut) kempléng.
kemudian lajeng, teras.
-
kena keuna, antel, adek. 1. berkenaan. ngeunaan.
kenal wawuh, wanoh (bahasa halus), kenal (bahasa halus). jamak warawuh. 1. mengenalkan ngawawuhkeun, ngawanohkeun.
Harus rajin mengenalkan buku ke masyarakat. Kedah rajin ngawanohkeun buku ka masarakat.
kenal sekali wanoh. jamak waranoh. 1. mengenalkan. ngawanohkeun.
kenapa ? oleh apa?, kunaon ?
Kenapa kita tidak mengenalkan seni sunda ?
Kunaon urang téh teu ngawanohkeun seni sunda ?
kencing kiih, kahampangan (bahasa halus), mécér (bahasa kasar sekali).
1. air kecing. cikiih.
kencing (sering kencing) bésér.
kencur (kaempferia galanga l.) cikur.
kendor kendor. = kendur.
kendur kendor
kental kentel.
kental (minuman kopi) lekoh.
kentang (solarium tuberosum) kumeli.
kentongan kohkol.
kentut hitut, bobos (bahasa Halus).
Dut bahasa antar untuk hitut. Dut hitut.
kentuti bekok.
kenyang seubeuh, sesek (bahasa halus). jamak sareubeuh.
kenyang (bahasa kasar sekali) bentét.
kenyang (bahasa sedang) wareg. jamak warareg.
kenyal geunyal.
-
kepada kahatur.
kepal keupeul.
kepal (tinju) peureup. noun.
kepala (bahasa kasar dan bahasa sedang) sirah.
kepala (bahasa kasar sekali), hulu, babatok.
kepala (bahasa halus) mastaka.
kepala sekolah kapala sakola.
kepalan peureup.
kepalang kapalang, kapambeng (bahasa halus).
kepang untun.
keperluan kaperluan, kabutuhan, kaperyogian.
kepilih kapilih, kaselir (bahasa halus).
kepiting keuyeup, yuyu.
kepodang bincarung.
keponakan alo, suan.
kepung tingker. 1. mengepung. ningker.
-
kera monyét, kunyuk, wanara.
kerabat baraya, karabat.
kerah samléh.
keramas angir, kuramas (bahasa halus).
keramat karamat.
keranjang karanjang.
kerap sering.
keras teuas, heuras. 1. mengeras. ngabagel, neuasan.
keras suara tarik.
kerasan betah.
keraton kadaton.
kerbau munding, kebo (berasal dari bahasa jawa).
-
keriput kerejut.
kering garing, tuhur. jamak gararing.
kering sedikit tu'us, eumeul-eumeul.
keringat késang, karingat (bahasa halus), Ciséér (bahasa halus), kringet (dari bahasa Jawa).
1. berkeringat. ngésang.
kerikil mungkal.
keripik kiripik.
keris keris, duhung (bahasa halus).
keriting kiriting, galing.
kerja gawé, damel (bahasa halus). jamak garawe, daramel.
1. bekerja. ngadamel.
2. pekerjaan. pagawéan, padamelan.
3. mengerjakan. ngagawékeun.
4. kata antar gawé, prak. prak gawé.
kerja (bahasa kasar pisan) gadag.
kerja dua kali. pindo.
keropos koropos.
kerok kerok.
kertas keretas.
kertas tebal daluang.
kerudung cindung, tiung, kurudung.
keruh kiruh. jamak kariruh.
keruk keduk. 1. mengeruk. ngeduk.
kerupuk kurupuk.
kerupuk kulit dorokdok.
kerut ciut, purungkut.
1. mengkerut. murungkut.
kerumun gimbung. 1. berkerumun. ngagimbung.
-
kesaktian jajatén.
kesal keuheul, kesel.
Merasa kesal ke istri. ngarasa keuheul ka pamajikan.
Obat penghilang rasa kesal. Tamba kesel.
kesana kaditu. 1. sana. ditu.
kesang sringsring. 1. mengesang. nyingsring.
kesat seuseut.
kesatu kahiji.
keseleo tijalikeuh, tidikes.
keseleo mulut. cal.
kesemutan singsireumeun.
kesini kadieu. 1. sini. kadieu.
kesturi kasturi.
kesuma kusumah.
ketam sugu.
ketan (oryza sativa) ketan. = pulut.
ketat sereg, merecet. jamak sarereg.
ketawa seuri, gumujeng (bahasa halus).
-
keterima katarima.
keterimanya katarimana.
ketemu kapanggih, papanggih, patepang. kapendak. 1. temu. panggih, pendak, tepang.
keterangan katerangan.
keterlaluan kacida. 1. keterlaluan sekali. kacida pisan.
-
ketiak kélék, déhé (bahasa halus), ingkab (bahasa halus).
ketika basa, wanci, waktos.
ketilang cangkurileung.
ketimbang tinimbang.
ketipu katipu, kabekok. Tuda maké indit sorangan meuli motor urut téh, jadi wé kabekok.
ketimun bonteng.
-
ketua pupuhu.
ketumbar katuncar, katumbar (berasal dari bahasa jawa). corriandrum sativum.
kését kékéséd.
kéték kélék, ingkab (bahasa halus).
kétél katél.
-
khawatir1 melang, deudeupeun (bahasa halus), inggis, risi, rempan (bahasa halus).
khawatir2 karunya, hawatir, watir, hawatos (bahasa halus).
khitanan sunatan, beresihan, sepitan (bahasa halus).
kibar kélébet.
kijang uncal, mencek.
kikir korét, pedit, medit, kumed.
kilat kilat. = halilintar.
kini kiwari, ayeuna.
kipas kipas, hihid, kepet.
kira kinten, kinten (bahasa halus).
kira-kira kira-kira, kinten-kinten (bahasa halus), paparah.
kiri (bahasa halus) kiwa.
kiri (bahasa kasar) kénca.
1. tangan kiri. leungeun kénca.
2. kaki kiri. suku kénca
3. mata kiri. mata kénca.
4. telinga kiri. ceuli kénca.
4. lawan kata. katuhu.
5. belok ke kiri. ngénca.
6. ke kiri. ka kénca.
kiri kédé.
1. kebiasaan memakai tangan atau kaki kiri. ngédé
kirim kirim, kintun (bahasa halus).
kisah carita, carios.
kita urang.
klitoris itil. = kelentit.
-
kobar gedur. 1. mengobarkan. ngagedurkeun.
kodok bangkong.
kokok kongkorongok.
1. berkokok. kongkorongok.
kol (brassica oleracea) engkol, kol. = kubis.
kolak kolek.
kolam balong, kulah, empang. 1. kolam lebih luas. situ. 2 kolam alam luas. talaga.
kolam alam luas talaga.
kolam kecil kulah.
kolam luas situ.
kolokan olo-olo.
kolang-kaling cangkaleng.
-
komputer komputer.
koper koper.
kopi kopi.
1. minum kopi. ngopi.
2. air kopi. cikopi.
korban wadal
korupsi korupsi. Membuat buku dikorupsi. Nyieun buku di korupsi.
kosong kosong.
kosong (bahasa untuk tanaman, tak ada bijinya) hapa. sebaliknya beuneur.
kosong sekali. parompong.
-
kota kota, dayeuh.
kotak dus.
kotak kecil cupu.
kotor kotor. jamak karotor, barolokot.
kotor sekali rujit.
kotoran mata. cileuh. membersihkan kooran mata. nyileuh.
kotor oleh lumpur bolokot. jamak barolokot.
kotor oleh debu belewuk.
kotoran hidung korong.
kotoran mata cileuh, belek.
kotoran manusia atau binatang. tai.
-
kreatip motekar.
krédit kiridit.
kuah angeun.
kuali besar kancah.
kuasa kawasa.
kuat kuat, kiat (bahasa halus). jamak karuat, kariat.
Paling kuat lama dua tahun. Paling kiat lami téh dua taun.
kuat (di apa-apakan) tak berubah tagen.
kuat (ditunjang bentuk dan struktur) weweg.
kuat (tali) wedel.
kuat (tenaga) bedas.
kubik kibik.
kubis (brassica oleracia) engkol, kol. = kol.
kubur kubur, kureb, ruang. 1. mengubur. ngubur.
kuburan (bahasa halus dan bahasa sedang) makam, pajaratan, pasaréan.
kuburan (bahasa kasar) astana.
kucing ucing, eméng (bahasa untuk anak-anak).
kucing jantan méong.
kucur kucur. 1. mengucur. ngucur.
kuncup kucup.
kunyah gayem, beuweung. 1. mengunyah. ngagayem, meuweung.
kuda (equus caballus) kuda.
kudis budug.
kué kuéh. 1. kué hanya untuk dilihat saja. kuéh déléh.
-
kuku kuku, tangay (bahasa halus).
kukus seupan.
kulambu kelambu.
kuliah kuliah.
kulit kulit.
kulit buah atau telur. cangkang.
1. Nama Désa di Kecamatan Cipongkor Kabupatén Bandung. Cicangkang Hilir.
kulit bambu hinis.
kulit kayu tebal. papagan.
kulum kolomoh, heumheum.
kulur (artocarpus communis) kulur.
-
kumal kuleuheu,ledrek, kucel.
kuman jaram.
kumbang hitam bambara
kumis kumis, rumbah (bahasa halus). 1. berkumis. kumisan
kumpul kumpul, kempel(bahasa halus), riung.
kumpulan kempelan.
kumur-kumur kekemu.
-
kunang-kunang cika-cika.
kunci konci.
kuning konéng. jamak kararoneng.
1. Nama Désa/kelurahan di Kecamatan Ciparay Kabupatén Bandung. Cikonéng.
2. Nama Désa/kelurahan di Kecamatan Pasirjambu Kabupatén Bandung. Cikonéng.
kunjung anjang, longok. 1. kunjungi. anjangan. 2. berkunjung. nganjang
kuno kuna.
kunyit (curcuma domestika). 1. bunga kunyit. angkruk atau angkes.
kupas pesék. 1. mengupas. mesék.
kupu-kupu kukupu.
-
kura-kura kuya.
1. Nama Désa di Kecamatan Cicalengka Kabupatén Bandung. Cikuya.
kurang kurang, kirang (bahasa halus). 1. berkurang. ngurangan.
kurang ajar, bangkawarah, adol, culangung.
kurang tenaga. hengkér.
kursi korsi.
kursus kursus, keurseus.
kurung ringkeb. mengurung. ngaringkeb.
kurus (bahasa halus) langsit.
kurus (bahasa kasar sekali) kejéng.
kurus (bahasa kasar dan bahasa sedang) begang, kuru.
1. menjadi kurus. ngabegangan.
kurus sekali péot, begéng.
-
kupas pesék. 1. mengupas. mesék.
kurap kurap, panu, panyakit kulit.
kusam belél.
kusir kusir.
kutu (rambut kepala). kutu.
1. ada kutunya. kutuan.
kutu anjing. walangtaga.
kutu ayam. sieur, kutu hayam.
kutu busuk. tumbila.
kutu kepala. otét.
kutu pakaian. tuma (berasal dari bahasa jawa)
kutub kutub.
1. kutub selatan. kutub kidul
2. kutub utara. kutub kalér.
kutukan supata.


L
laba-laba lancah.
labu (cucurbitaceak) waluh.
lada pedes.
Nama Désa di Kecamatan Paséh Kabupatén Bandung. Cipedes.
ladang huma.
lagi deui, eukeur, keur.
lagu lagu, kawih, tembang, langgam. jamak karawih, tarembang,
lahap gembul, rewog, rampus. jamak garembul, rarewog, rarampus.
lahir lahir, babar (bahasa halus).
1. melahirkan ngalahirkeun, ngajuru, babar (bahasa halus).
-
lain lain, lian, séjén, sanés (bahasa halus), jaba, jabi (bahasa halus). 1. orang lain. batur.
lain dari itu lain ti éta.
lainnya lainna, lianna, sejena
laki-laki lalaki, pameget (bahasa halus).
laku1 laku, payu, pajeng (bahasa halus). = laris. jamak lalaku, parajeng.
laku2 laku. 1. lakukan lakukeun. 2. selaku. salaku.
lalai taledor.
lalap lalab.
lalat laleur.
lalat hijau besar. aro.
Nama Désa di Kecamatan Nagreg Kabupatén Bandung.
-
lama heubeul, lila, lami (bahasa halus), lawas (berasal dari bahasa kawi). jamak lalila, lalami.
1. selamanya. salilana, salamina, salawasna.
Yang selamanya bakti ke Orang Tua. Anu salawasna bakti ka sepuh.
2. lamanya lilana, lamina (bahasa halus).
lama (barang) heubeul, lawas. jamak hareubeul, lalawas.
lama (kedatangan) ampleng.
1. melakukan lama (kedatangan). ngampleng.
lambai gupay.
1. lambaian. gupayan.
2. melambai. ngagupay, ngagupayan.
lamban boyot.
lambat laun, anca. jamak lalaun, aranca.
lambung (binatang berkaki empat) kadut.
Nama Désa di Kecamatan Cimenyan Kabupatén Bandung. Cikadut.
lambung (burung) burih.
lampu damar, cempor, ajug.
-
lancip péncos, téros. lihat runcing.
landak landak
langit langit.
langit-langit para.
langka langka, langki (bahasa halus), awis atau awis-awis (bahasa halus). jamak lalangka.
langka (ketemu) arang, awis (bahasa halus). lihat mahal.
1. lawan kata. mindeng.
langkah léngkah. jamak lalengkah.
langlang langlang. 1. melanglang, ngalanglang.
lanjut lajeng. 1. selanjutnya. salajengna.
lantaran duméh, pedah, lantaran.
lantaran (bahasa halus) ku margi, jalaran.
-
lap elap. 1. melap. ngelap. = serbét.
lapar lapar, palay tuang (bahasa halus).
lapuk bobo. jamak barobo. lihat tidur ( bahasa anak-anak)
larang caram, carék. 1. melarang. nyarek, nyaram.
larang (bahasa halus) wagel, seuseul. 1. melarang. ngawagel.
larangan pamali, cadu.
lari lumpat.
lari berhamburan. birat.
lari karena takut. becir.
1. berlari karen takut. ngabecir.
laris laku, payu, pajeng (bahasa halus).
laron siraru.
latah géhgéran. jamak garéhgéran.
latin latén.
-
lauk pauk deungeun.
laut laut, sagara.
lautan, samudra. jaladri.
lawak bodor. jamak barodor.
layak pantes.
layang-layang langlayangan.
layang-layang putus kapakan.
layu karena dipanaskan. leumpeuh.
-
lebah nyiruan.
lebai lebé.
lebam geuneuk. jamak gareuneuk.
lebat leubeut.
lebih leuwih, langkung (bahasa halus), punjul. lihat lewat.
lebih (dari semestinya) kacida.
lebih baik leuwih hadé.
ledak bitu, beledug. 1. meledak. ngabeledug. lihat suara.
lekas gancang, énggal (bahasa halus), téreh. jamak garancang, arénggal.
lekat tapel, rapet. jamak rarapet.
1. melekat. napel, ngarapet.
lekuk legok.
lelaki lalaki, pameget (bahasa halus).
lelah cape.
leluasa laluasa.
leluhur karuhun.
-
lemah letoy. jamak laletoy.
lemah-kembut. leuleuy,
lemak gajih.
lemari lomari atau lamari.
1. lemari makan. lomari makan.
2. lemari pakaian. lomari papakéan.
3. lemari buku. lomari buku.
lemas lungsé, leuleus. jamak lalungse, laleuleus.
-
lembab beueus.
lembaga lembaga.
lembar lambar.
lembayung layung.
lempar alung, balédog, pangpéng.
1. melempar. malédog.
lempar kesalahan kepada orang lain. teumbleuh.
1. melemparkan kesalahan kepada orang lain. nembleuhkeun
lempuyang lampuyang.
-
lendir hidung. leho, ingus. = ingus
lengah bongoh.
lengan leungeun (bahasa kasar), panangan (bahasa halus).
lengan atas. peupeuteuyan, puhu leungeun.
lengah bongoh, balangah.
lengkap lengkep. 1. lengkapi. lengkepan.
lengkuas laja. Bahasa Latinnya, Langua Galanga (L). Merr.
lengkung béngkok, bengkung. 1. melengkung. béngkok.
lentang tangkarak, bengkang.
1. menelentang, terlentang. nangkarak.
lentang sambil kaki dibuka lebar. dangkak.
1. menelentang (atau duduk)lentang sambil kaki dibuka lebar. ngadangkak.
lentéra lantéra.
lenyap leungit.
-
lepas cucul, ucul, laan, leupas, udar, coplok, lesot, abur.
1. melepaskan. ngaleupaskeun, nyoplokkeun.
lepas mencari makan sendiri (binatang) abur.
lesu lungsé.
lesung lisung.
lesung kecil bermata satu. jubleg.
lesung pipi. kempot.
letus bitu, beledug. 1. meletus bitu, ngabeledug.
leunca (solanum nigrum) leunca.
leungkuas (alpina galanga) laja.
-
lécet boleksek, babak. jamak baloleksek.
lébar rubak.
lébar (kaki) jebrag.
lébar daun telinga. rebing
lédék poyok. jamak paroyok. 1. meledek moyok
léhér beuheung, tenggek (bahasa halus).
lélé lélé. Clarius batrachus.
léléh lééh.
lémpar alung, balang, balédog.
1. melempar. maledog.
2. melemparkan ngalungkeun, ngabalangkeun.
3. diléparkan. dialungkeun, dibalangkeun, dibalédogkeun.
lémpar batu malempeng.
léngket rapet. jamak rarapet.
léwat liwat, langkung (bahasa halus). lihat melalui.
1. meléwati. ngaliwatan, ngalangkung.
2. terléwat. kaliwat, kalangkung.
3. terserah. teu langkung.
-
libur libur, peré, pakanci.
licin licin, leucir, leueur, lesang.
1. menyetrika. ngalicin.
lidah létah, ilat (bahasa halus).
lidi nyere.
lidi daun enau harupat.
lihat (bahasa halus) uninga, tingali.
lihat (bahasa kasar ) ténjo, pelong, ilik, tempo, tembong.
1. melihat. ningali, nempo, nembong, melong.
2. kelihatan. katingali.
Bisa kelihatan oleh kita sekarang.
Tiasa katingali ku urang ayeuna.
3. kué hanya untuk dilihat saja. kueh deléh.
lihat (bahasa kasar sekali) deléh, deuleu.
lihat (bahasa halus) tingal.
lihat ke mata neuteup. jamak nareuteup.
-
lilin lilin.
Nama Désa dan Kecamatan Di Kabupatén Bandung Barat. Cililin.
lilit beulit.
lima (5) lima.
limpa binatang. kalilipa,
limpa manusia. kawaya.
limpah. budal. 1. melimpah mudal.
lindas géléng.
lintah léntah.
linu linu. jamak lalinu.
lipan babakaur
lipat tilep, lipet, tikel.
1. melipat. nilep, ngalipet, nikel.
2. kerjaan untuk dilipat. lipeteun.
liuk geboy. meliuk-liuk. ngageboy.
-
loba hawek. jamak harawek.
lomba lomba, balap, pasanggiri.
lombok cabe.
lompat ajleung, lumpat. 1. melompat. ngajleng.
lompat kebawah ajrut.
loncat1 luncat, ajleng, ajol, ajrug.
1. nama Désa di kecamatan Cangkuang Kabupatén Bandung. Ciluncat.
loncat2 (seperti katak) aclog.
longgar logor, loncer.
lonjong pénjol, lonyod.
lontar alung.
lontong leupeut.
-
luar luar. jamak laluar.
luas lega. jamak lalega. 1. luasnya. legana.
lubang lobang, liang, lawang, kohok.
lubang (sebelumnya utuh) bobok, mobok.
1. melubangi. ngabobok.
lubang banyak karancang.
lubang besar gorowong.
lubang karena tertusuk. totos.
lubang kecil kohok.
lubang kecil dan banyak. karancang.
lubang kecil di jalan. logak.
lubangnya mengecil atau menjadi tidadak ada lubang. pongpet.
lubang moncong hidung. tendok.
1. melubangi moncong hidung. nendok.
lubér limpas.
lucu lucu, pikaseurieun.
ludah ciduh, ludah (bahasa halus).
ludar keluar ( tidak disengaja) acay, elay.
luka raheut. jamak raraheut.
luka besar bohak.
-
lumat rieus. = tumbuk.
1. melumat. ngarieus.
lumbung padi. leuit.
lumpuh gémpor.
lumpuh tangan. kémpér.
lumpur leutak. jamak laleutak.
lumpur sumur atau kolam (balong) luluk.
Désa di kacamatan Cikancung Kabupatén Bandung. Ciluluk.
lumrah ilahar, galib.
lumut lukut.
lumutan lukutan. jamak lalukutan.
lunak beyé.
lunas punah.
luntur belel, pupul.
-
lupa (bahasa kasar) poho. jamak paroho.
1. melupakan. mopohokeun.
2. pelupa, gampang lupa. pohoan.
3. lawan kata. inget. = ingat.
4. terlupakan. kapohoan.
5. dilupakan. dipohokeun.
lupa (bahasa sedang) hilap. jamak harilap.
1. lawan kata émut. = ingat.
lupa (bahasa halus) lali (bahasa halus).
1. lawan kata émut. = ingat.
lupa (dari bahasa Cirebon) supé.
lurah kuwu.
lurus lempeng.
lusa pageto.
lusin losin.
lutut (bahasa halus) teuku, dengkul.
lutut (bahasa kasar) tuur.


M
maaf (bahasa kasar) maap, hampura, aksama atau haksama.
Maaf tidak disengaja. Hampura teu dihaja.
maaf (bahasa halus) hapunten, aksami atau haksami.
mabuk mabok.
mabuk keracunan makanan. weureu.
macam rupa, rupi.
madu madu.
magrib burit.
-
mahal mahal, awis (bahasa halus). jamak marahal.
Jaman sekarang harga barang mahal-mahal. Jaman kiwari harga barang marahal.
mahasiswa mahasiswa.
mahir mahér. 1. kemahiran. kamahéran.
mahkota makuta.
-
main ulin, ameng (bahasa halus). jamak arulin, arameng.
main-main hereuy.
mainan ulinan, kaulinan, cocooan.
majikan dunungan.
maju paju, pajeng (bahasa halus). aktif maju, majeng. 1. Kemajuan. kamajuan, kamajengan
-
makan makan (berasal dari bahasa Indonesia).
1. méja makan. méja makan.
2. lemari makan. lomari makan.
3. rumah makan. rumah makan.
makan (bahasa anak-anak) emam. jamak aremam
makan (bahasa halus) tuang. jamak taruang
1. mengerjakan makan. nuang.
2. termakan. katuang.
3. makanan. katuangan.
4. perut. patuangan.
5. berkali-kali makan. nuangan
makan (bahasa kasar dan bahasa penengah) dahar. jamak dalahar.
1. memakan. ngadahar.
2. am, kata pengantar untuk dahar. am dahar.
makan (bahasa kasar sekali) lebok, nyatu, hakan.jamak lalebok.
Kerbau sedang makan rumput. Munding keur nyatuan jukut.
makan (bahasa sedang) neda.
makan ambil masing-masing. parasmanan.
makan banyak. rewog. jamak rarewog.
makan diluar jam makan. ngawadang.
makan nikmat karena lapar. ponyo.
makan pagi-pagi. sasarap.
makan sesudah sembuh dari sakit. mamayu, mamajeng (bahasa halus).
makan sirih. seupah.
makan sore. madang.
makan sedikit. ancin. jamak arancin.
makan umpan (ikan) sanggut.
-
makanan kadaharan, kaemaman, katuangan (bahasa halus).
makanan di dalam kuah atau sirop. bukur.
makanan binatang parab.
maki carékan, seuseul (bahasa halus),
maksa keukeuh. jamak kareukeuh.
maksud maksud, maksad (bahasa halus).
maksud niat, karep.
maksudnya maksudna, maksadna (bahasa halus).
malah malah, malih (bahasa halus).
malam (bahasa kasar) peuting.
1. semalam. sapeuting, sawengi.
2. kemalaman. kapeutingan, putingeun..
3. lawan kata beurang.
4. semalam. sapeuting.
5. semalaman. sepeupeuting, sapeuting jeput.
6. waktu malam. ti peuting. lawan kata ti beurang.
7. malam nanti. peuting engké.
8. tadi malam. peuting tadi.
9. siang-malam. beurang-peuting.
10.sehari-semalam. sapoé-sapeuting.
11.tengah malam. tengah peuting.
12.malam minggu. peuting ahad.
13.tiap malam. sapeuting-peutingna.
malam (bahasa halus) wengi.
malas horéam, kedul, males, kalékéd. jamak haroream, karedul, marales.
malu éra, isin(bahasa sedang), lingsem (bahasa halus).
1. memalukan. ngérakeun.
mamah1 indung, biang.
mamah2 gayem. kata kerja.
1. memamah. ngagayem.
mampir mampir, sindang, linggih. = singgah
-
mana ? mana ? manten ? (bahasa halus).
1. asalna dari mana ?. kawitna ti mana ? kawit ti manten.
2. kemana. kamana.
mana-mana mana-mana.
mancung (hidung) bangir.
mancur muncrat.
mandi (bahasa anak-anak) ibak. jamak aribak.
mandi (bahasa halus) siram.
mandi (bahasa kasar) mandi, adus. jamak marandi.
mandi besar adus. jamak aradus.
mandi dalam air kotor, lumpur. guyang.
manggis manggu.
Nama Désa di Kecamatan ngamprah Kabupatén Bandung Barat. Cimanggu.
mangkuk mangkok.
manfaat mangpaat.
mangkuk mangkok
manggut unggeut.
manis amis. jamak aramis.
1. manis didalam (nama makanan). misro (amis dijero).
2. nama kota dan Kabupatén propinsi Jawa Barat. Ciamis.
manis sekali legit, kareueut.
-
manja ogo. jamak arogon.
manja wowoy. kata kerja.
mantera jampe.
manusia manusa, jelema, jalma, jalmi (bahasa halus).
marah ambek,
marah (bahasa halus) bendu, wéra.
Jangan marah ke saya ya. Ulah bendu ka abdi nya.
mari hayu. = ayo. jamak harayu.
martabat harkat.
martil palu.
-
mas emas.
masa maenya, piraku.
masak asak. jamak arasak.
masakan asakan. jamak arasakan.
masak air taheur.
masakan asakan.
masalah perkawis, masalah.
masam haseum.
-
mashur kawéntar, sohor.
masih masih.
masing sewang.
masing-masing pada-pada, séwang-séwangan.
masuk (bahasa kasar) asup, abus.
saya mau masuk ka kelas sekarang. kuring rék asup ka kelas ayeuna.
1. Jamak arasup, arabus.
Anak-anak mau masuk ke kelas sekarang.
Barudak rék arasup ka kelas ayeuna.
2. masukkan. asupkeun, abuskeun.
Masukkan bola ke gawang. asupkeun bal ka gawang.
3. dimasukkan. diasupkeun, diabuskeun.
Cincin dimasukkan ke jari manis. Ali diabuskeun ke jariji.
4. kemasukan. kaasupan, kaabusan.
Telinganya kemasukan air. Ceulina kaasupan cai.
5. memasukkan. ngasupkeun, ngabuskeun.
6. masuknya. asupna, abusna.
7. termasuk. kaasup.
masuk (bahasa halus dan bahasa sedang) lebet.
Mau masuk ke kelas. Bade lebet ka kelas.
1. jamak lalebet.
anak-anak sudak masuk ke kelas. Barudak tos lalebet ka kelas.
2. dimasuki. dilebetan.
3. kemasukan. kalebetan.
4. masuki. lebetan.
Kelas ini masuki oleh guru lain. Kelas ieu lebetan ku guru sanes.
5. memasuki. ngalebetan.

6. termasuk. kalebet.
masuk ke dalam air. anclom.
masuk ke dalam lumpur. bebes.
masuk seluruhnya ambles.
masukan asupkeun, abuskeun, lebetkeun, bebeskeun.
masukan tangan kedalam tempat berisi air. kobok.
masukan tangan kedalam saku atau lubang. kodok.
masyarakat masarakat.
-
mata (bahasa halus) soca. 1. Permata. sosoca.
mata (bahasa kasar) mata, nétra.
mata (bahasa sedang) panon.
mata yang hitamnya kelihatan semua. cureuleuk.
mata yang hitamnya kelihatan sedikit. sipit.
mata kaki mumuncangan.
mata sebelah pécak.
mata terbuka. beunta.
matang asak. jamak arasak.
matang sekali (buah-buahan) aduy.
matahari panonpoé, sarangéngé.
matang asak. jamak arasak.
matang sekali aduy.
-
mati (bahasa halus) pupus.
mati (bahasa sedang) tilar atau nilar dunya, ngantunkeun.
mati (bahasa kasar) maot, paéh. jamak maraot.
mati (bahasa kasar pisan) modar, kojor (kasar sekali). jamak karojor.
mati di medan perang. palastra.
mati semua tumpur.
mau (bahasa halus) palay.
Mau membeli sapatu. Palay ngagaleuh sapatu.
mau (bahasa halus sekali) kersa, keresa.
Mau membeli sepatu. Kersa ngagaleuh sapatu.
mau (bahasa kasar) hayang.
Mau membeli sepatu. Hayang meuli sapatu.
1. jamak hayang. harayang.
Anak-anak mau sepatu baru. Barudak harayang sapatu anyar.
2. Kemauan, keinginan. kahayang.
Sepatu yang itu, keinginan saya.
sapatu eta téh, kahayang kuring.
3. kemauannya. kahayangna.
Kemauannya itu sepatu dari kulit.
kahayangna mah sapatu tina kulit.
5. ada kemauan. mikahayang.
mau (bahasa sedang) hoyong.
Mau membeli sepatu. Hoyong mésér sapatu.
mau (untuk berbuat sesuatu) purun.
mayat mayit, layon (bahasa halus).
-
me1- awalan. nga-.
1. rasa rasa. merasa. ngarasa. lihat rasa, merasa.
me2- awalan. ng-. untuk kata kerja/dasar yang hurup pertamanya hurup hidup.
1. acak acak. mengacak ngacak.
2. minum inum. meminum nginum.
me3- awalan. m-. untuk kata kerja/dasar yang hurup pertamanya hurup "b & p" di ganti dengan hurup "m".
1. lempar baledog. melempar malédog. l
2. pakai paké. memakai maké.
3. paksa paksa. memaksa maksa.
4. pijat pencet. memijat mencét.
me4- awalan. n- untuk kata kerja/dasar yang hurup pertamanya hurup "t" di ganti dengan hurup "n".
1. tambah tambah. menambah nambah.
2. tambah tambih. menambah nambih. (bahasa halus)
3. tampar tampiling. menampar nampiling.
4. tendang tajong. menendang najong.
5. terima tarima. menerima narima.
6. tolong tulung. menolong nulung.
me5- awalan. ny- untuk kata kerja/dasar yang hurup pertamanya hurup "c, s" di ganti dengan hurup "ny".
1. tampar cabok. menampar nyabok.
2. tulis serat. menulis nyerat. (bahasa halus)
megah agréng.
mekar beukah.
melahirkan ngalahirkeun, ngajuru.
melalui ngaliwatan. lihat léwat.
melamun ngalamun, ngimpleng.
melarang nyaram, nyarék. 1. larang. caram, carék.
melarat balangsak.
-
meledak bitu.
melek beunta. jamak bareunta.
melengkung. béngkok.
meletus bitu.
melihat ningal, neuleu, neléh, nénjo, nempo, ningali.
melilit murilit.
melintang malang.
melirik ngarérét.
melompat ngajleng.
meloncat ngaclog.
melotot molotot.
melukut beunyeur. = menir.
melulu wungkul.
-
mem- awalan. m-. untuk kata kerja/dasar yang hurup pertamanya hurup "b & p" di ganti dengan hurup "m".
1. baca baca. membaca maca.
2. bawa bawa. membawa mawa.
2. bayar bayar. membayar mayar.
3. beli beuli. membeli meuli.
4. beli pésér. membeli mésér. (bahasa sedang)
5. beri béré. memberi méré.
6. beri bikeun. memberi mikeun.
7. beri paparin. memberi maparin. (bahasa halus)
memakai maké, nganggo. 1. pakai paké, anggo.
memaksa keukeuh.
memancar ngacer.
memanggil1 ngageroan, nyalukan. 1. pangil. gero, caluk.
memanggil2 (tak kelihatan yang di panggilnya) nyambat.
-
membangun ngawangun.
membangun rumah kuriak.
membangunkan dari tidur. ngageuingkeun.
membayangkan ngimpleng.
membayar mayar. 1. bayar bayar.
membawa barang banyak angkaribung.
-
membeku (minyak) héés.
membeli meuli, meser, ngagaleuh. 1. beli beuli, peser, galeuh.
membélok méngkol. 1. bélok. péngkol.
membengkak melendung. jamak marelendung
memberi mikeun, méré, masihan, maparin. jamak marikeun, marere, marasihan.
Pak Guru Memberi satu pelajaran yang lebih baik sekali. Pa Guru maparin hiji atikan kacida pisan saena.
membesar ngagedéan, ngageungan (bahasa halus).
membuang miceun. jamak mariceun
membuka rahasia ngabolekerkeun.
membunuh maehan.
-
memetik ngundeur.
meminum nginum. jamak ngarinum. 1. minum. inum.
memperhatikan ngaregepkeun.
memperingati mieling.
mempermainkan co'o. aktif nyo'o.
mempunyai ngabogaan, ngagaduhan, kagungan. lihat punya
mempunyai bayi orokan. jamak arorokan.
memutuskan mutuskeun.
-
menaiki numpak.
menakut-nakuti. nyingsieunan.
menanam melak. 1. tanam. pelak.
menanam padi tanur.
menampilkan midangkeun. 1. tampil. pidang.
-
menanda tangan nawis. 1. tanda tangan. tawis.
menang meunang, kénging (bahasa halus). 1. dimenangkan. dimeunangkeun, dikéngingken. lihat dapat.
menang terus. garung. lawan kata. jebol.
menangis ceurik. jamak careurik.
menangisi nyengcreurikan.
menantu minantu, mantu (bahasa Halus).
menanyakan naroskkeun, tumaros.
-
menari ngibing, ngigel.
menawarkan . ararek, barade, harayang, haroyong.
2. menjadi mau. hayangeun. 3. kemauan kahayang, kahayang, kapalay. 4. Mau makan dengan saya = Kersa tuang sareng abdi. 5. tidak mau. emung, alim.
-
mencair lééh, leyur. jamak lalééh
mencret murus, muncrut.
mencium (bau) ngambeu, ngangseu.
mencuci ngumbah, ngawasuh. jamak ngarumbah, ngawarasuh. 1. mencuci piring. ngumbah piring.
mencuci baju nyeseuh.
mencubit nyiwit. 1. cubit. ciwit. 1. mencubit lebih dari satu kali. nyiwitan
mencuri maok. maling. 1. curi paok, paling.
-
mendengar ngadéngé, ngarengeu, ngadangu.
mendengarkan ngadéngékeun, ngarengeukeun, ngadangukeun.
mendidih ngagolak.
mendidihkan ngagolakkeun.
mendung mendung, angkeub, ceudeum, haleungheum, medem (bahasa Ciamis).
-
meneliti nalungtik.
menemu (menemu tak pernah digunakan, tapi sunda suka digunakan) panggih, menak.
menemukan manggihan, menakan.
menerbangkan ngapungkeun. 1. terbang. apung, hiber. 2. menjadi terbang. pung ngapung
menetes nyaclak.
-
meng- awalan. m-. untuk kata kerja/dasar yang hurup pertamanya hurup "b & p" di ganti dengan hurup "m".
1. adu paén. mengadu maén.
2. kupas pesék. mengupas mesék.
mengaduk nasi (supaya tak padat) akeul.
mengajar ngawulang.
mengajukan ngajengkeun.
mengakibatkan matak.
mengalami ngalaman.
mengantuk tunduh.
-
mengecil ngaleutikan, ngaalitan (bahasa Halus).
mengembala ngangon.
mengenai ngenaan.
mengenang mieling.
mengentuti ngabekok
mengeras ngabagel, neuasan.
mengerjakan ngagawékeun, ngadamelkeun (bahasa halus).
mengerti ngarti.
-
menggaruk ngagaro.
menggenang nyangkrung, nguyumbang.
menggigil ngadégdég, ngahodhod.
menghabiskan méakkeun, nyéépkeun.
mengikuti nuturkeun.
menginap ngendong.
mengingat ngémut.
mengingatkan ngingetkeun.
mengkal mengkel.
mengkudu cangkudu.
menguap (tanda ngantuk) heuay, angob (bahasa Halus).
menguap beberapa kali. merelek.
mengukur ngukur.
-
meninggal dunia. kojor, paéh, maot, nilar, pupus, tilar dunya.
menir beunyeur. = melukut.
menit menit.
menjaga ngajaga, ngajagi (bahasa Halus).
menjawab ngajawab, ngawaler.
menjerit ngajerit. jamak ngajarerit.
menolong1 nulung.
menolong2 mang- (awalan). lihat tolong, paling.
menolong + me/mem/meng + kata kerja + kan = mang + katakerja + keun.
1. menolong mengacakkan. mangacakkeun.
2. menolong mengadakan. mangayakeun.
3. menolong mengadukkan. mangadukkeun.
4. menolong mengambilkan. pangbawakeun, pangcandakkeun (bahasa halus).
5. menolong membagikan. mangbagikeun
6. menolong membangunkan. manghudangkeun, manggugahkeun (bahasa halus).
7. menolong membawakan. mangmawakeun.
8. menolong membayarkan. mangmayarkeun.
9. menolong membelikan. mangmeulikeun, manggaleuhkeun (bahasa halus).
10.menolong membelokkan. mangmengkolkeun.
11.menolong mengkalungkan. mangkalungkeun.
12.menolong melemparkan. mangbaledogkeun, mangalungkeun.
13.menolong melihatkan. mangningalikeun.
14.menolong menaikkan. mangnaékkeun.
15.menolong memangkukan. manglahunkeun.
16.menolong memetikkan. mangmetikkeun.
17.menolong menyebrangkan. mangmeuntaskeun.
18.menolong menyebutkan. mangnyebutkeun, mangnyebatkeun (bahasa halus).
19.menolong menyisakan. mangsisakeun.
20.menolong menyisisirkan. mangnyisirkeun.
21.menolong menuliskan. mangnuliskeun
22.menolong menumpahkan. mangbahekeun.
menonjol banyak nongtot.
menonjol sedikit nengtet.
mentah atah. jamak aratah.
mentok mentog.
mentéréng agréng.
mentimun bonteng.
menulis nyerat.
menunggu ngadagoan, ngantosan.
menurun nurun, mudun.
menutup mata peureum.
-
menyaksian nyakseni, nyiksénan.
menyanyi ngahariring, ngawih, ngalanggam.
menyerupai mangrupakeun.
menyebutkan nyebutkeun.
menyemarakan ngareuah-reuahkeun.
menyengat. nyeureud. 1. sengat. seureud.
menyerap nyuub.
menyesal kaduhung, hanjakal, handeueul, kuciwa.
menyetujui nyatujuan.
-
méja méja. jamak maréja.
1. méja tulis. méja tulis.
2. méja makan. méja makan.
mémang mémang.
mépét mépéd.
mérah beureum, abang. jamak bareureum.
1. menjadi/memberi mérah. ngabeureuman.
2. pakai warna mérah, tambah dengan warna mérah. beureuman.
3. Nama Désa di Kecamatan Kertasari Kabupatén Bandung. Cibeureum.
4. bawang merah. bawang beureum.

mérah campur dengan putih (biasanya pada beras atau bulu ayam) borontok.
mérah muda kayas. jamak karayas.
mérah sekali beureum eucey.
merangkak ngorondang.
merasa1 (bahasa kasar) ngarasa, rumasa.
merasa1 (bahasa halus) ngaraos, rumaos.
merasa2 (yang telah/pernah dilakukan) rarasaeun.
merasakan ngarasakeun, ngaraoskeun.
merayakan ngareuah-reuah.
-
mercon kembang api.
merdu halimpu.
meréka maranéhna. Mereka tidak sadar-sadar. Maranéhna henteu saladar.
merem peureum. jamak pareureum.
meriam mariem.
merinding muringkak
merokok ngaroko, udud, sesep (bahasa halus).
meronta-ronta abrug-abrugan.
merpati japati.
mertua mitoha, mertua (bahasa halus). 1. bakal mertua. pimitohaeun.
mesjid masjid, masigit.
mesti kudu, kedah (bahasa halus). jamak karudu, karedah.
mestika mustika.
-
mimpi impi, impén (bahasa halus).
minat karep.
Minat membaca bangsa kita dibawah bangsa lain. Karep maca bangsa urang sahandapaeun bangsa sanes.
minggat kabur.
minggu1 (nama hari) minggu, ahad.
minggu2 (7 hari) minggu. seminggu. saminggu
minta (bahasa kasar) pénta.
1. meminta ménta.
2. apa-apa yang diminta. paménta.
3. sering meminta. méntaan.
minta (bahasa sedang) suhun.
1. meminta. nyuhunkeun
minta (bahasa halus) pundut.
1. meminta. mundut.
2. apa-apa yang diminta. pamundut
3. diminta. dipundut.
minta dengan sungguh-sungguh. peredih.
minum (bahasa kasar) inum. jamak arinum
1. meminum. nginum.
2. minuman, beri minum. inuman.
3. terminum. kainum.
4. rupa-rupa minuman. inum-inuman.
5. apa-apa yang akan di minum. inumeun.
6. diminum. diinum.
7. kata antar. rot.
mengerjakan minum. rot nginum.
rot, singkatan/robahan dari regot.
minum (bahasa sedang) leueut. jamak laleueut
1. meminum ngaleueut.
2. minuman, beri minum. leueutan.
3. terminum. kaleueut.
4. apa-apa yang akan di minum. leueuteun.
5. diminum. dileueut.
6. ke tamu-tamu : silakan minum. mangga dilaleueut.
minum (bahasa halus) arot.
1. minuman arotan.
minum (bahasa anak-anak) eueut.
minuman inuman.
minyak minyak, lisah (bahasa halus).
minyak kelapa. keletik. 1. membuat minyak kelapa. ngeletik.
minyak diatas air hinyay.
minyak kelapa. keletik.
1. membuat minyak kelapa. ngeletik.
miring condong, doyong, déngdék, sémpong.
mirip siga.
misal upama, upami (bahasa halus).
miskin miskin, malarat. jamak mariskin.
mobil mobil.
monyét kunyuk, wanara.
motor motor.
-
mual sebel.
muda ngora, anom (bahasa halus). jamak aranom.
mudah babari, gampang, énténg, gampil (bahasa halus). jamak garampang, garampil.
mudah disuruh hampang birit.
mudah-mudahan mudah-mudahan, susuganan.
mujarab matih.
muka (bahasa kasar dan bahasa sedang) beungeut.
1. membuang muka. miceun beungeut.
2. bermuka. beungeutan.
muka (bahasa kasar sekali) bebengok
muka (bahasa halus) raray, pemeunteu.
mulai kakara, mimiti, kawit (bahasa halus). 1. mulainya. mimitina.
Sudah ketemu mulai abad ka 16. Geus katimu kakara abad ka 16.
Ada yang mulai pada hari Rabu. Aya nu ngawitan dina dinten Rebo.
Mulainya itu terasa ada yang sakit. Mimitina mah karasa aya nu nyeri.
mulai puasa (ramadhan) munggah.
mulas mules.
mulia mulia, mumulé, mulya.
mulut sungut, baham (bahasa halus).
mulut binatang bacot. = paruh.
mulut ditutup. balem.
mulut penuh dengan makanan. sambutut
mulut terbuka lebar. calawak.
-
munafik munapék.
mundur pundur. jamak palundur.
mungkin meureum, panginten, boa.
mungkin tidak. biheung.
mungkir angles.
muntah utah, luga (bahasa halus).
muntah karena terlalu banyak menyusu (bayi). olab.
-
murah murah, mirah (bahasa halus).
murid murid.
murka amek, ambek, carékan, seuseulan, bendu (bahasa halus).
murung alum, kuluwut.
musang (paradoxurus herniaphroditus) careuh.
musim usum.
musim hujan ngijih
musim kemarau halodo.
mustahil pamohalan.
murung jamedud.
mutiara mutiara.


N
naas sial apes, naas, sué.
nah tah.
naik1 taék, unggah.
1. menaiki, naék.
2. lawan kata. turun.
3. jamak. taraék.
4. dinaiki. ditaékan.
5. jamak dinaiki. ditaraékan.
naik (jalan) tanjak.
1. lawan kata. pudun.
2. menaik. nanjak.
3. bagian yang naik. tanjakan atau tatanjakan.
4. jamak. taranjak.
naik2 tumpak, tunggang (bahasa halus). 1. menaiki. numpak.
nakal badeur, baong, buraong, bengal, bangor.
nama (bahasa kasar). aran (barasal dari bahasa Jawa), ngaran, asma.
Nama Bandung mulai di pakai oleh Bupati Wiranatakusumah II.
Ngaran Bandung mimiti dipake oleh Bupati Wiranatakusumah II.
1. memberi nama. aranan, ngaranan.
2. menyebutkan. ngangarankeun.
3. yang disebut nama. kangaranan.
nama (bahasa halus). nami, jenengan wasta.
nama (bahasa halus sekali) kakasih.
nama (bahasa sedang) wasta, nami.
nama-nama ngaran-ngaran, nami-nami.
-
nanas ganas.
nangis mewék, ceurik.
nanti éngké, mangké, ké (singkatannya), enkin.
nanti dulu. ké heula.
napas amekan, ambekan, renghap. 1. bernapas amekan, ambekan, ngarenghap.
napas tersengal-sengal. hegak.
1. bernapas tersengal-sengal. ngahegak.
narapidana sakitan.
nasehat papatah, wejangan, pituah.
-
nasis kéjo, sangu (bahasa halus).
nasi (butir nasi sisa makan) réméh.
nasi belum matang gigih.
nasi kering aron.
nasib nasib.
nasihat papatah, pépéling.
-
negri nagri.
negara nagara.
1. Nama Désa/Kelurahan di Kecamatan Soreang Kabupatén Bandung. Sukanagara.
neraka naraka.
nénék néné, nini, ni (singkatan dari nini), éyang istri (bahasa halus). jamak nini-nini.
néngok lieuk.
-
nganga calangap.
ngantuk tunduh.
ngembara ngumbara.
ngeri paur.
ngiang hiung. 1. mengiang. ngahiung.
ngilu linu.
ngigau gundam, gunam.
ngobrol ngobrol.
ngomong nyarios.
nguap (ngantuk) heuay, angob (bahasa halus).
-
niat karep.
nilai peunteun. 1. menilai. meunteun.
niru nyiru.
niru besar. tampir.
nonton lalajo, nongton (bahasa halus).
-nya -na. akhiran yang berarti :
1. -nya : suratnya = suratna, seratna.
nyala hurung.
nyalakan seungeut. 1. menyalakan. nyeungeut.
nyambar nyamer.
nyamuk reungit.
nyanyi kawih, hariring, haleuang.
1. menyanyi. ngawih, ngahariring, ngahaleuang.
nyaring suara. harus.
nyaris ampir.
nyata nyata. 1. kenyataan. kanyataan.
nyawa nyawa. 1. bernyawa. nyawaan.
nyenyak tibra, pules (bahasa halus).
nyiru
nyusup sulusup. 1. menyusup. nyulusup.


O
obat obat, ubar, landong (bahasa halus). 1. diobati. diubaran, di landongan
obat penghilang. tamba, tambi (bahasa halus).
Obat penghilang kantuk. Tamba tunduh.
obat penghilang kesal. Tamba kesel.
1. berobat. tatamba.
2. mengobati. nambaan.
obor obor, oncor.
obrol wangkong. jamak warangkong. 1. mengobrol. ngawangkong.
ojék ojég.
oléh ku. Oleh karena itu. Ku margi kitu.
oléh apa kunaon.
oléh-oléh (bahasa halus) kagegelan, kaémutan .
oléh-oléh (bahasa kasar) oléh-oléh.
omong bacot. 1. gomong. ngabacot.
ompong ompong. jamak arompong.
oncom oncom.
1. oncom didalam (makanan). comro atau oncom dijero.
ongkos ongkos.
orang jelema, jalma, jalmi (bahasa halus),
orang urang.
1. orang Cianjur. urang Cianjur.
2. orang sebrang. urang peuntas.
3. dua puluh orang. dua puluh urang.
4. orang Sunda. urang Sunda.
5. kita semua. urang saréréa.
orang lain batur, deungeun.
orang perancis. prasman.
orang tua kolot, sepuh (bahasa halus).
orang tua dari kakek atau nenek. buyut.
orang tua dari menantu. besan.
orang-tua indung-bapa.
otak uteuk, polo, otak. = benak.


P
pacar kabogoh, bebene.
pacaran bobogohan. jamak barobogohan.
pada dina, kana.
pada saat itu. harita.
pada saat ini. kiwari.
padahal padahal.
padam pareum. jamak parareum.
padat renteut. 1. dipadatkan. direunteutkeun.
padi paré.
-
pager pager. jamak parager. 1. pakai pager. pageran.
pagi subuh, isuk, rebun, enjing (bahasa halus). jamak arisuk, rarebun, arenjing.
pagi-pagi isuk-isuk, rebun-rebun, enjing-enjing.
pagi buta janari.
paha pingping, paha (bahasa halus).
paha atas cécéotan, puhu pingping.
paham paham.
pahat tatah.
1. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén Bandung Barat. Citatah.
pahit pait, peuheur. jamak parait.
-
pajak pajeg.
pakai paké, anggo (bahasa halus). jamak parake, aranggo.
1. memakai. make, nganggo. jamak marake, ngaranggo.
Banyak yang memakai baju seperti tentara.
Loba nu marake baju siga tentara.
2. dipakai. dipake.
Bandung dipakai nama Ibokota Kabupatén ping 18 Maret 1811.
Bandung dipake ngaran Ibukota Kabupatén ping 18 Maret 1811.
pakaian acuk, raksukkan, anggoan (bahasa halus). 1. dipakaikan/diberi baju. bajuan, acukan.
pakaian (membuka) cucul.
paksa paksa. 1. memaksa. maksa. 2. terpaksa. kapaksa.
paku paku.
Nama Désa di Kecamatan Paséh Kabupatén Bandung. Cipaku.
-
paling1 paling, anu leuwih,
paling2 pang- (awalan). Lihat tolong, menolong.
paling + kata sipat = pang + kata sipat + na
1. paling atas. pangluhurna, paling luhur, anu leuwih luhur.
2. paling awét. pangawétna, paling awét, anu leuwih awét.
3. paling bagus. pangalusna, panghadéna, pangsaéna (bahasa halus).
4. paling bau. pangbauna.
5. paling bawah. panghandapna.
6. paling besar. pangagungna.
Yang paling besar sepropinsi adalah Gubernur.
Anu pangagungna sapropinsi nyaeta Gupernur.
7. paling bodoh. pangbodona. paling bodoh sekali. pangbodo-bodona.
8. paling dulu. pangbaheulana.
9. paling hina. panghinana.
10.paling kaya. pangbeungharna.
11.paling lama. panglilana, panglamina (bahasa halus).
12.paling lucu. panglucuna.
13.paling mérah. pangbeureumna.
14.paling miskin. pangmiskinna.
15.paling muda. pangngorana, panganomna (bahasa halus).
16.paling pandai. pangpinterna
17.paling pintar. pangpinterna.
18.paling sisi. pangsisina.
19.paling tajam. pangseukeutna.
20.paling tinggi. pangluhurna.
21.paling tua. pangkolotna, pangsepuhna (bahasa halus).
22.paling ujung. pangtungtungna.
23.paling wangi. pangseungitna.
palu palu.
paman emang, amang, mamang.
pamili baraya.
pamrih palar, pambrih (bahasa halus).
-
panas panas. jamak paranas.
panas (suhu badan) harééng.
pancar acer. 1. memancar. ngacer
pancing useup, pancing (bahasa halus).
pandai1 pinter.
pandai2 panday. lihat akhli.
Golok dibuat oleh pandai. Bedog dijieun ku panday.
pandai bicara. pertentang.
pandang pelong.
pandang lama pencrong.
panggang panggang. jamak paranggang.
panggang ayam bakakak.
panggil gero, caluk.
1. memanggil. ngagero, nyalukan.
Banyak yang memanggil meminta diobati.
Loba nu ngagero menta diubaran.
panggil (bahasa halus dan bahasa sedang) saur, gentra.
panggil kucing méng.
panggil kakak perempuan ceu.
panggil paman mang.
pangku lahun, pangku, pangkon (bahasa halus). jamak parangku, lalahun.
1. memangku. mangku, mangkon.
2. tempat untuk memangku. lahunan.
3. dipangku. dilahun.
-
panjang panjang. jamak paranjang. 1. memajang, terus menerus. manjang
Hujan terus menerus mulai tengah malam sampai pagi.
Hujan teh manjang mimiti tengah peuting tepi ka subuh.
panjar panjer.
pantas pantes. jamak parantes.
1. membuat supaya pantas. mapantes.
2. apa-apa yang menjadi pantas. pamantas.
3. bakal pantas. pipanteseun.
pantat bujur, birit, imbit (bahasa halus).
pantun pantun. aktif mantun.
Diceritakan oleh juru pantun. Dicaritakeun ku tukang mantun.
panu hapur.
papan tulis bor.
-
para para.
parau peura, serak.
pare (momordica charantia) paria. = peria.
parit solokan.
parut parud.
paru-paru bayah.
paruh pamatuk, bacot.
-
pas jejeg, meujeuh. 1. pasnya. meujeuhna.
pasak paseuk.
pasang masang. jamak marasang.
pasar pasar. jamak palasar.
pasir keusik.
pasti1 pas, puguh.
pasti2 pasti, tangtu, tanwandé, tangtos (bahasa halus).
patah potong, pites, pingges.
patah (tentang ranting pohon karana bebuah banyak) peungas.
patuk pacok. 1. mematuk. macok.
patungan papatungan.
payudara susu, pinareup (bahasa halus).
payung payung, pajeng (bahasa halus). memegang payung untuk orang lain. mayungan.
pawang malim.
-
pecah peupeus. 1. memecahkan. meupeuskeun.
pecah dan berair. bucat.
pecahan kaca beling.
pecat pocot. 1. dipecat. dipocot.
pedang gobang.
pedas lada.
pedih peurih. jamak pareurih. 1. sama-sama pedih. sakapeurih.
pegal cangkeul, pegel (bahasa halus).
pegang cekel, cepeng (bahasa halus). jamak carekel, carepeng.
pegawai pagawé.
pegawai pamong Désa. punduh.
pejam peureum. jamak pareureum.
pekerja pagawé.
pekerjaan pagawéan, padamelan, pacabakan.
pekuburan astana, pajaratan.
-
pelabuhan palabuhan
pelacur ungkluk.
pelajaran. ajaran, warahan, wurukan, atikan.
pelampung kukumpul.
pelan laun, anca, alon (bahasa halus). jamak lalaun, aranca.
pelangi katumbiri.
pelayan palayan, badéga, ladén, lados (bahasa halus), réncang (bahasa halus).
1. melayani. ngaladénan, ngaladosan.
pelawak bodor, badut, badud.
1. melawak. ngabodor.
2. sedang melawak. bobodoran.
pelihara ingu. memelihara. ngingu.
pelepah palapah.
pelését koséwad, solédat.
1. terpelését. tikoséwad, tikoséwad.
-
pelihara piara, kukut. 1. memelihara. miara.
pelit korét, pedit.
pelita palita, ajug, cempor. lihat lampu.
peluit piriwit.
peluit pada kapal dan sebagainya. hatong.
peluk kekeup, tangkeup, rangkul. dipeluk dikeukeupan.
peluk diatas bahu. kaléng.
1. saling peluk (diatas bahu). pakaléng-kaléng.
2. tempat terbuat dari kaléng. kaléng. jamak karaléng
Kaléng biskuit, kaléng susu.
pelupa pohoan, hilapan, limpeuran.
peluru pélor.
-
pematang sawah galengan.
pemberian paméré, paparin (bahasa halus). 1. memberi. maparin.
pembesar, orang No. 1, paling besar. pangagungna.
Pembesar seKabupatén adalah Bupati. Pangagungna saKabupatén nyaeta Bupati.
pemerintah pamarentah.
pemiarsa pamiarsa, anu ngadangukeun. lihat dengar (bahasa halus).
pemimpin pamingpin, pupuhu, sesepuh.
pamit pamit, pamitan.
pembantu babu.
pemuda jajaka, nonoman. jamak jarajaka.
pemudi pamudi, mojang, wanoja, nonoman istri. jamak marojang, waranoja.
pemukul paneungeul, gegendir.
-
penabuh gamelan. panayagan.
penakut sieunan, borangan, kecing.
penasaran panasaran.
pencak mémpo.
pencuri garong, bangsat.
pandang pelong.
pendekar jawara.
pendiam lungguh. jamak lalungguh
pendirian pamadegan.
pendukung bobotoh.
penengah panengah.
Bahasa penengan. Bahasa panengah.
penelitian panalungtikan.
-
peng- (awalan) ka-. pengetahuan. kanyaho. lihat ke-, ter-.
pengalaman pangalaman. 1. mengalami. ngalaman.
Mengalami terkenal ke mana-mana. Ngalaman sohor ka mana-mana.
pengantin pangantén.
pengarang pangarang.
pengaruh pangaruh.
pengetahuan kanyaho, katerang. 1. sepengetahuan. sakaterang.
penggal penggel.
penggaris jidar.
penghapus panghapus. 1. hapus. hapus, pupus.
penghargaan panghargaan.
pengirim panakawan.
penguasa panguasa.
pengumuman béwara.
-
peniti panitih.
penjara panjara, kerem. Dipenjara gara-gara mencuri. Dikerem gara-gara maok.
pensil patlot.
pensiun pangsiun.
penting penting, peryogi (bahasa halus).
penuh pinuh. jamak parinuh. 1. membuat penuh. minuhan.
penuh sekali. metet.
penuhi janji. tedun. 1. memenuhi janji. nedunan.
penutup pungkas, panutup, panganggeusan.
1. yang penutup. pamungkas, nu panutup, nu panganggeusan.
-
penyakit panyakit, panyawat (bahasa halus), kasakit, kasawat (bahasa halus).
penyakit ayam. tétélo, cekak, kakabueun.
penyanyi sindén.
penyelam palika.
pepatah papatah, piwuruk (bahasa halus).
pepatah (bahasa halus sekali) piwejang.
pepaya gedang.
pepohonan tatangkalan.
-
perahu parahu.
perahu (terbuat dari bambu berjejer) rakit.
peralatan parabot.
perampok begal.
perang perang, yuda, bitotama. 1. memerangi. merangan.
Susah sekali memerangi korupsi. Hese kacida merangan korupsi.
perangko parangko.
1. memakai perangko. diparangkoan.
peranjat gebeg. terperanjat. ngagebeg.
peras peres. 1. memeras. meres.
tenaga saya itu benar-benar diperas. Tanaga kuring teh bener-bener diperes.
peras peuret, peres.
perasaan rarasaan, raraosan.
perawan parawan, cawéné.
-
perbaiki omean. jamak aromean.
percaya percaya, andelpercanten (bahasa Halus).
perekat pangrapet.
perempuan awéwé. mojang, wanoja, istri (bahasa halus).
perempuan agak tua ambu, ema.
perobahan parobihan. 1. robah. robih.
-
pergi indit, mios (bahasa sedang). jamak arindit.
Jung bahasa antar untuk balik, indit, nangtung. Jung indit.
pergi (bahasa halus) angkat.
pergi (bahasa kasar sekali) mantog.
perguruan paguron. 1. Perguruan Tinggi. Paguron Luhur.
perhatian perhatosan (bahasa halus).
perhatikan bandungan.
perhitungan balitungan.
-
peria (momordica charantia) paria. = pare.
peribahasa paribasa, paripaos (bahasa halus).
perigi parigi.
perihal perkara, perkawis (bahasa halus).
periksa pariksa, parios (bahasa halus). lihat tanya (bahasa halus)
1. memeriksa. mariksa, marios (bahasa halus).
peringatan seratus hari yang meninggal natus.
perintah paréntah.
perisai taméng.
periuk kecil. pendil.
perjaka bujangan, jajaka, nonoman (bahasa halus). jamak barujangan
perkakas parabot.
perkara perkara, perkawis (bahasa halus).
perkembangan bayi (biasanya mencrét). indah.
perkenalkan nepangkeun.
perkutut titiran.
-
perlahan-lahan lalaunan.
perlu parelu, perelu, butuh, peryogi (bahasa halus).
Perlu keadaan aman. Butuh ku kaayaan aman.
Ini perlu sekali jadi perhatian. Ieu peryogi pisan janten perhatosan.
permata permata, sosoca.
permisi amitan, permisi, permios (bahasa halus).
pernah pernah, kungsi, kantos (pernah). jamak karungsi, karantos. 1. yang pernah ada. nu pernah aya, nu kungsi aya, nu kantos aya.
persegi pasagi.
persiapan dangdan-dangdan.
pertama munggaran.
pertemuan pasamoan.
perunggu parunggu.
perut (bahasa kasar) beuteung.
perut (bahasa halus) patuangan, lambut.
perut (bahasa sedang) beuteung, padaharan.
perut (bahasa kasar sekali) gegembung.
perut besar, gendut. bureuteu, bucitreuk.
-
pesan pesen, amanat, amprah.
pesing hangseur. lihat bau.
pesisir basisir.
petai peuteuy.
petani patani.
petasan mercon, merecon.
peti mayat tambela, tamela.
petik petik, undeur, ala, pipit. jamak arala. 1. memetik. metik.
petik buah atau barang dengan galah. ajul.
petik semua buah yang ada. pupu.
petir gelap.
pényok pényon.
péndék béké, pendék, penék, pondok.
1. jamak parondok, baréké.
2. tidur (bahasa sedang). mondok.
pénis kontol, sirit, mamas.
péot peot. jamak pareot.
pépés pais. aktif mais.
pésék pegék. jamak paregék.
-
piagam piagem.
piatu pahatu. 1. yatim piatu. pahatu lalis.
pidato pidato, biantara (bahasa halus).
pijat pijet, urut, pencét, peuseul (bahasa halus) .
1. memijat. mijet, mencet.
pikir pikir. jamak parikir. 1. berpikir. mikir. 2. terus-terusan berpikir. mikiran.
piknik piknik, pelesir.
pikul panggul. jamak paranggul.
pilar tihang.
pilek pileg, salésma.
pilih pilih.
1. memilih. milih.
pilin rara. 1. memilin. ngarara. = pintal.
pilin (untuk yang keras) parieus.
pilot pilot.
pimpin pingpin. 1. memingpin. mimpin.
pimpinan pupuhu.
-
pinang (berasal dari bahasa Sangsakerta) pinang, jambé.
Nama Désa di Kecamatan Cimaung Kabupatén Bandung.
pinang (yang sudah tua) jebug.
pincang cingked, péngkor.
pindah pindah, alih (bahasa halus).
pindah dari air ke darat. hanjat.
pinjam anjuk, injeum, tambut (bahasa halus).
1. meminjam. nganjuk, nginjeum, nambut (bahasa halus).
pinjam uang. éclok. 1. meminjam uang. ngéclok.
pinjaman anjukan, injeuman, tambutan (bahasa halus).
-
pinggang cangkéng, angkéng (bahasa halus). 1. bertolak pinggang. melak cangkéng.
pinggir sisi.
1. kepinggir. nyisi.
2. pinggiran. pasisian. lihat sisi.
Dia kepinggir, menghentikan motornya. Manehna nyisi, ngereunkeun motorna.
pinggir rumah. pipir.
pingsan kalenger, kapaéhan, kapidara (bahasa halus).
pinsil patlot.
pintal pintel, rara. 1. memintal. ngarara.
pintar pinter, calakan.
pintu panto.
-
pipi pipi, damis (bahasa halus).
pipih cépér.
pipit piit.
piring piring.
pirang pérang.
pisah pisah, paturay.
pisang cau.
1. pisang hutan tak bisa dimakan. cau kolé.
Nama Désa di Kecamatan Lembang Kabupatén Bandung Barat. Cikolé.
pisau péso, abir.
pispot pispot, wadah cikiih.
pistol péstol.
plasénta bali.
plastik palastik.
-
pohon tangkal. jamak tarangkal.
pohon berdaun lebat. royom.
1. Nama Désa di Kecamatan Cipeundeuy Kabupatén Bandung Barat. Ciroyom.
pokok (tentang dagang) jinis, poko.
1. modal poko. modal asal
poligami candung, wayuh (bahasa halus). jamak carandung.
polisi pulisi.
porno jorang. jamak jarorang.
potong keureut, teukteuk, sempal.
potong rumput babad.
pria lalaki, pameget (bahasa halus).
pribahasa paribasa, babasan.
pribadi pribadi, pribados (bahasa halus).
prihatin prihatin, prihatos (bahasa halus).
propinsi propinsi.
-
puas sugema.
puasa puasa, saum (bahasa halus), saom. jamak paruasa, saraum.
puber begér.
pucat pias, pucet (bahasa halus), sepa. jamak sarepa, parias.
pudar péang. jamak paréang.
pukul teungeul, tingang, peupeuh, gebug.
1. pemukul. paneugeul.
2. memukul. neungeul, ningang, meupeuh, ngagebuk.
pukul (waktu) pukul, tabuh (bahasa halus).
pukul kepala takol, teke.
pulang (bahasa anak-anak) uih.
pulang (bahasa halus) pulih. aktif mulih.
pulang (bahasa kasar) pulang, mantog, balik. aktif mulang.
pulang (bahasa sedang) wangsul.
puluh puluh. 1. sepuluh (10). sapuluh.
-
puncak poncot.
pundak taktak.
punggung tonggong, pungkur (bahasa halus).
pungut pulung.
punya (bahasa halus) kagungan.
punya (bahasa kasar) boga. jamak baroga.
punya (bahasa kasar sekali) gableg. jamak garablek.
punya (bahasa sedang) gaduh. jamak garaduh.
punya adik adian.
punya akar akaran. jamak arakaran.
-
pura-pura api-api.
pusar bujal, udel (bahasa halus).
pusaran rambut kepala. kulincir.
pusat puseur. 1. pusat kota. puseur dayeuh.
pusing lieur, jangar, rieut, puyeng (bahasa halus). jamak lalieur, jalangar, rarieut.
putar puter, puntir, goéng.
putar (tentang uang) golang.
1. berputar. ngagolang.
2. memutarkan uang. ngagolankan duit.
putih bodas. jamak barodas.
1. menjadi/memberi putih. ngabodasan.
2. Nama Désa di Kecamatan Kertasari Kabupatén Bandung. Cibodas.
3. Nama Désa di Kecamatan Pasirjambu Kabupatén Bandung. Cibodas.
4. Nama Désa di Kecamatan Solokan Jeruk Kabupatén Bandung. Cibodas.
5. Nama Désa di Kecamatan Lembang Kabupatén Barat. Cibodas.
putih campur dengan mérah (biasanya pada beras atau bulu ayam) borontok.
putus putus, pegat, buntung, sapat, potong. jamak paregat.
putus (tentang tali ata benang) rampung.
puyuh jantan bebencé.


R
raba cabak, cagap, rampa. jamak carabak. aktif nyabak.
raba di tempat gelap. capa.
rabu rebo. jamak rarebo.
rabun paor.
ragu asa.
ragu-ragu asa-asa, cangcaya, hamham, bimbang, agag-agagan. jamak carangcaya.
rahasiah rasiah atau rusiah, sidem. jamak rarusiah.
raja raja.
rajin rajin, suhud, getol, kersaan (bahasa halus).
1. kerajinan. karajinan. 2. jamak. rarajin.rarajin, garetol.
rajin cari ilmu. gentur.
Nama Désa di Kecamatan Paséh Kabupatén Bandung. Cigentur.
rajin mengerjakan puasa, ibadah. leket.
rak erak, pago.
raksasa buta, yaksa.
rakyat rahyat.
rakus hawek.
-
ramah daréhdéh, soméah (bahasa halus).
ramai ramé. jamak raramé.
ramal tujum. 1. meramal. nujum.
rambut bulu, buuk, rambut (bahasa halus). 1. berambut. buluan, buukan.
rambut kemaluan baok.
rambut kusut jembet.
rambut lebat gomplok.
rampok rampog, begal. jamak baregal.
rangka rangkay.
rangkak korondang, karandang.
1. merangkak. ngorondang, ngarandang.
rangkap rangkep.
1. menjadikan rangkap. ngarangkep.
rangkul rangkul.
1. merangkul. ngarangkul.
rangkum ragum. 1. merangkum. ngaragum.
rangrang kararangé. = semut merah besar.
rantai ranté, rantay.
ranting pohon régang, rangrang.
1. Nama Désa Kecamatan Babakan Ciparay Kota madya Bandung. Cirangrang.
ranting pohon kering pangpung
-
rapat (jarak) rékép.
rapih rapih. jamak rarapih.
rapuh uduh. jamak araruduh.
rasa (bahasa halus), raos.
1. merasa. ngaraos, rumaos.
2. cicipi. raosan.
3. terasa. karaos.
4. terasanya. karaosna.
5. rasanya. raosna.
6. rasakan. raoskeun.
7. apa-apa yang terasa. raraosan.
8. mengaku. rumaos.
rasa (bahasa kasar) rasa.
1. merasa. ngarasa, rumasa.
2. cicipi. rasaan.
3. terasa. karasa.
4. terasanya. karasana.
5. rasanya. rasana.
6. rasakan. rasakeun.
7. apa-apa yang terasa. rarasaan.
8. mengaku. rumasa.
rasa diri abong-abong.
rasa gatal. renyem.
rata rata.
rata (semua dapat bagian) walatra
rata-rata rata-rata.
ratus ratus. 1. seratus. saratus.
raup rawu. 1. meraup. ngarawu.
rawa ranca.
rawat rawat. 1. merawat. ngarawat.
rawit (cabé) cengék
rayu olo.
rayap rinyuh.
-
rebung iwung.
rebus kulub, godog.
remaja rumaja.
remas rames.
remuk pejrét.
-
renang ojay. jamak arojay. 1.berenang. ngojay.
rendah handap. jamak harandap. lihat bawah.
rendam keueum, rendem. 1. merendam. ngeueum, ngarendem. = benam.
renggang renggang, anggang. jamak rarenggang, aranggang.
renggut (rambut) jenggut. 1. merenggut. ngajenggut.
rentang ranteng, panteng. 1. merentang. manteng.
renyah rangu. jamak rarangu.
reot reyod. jamak rareyod.
resah galisah, guligah. = gelisah
resmi resmi.
-
rém erém.
réngék renghik. 1. merengek. ngarenghik.
répot ripuh, répot.
réwél rungsing
-
rias dandan, dangdos (bahasa halus). jamak darangdan, darangdos 1. dirias. didandanan, didangdosan.
ribet bangga.
ribu ribu. 1. seribu. saribu.
ribut riceuw.
rindang hieum. jamak harieum.
rindu sono. jamak sarono.
ringan hampang, enténg. jamak harampang, arenteng.
ringan sekali. ngoléang.
ringkas ringkes.
ringkasan ringkesan.
ringkus ringkus. 1. meringkus. ngaringkus.
risi risi, rempan.
-
roboh rubuh, rungkad.
roda gilinding, kikiping.
rok anerok, erok.
rokok roko, udud, sesep (bahasa halus). noun.
1. merokok ngaroko, nyesep (bahasa halus), udud. verb.
ronda ronda. 1. meronda. ngaronda. jamak ngararonda
rotan hoé.
-
ruang rohang.
ruangan rohangan.
ruangan tempat tidur enggon.
rubah robah, robih (bahasa halus).
rubuh rugrug. banyak sekolah yang rubuh. Seueur sakola anu rugrug.
rugi rugi, rugel (bahasa halus). jamak rarugi, rarugel.
rumah gogobrog (bahasa kasar sekali), imah (bahasa kasar), bumi (bahasa halus).
1. Nama kota dan Kabupatén di Propinsi Jawa Barat. Sukabumi.
rumah (bahasa sedang) rorompok.
Rumah saya ada di Jalan Cijambe No. 45. Rorompok abdi aya di Jalan Cijambe 45.
rumah kecil dan jelek. gubug, saung, gowok. lihat bawa (bahasa kasar sekali).
rumah kecil di ranting pohon besar. ranggon.
rumah kecil ditengah sawah. ranggon.
rumpun rungkun.
rumput jukut.
-
runcing pécos, téros. 1. meruncing. méncos, néros.
runding badami, badanten (bahasa halus).
1. merundingkan. ngabadamikeun, ngabadantenkeun.
rungkun rungkun. rumpun.
runtuh runtuh, runtag. jamak raruntuh.
rupa rupa, rupi (bahasa halus).
1. berupa. mangrupa, mangrupi.
2. serupa. sarupa, sarupi.
rupa-rupa rupa-rupa, rupi-rupi (bahasa halus).
rupiah (Rp.) rupia. 1. serupiah. sarupia.
rusa mencek, kidang.
Nama Désa di Kecamatan Lembang Kabupatén Bandung Barat. Cikidang.
rusak ruksak, resak atau reksat (bahasa halus), amburadul, amburasut.
ruksak sekali. rajét.
rusuk iga.
ruwet ruwed.


S
saat basa, wanci, waktu, waktos (bahasa halus), danget(bahasa halus), mangsa.
sabit arit.
sabtu saptu. jamak saraptu.
sabuk beubeur, beulitan (bahasa halus), sabuk.
sabuk dari kain tenun untuk laki-laki. ales.
sabuk dari kain tenun untuk perempuan. épék, setagén (dari bahasa Jawa).
sabuk dari logam di sambung-sambung. bentén.
sabuk kuda amben.
sabut tapas.
sadar sadar. jamak saradar.
sado kahar.
sadis telenges.
-
saga saga. Bahasa latin, abrus precatorius folia.
sahabat sobat.
sahabat dekat sobat dalit.
sahur sahur.
saja baé, waé, wungkul, kénéh.
sakit1 sakit, gering, udur (bahasa sedang). lihat penyakit.
sakit1 (bahasa halus) teu damang, prihatos.
sakit1 (bahasa halus sekali) angluh.
sakit2 nyeri. 1. sama-sama sakit. sakanyeri.
sakit keras (bahasa halus) teu damang wales.
sakit keras (bahasa kasar) gering parna.
sakit keras (bahasa sedang) udur répot.
sakit-sakitan tiktikbrek.
sakti digjaya.
saku saku, pesak.
-
selada (lactuca sativa) salada atau saladah.
salah salah, luput, lepat (bahasa halus). jamak saralah, lalepat. 1. menyalahkan. nyalahkeun, ngalepatkeun.
salah dengar. saliwang.
salah hitung. kérok.
salah satu. salah sahiji.
salak salak.
saling silih.
saling pa- (awalan).
1. saling tanya. patanya.
salto juralit, jumpalit.
saluran air. talang
-
sama pada, sarua, sami (bahasa halus). jamak sararua, sarami.
Padahal sudah sama tau. Padahal geus pada terang.
1. Nama Kecamatan Di Kabupatén Bandung Barat. Cisarua.
2. Nama Kecamatan di Kabupatén Bogor. Cisarua.
sama-sama bareng, sareng (bahasa halus), rampak.
sama-sama (tentang nyanyi atau tari) rampak.
samar-samar kelemeng. tampak samar-samar. ngelemeng.
sambal sambel.
sambar samber, béntar.
sambil bari. sambil bawa tanda terima yang sudah ditandatangan. bari bawa tanda tarima nu geus diteken.
sambilan sambi
sambit sabet.
sambung tumbu. 1. menyambungkan. numbukeun.
-
sampah runtah.
sampai tepi, dugi (bahasa halus), anjog. jamak tarepi, darugi. 1. menyampaikan. nepi.
Untuk menyampaikan berita. pikeun nepikeun beja.
sampai hati. téga.
samping1 samping (pakaian). lihat sarung.
samping2 gigir. 1. menyamping. nyangigir.
samping3 rumah pipir.
samudra samudra, jaladri.
-
sana ditu. 1. disana di ditu. 2. kesana kaditu.
sandal sendal, senal, tarumpah. 1. sandal/senal jepit. sendal jepit.
sandar sarandé. 1. bersandar. nyarande.
sangat pisan, naker, kacida, pohara.
sangga gayor.
sanggul gelung, sanggul (bahasa halus).
sanggup daék, kersa, sanggem (bahasa halus). 1. kesanggupan. kasanggupan.
sanghyang déwa.
sangka sangka, sangki (bahasa halus), duga. = duga. 1. menyangka. nyangka.
sangkar kurung. 1. sangkar burung. kurung manuk.
sankut sangsang. 1. mennyangkut. nyangsang
santai salsé, rinéh.
santan santen.
santri santri.
-
sapi sapi.
sapu sapu. 1. menyapu. nyapu.
saputangan cécérét, saputangan, salempay (bahasa halus).
sarang sayang.
sarang burung di pohon. gowok.
sarapan mumuluk.
saring ayak. jamak arayak.
saringan ayakan. jamak arayakan.
sarung (kain) sarung, samping, sinjang (bahasa halus).
sarung (golok,keris) sarangka.
sastra sastra.
-
sate sate. 1. makan sate. nyate.
satu (1) hiji.
1. disatukan. dihijikeun.
2. kesatu. kahiji.
3. menyatu, menjadi satu. ngahiji.
5. menyatukan. ngahijikeun.
6. satu-satunya. hiji-hijina.
6. satuan. hijian.
4. satukan. hijikeun.
5. yang akan jadi satu. hijieun.
satu warna tanpa gambar. polos.
saudara baraya, saderék (bahasa halus), wargi (bahasa halus), dulur.
sawah sawah, sérang (bahasa halus).
saya urang, déwék, uing, kuring, pribados, kaula, kami, jisim abdi (bahasa halus).
saya (bahasa halus dan bahasa sedang) abdi, simkuring.
saya (bahasa kasar sekali) aing.
sayang nyaah, asih, deudeuh, geugeut, lebar, welas, tresna.
sayap jangjang. 1. bersayap jangjangan
-
se- (awalan) sa-.
seadanya saayana, saaya-aya.
seandainya saumpamana.
sebab sabab, wiréh (bahasa halus), karana, alatan, lantaran, marga, margi (bahasa halus), pedah.
sebagian sabagean, sapalih (bahasa halus), sawaréh. jamak saparalih, sawararéh. lihat sebelah.
sebaliknya sabalikna, sawangsulna (sebaliknya).
sebar pencar.
sebaya pantar.
sebelah1 sabeulah, beulah (singkatan dari sabeulah), palih (bahasa halus).
1. menyebelah. nyabeulah.
2. sebelah sana. palih ditu.
Dipangku dibawa ke sebelah timur.
Dipangku dibawa ka beulah wetan.
sebelah2 gigir.
sebelah sabeulah, sapalih .
sebelas sabelas, sawelas.
sebelum saméméh, saacan, sateuacan (bahasa halus), sabada.
1. belum. acan, tacan, encan, teuacan.
-
sebenarnya sabenerna, saenyana.
sebentar sakeudeung, sakedap (bahasa halus).
sebentar lagi teréh
sebesar sagede.
sebrang peuntas, seberang. 1. menyebrang meuntas.
sebut (bahasa halus) sebat.
1. menyebut. nyebat.
2. menyebutkan. nyebatkeun
2. disebutkan. disebatkeun.
3. penyebut. panyebat.
4. sebutan. sebatan.
5. kesebut. kasebat.
sebut (bahasa kasar) sebut.
1. menyebut. nyebut.
2. menyebutkan. nyebutkeun
2. disebutkan. disebutkeun.
3. penyebut. panyebut.
4. sebutan. sebutan.
5. kesebut. kasebut.
-
sedang1 eukeur, keur (singkatan dari eukeur), nuju (bahasa halus).
sedang2 sedeng.
Bahasa sedang. Bahasa sedeng.
sedang terjadi lumangsung.
sedekah sedekah, sidekah.
sedia sadia, nyampak, sayogi (bahasa halus). 1. sediakan. sadiakeun.
sedih sedih, tunggara, nalangsa.
sedikit saeutik, sakedik (bahasa halus), saalit (bahasa halus).
sedikit demi sedikit. tungtut.
sedikit sekali. saménél.
sedot sedot, serot. 1. menyedot. nyedot, nyerot.
seduh seduh, tinyuh. 1. menyeduh. ninyuh.
-
segala sagala, saniskara, saniskanten (bahasa halus).
Segala bidang Usaha. Sagala widang usaha.
segala ditanyakan tetelepék.
segan sungkan.
segar seger, cenghar. jamak sereger, carenghar.
segera geura.
sehari sapoé.
sehari-hari sapopoe.
seharusnya sakuduna, sawadina, sakedahna (bahasa halus).
sehat cageur, damang (bahasa halus), jagjag, walagri, waluya. jamak jaragjag.
sehat (bahasa halus) damang, pangésto.
sejak saprak.
sejarah sajarah, babad.
sejuta sajuta.
-
sekali1 pisan, naker, kacida.
Bahasa halus sekali. Basa halus pisan.
Bahasa kasar sekali. Basa halus pisan.
sekali2 sakali.
sekali léwat saliwat, salangkung (bahasa halus).
sekalian sakantenan.
sekarang kiwari, ayeuna.
Pada waktu sekarang. Dina mangsa kiwari.
Sekarang dengan dulu sama saja. Ayeuna jeung baheula sami waé.
sekat piding.
-
sekedar sakadar.
sekeliling sabundereun.
sekitar sakuliah.
sekolah sakola. jamak sarakola.
1. menyekolahkan. nyakolakeun.
Biaya untuk menyekolahkan. Waragad pikeun nyakolakeun.
sekutu sakutu.
-
seladah saladah.
selaku salaku.
selain salian, sajaba, sajabi (bahasa halus).
selainnya sajabana, sajabina.
selalu bersama layeut.
-
selam teuleum.
selamanya salilana, salamina.
selamat salamet (kecelakaan), wilujeng, rahayu.
selamat malam wilujeng wengi.
selamat pagi wilujeng énjing.
selamat siang wilujeng siang.
selamat soré wilujeng sonten.
-
selak tulak.
selangkangan palangkakan.
selanjutnya salajengna.
selasa salasa.
selasih surawung.
selatan kidul. jamak karidul.
1. menuju selatan, menuju ke selatan. ngidul. ngaridul
2. lawan kata. kalér
3. tempat yang ada di selatan. pakidulan.
4. kutub selatan. kutub kidul.
5. orang yang ada di selatan. urang kidul.
6. berada di selatan. kiduleun.
5. laut di selatan pulau Jawa. laut kidul.
-
seléderi (apium graveolens) saledri.
selédri (apium graveolens) saledri.
selémpang solémpang.
seléndang karembong, kekemben, soléndang (bahasa halus).
selesai anggeus, cacap, réngsé, rampung.
selesai (bahasa halus) parantos, atos.
selimut simbut, kampuh (bahasa halus). jamak sarimbut.
selip selap. jamak sarelap.
selokan solokan.
seluruh sakabéh, sakum.
-
semacam sarupaning.
semai ipuk.
1. menyemai. ngipuk.
semalam sapeuting, sawengi.
semangat sumanget, segut. jamak sarumanget, saregut.
semat biting.
sembarang sambarang, acak.
sembelih peuncit. jamak pareuncit.
sembilan (9) salapan.
sembilu hinis.
sembuh cageur, damang. jamak carageur, daramang.
sembul tongtot.
sembul sedikit. téngtét.
1. menyembul sedikit. nengtet.
sembunyi sumput, kumpet. = umpet. 1. bersembunyi. nyumput, ngumpet.
sembur pancer. 1. menyembur. mancer.
-
semenjak saprak.
sementara sawatara, sawatawis
seminggu saminggu.
Kursus itu diadakan seminggu sekali. Kursus téh diayakeun saminggu sakali.
semoga muga, mugi atau mugia (bahasa halus).
sempat sempet.
sempit sereug (untuk pakaian), heurin (untuk ruangan/isi), hereut (untuk luas).
sempurna sampurna, purna.
semua kabéh, sadaya (bahasa halus).
semua orang saréréa, sadayana (bahasa halus).
semut sireum. jamak sarireum.
1. kesemutan. singsireumeun.
semut merah besar. kararangé. = rangrang.
-
senandung hariring.
senang senang, gumbira, bungah, bingah, atoh. jamak serenang, galumbira, barungah, baringah, aratoh.
sendawa teurab.
sendiri sorangan, nyalira (bahasa halus).
sendiri-sendiri papaharé, haré-haré, pahaharé.
sengaja ngahaja.
sengat seureud. 1. menyengat. nyeureud.
sengau ngirung, bindeng. jamak ngarirung.
senggama sanggama, sapatemon.
sanggup (bahasa halus) kersa.
sanggup (bahasa kasar) sanggup.
sanggup (bahasa sedang) sanggem.
sengsara balangsak.
-
seni seni.
senin senen. jamak sarenen.
senja burit.
senjata pakarang.
senjata (laras panjang) bedil.
senjata tradisi sunda kujang.
sensus cacah.
sentausa santosa.
sentil sintreuk, centang.
sentuh cabak, toel.
senyum imut, mésem (bahasa halus).
senyum dikulum keom. jamak kareom
-
seorang saurang.
sepatu sapatu.
sepakbola maénbal.
sepanjang sapaparat. 1. sepanjang jalan. sapaparat jalan.
seperti saperti, sapertos (bahasa halus), asa, kawas, siga, jiga, lir.
sepertinya. asana, kawasna, sigana, jigana.
sepet kesed.
sepi sepi, tiiseun, simpé, suwung, teu ramé. jamak sarimpé.
Waktu keadaan kantor sedang sepi. Basa kaayaan kantor keur simpé.
sepi (malam hari) sepi, jempling, simpé. jamak jarempling
sepi (awalnya ramai) jempé.
sepotong sapotong.
sepotong kayu kecil. rokrak.
sepuluh (10) sapuluh
-
seragam saragam.
serah serah, serén.
1. serahkan. serahkeun. = ceraikan
2. menyerahkeun. nyerahkeun, nyérénkeun.
serai séréh.
serak peura. jamak pareura.
serak sekali peuyeuh.
serakah sarakah, hawek. jamak sararakah, jamak harawek.
serambi tepas.
serap suub. 1. Menyerap. nyuub.
serasi selaras.
serat serat. bahasa ingris, fiber. lihat surat, tulis.
seratus (100) saratus.
serbét elap. = lap.
-
seriawan sariawan, barusuh. jamak bararusuh.
seribu (1000) saribu.
sering mineng, mindeng, remen, sering (bahasa halus).
Sering mendapat rupa-rupa penghargaan. Remen meunang rupa-rupa penghargaan.
serta sarta.
seruling suling.
serupa sarupa, sarupi (bahasa halus), mangrupa, siga atau jiga.
serupiah (Rp.1,-) sarupia.
serut sugu. 1. menyerut. nyugu.
-
sesal kaduhung, hanjelu. 1. menyesal. ngahanjelu.
sesama sasama, papada.
sesak (napas) eungap, sesek, ampeg (bahasa halus).
sesak (padat) heurin.
sesat sasar, sasab. 1. tersesat. kasasar, kasasab.
sesuai saluyu.
sesudah saenggeus, saatos.
Sesudah makan terus solat duhur. rengse dahar tuluy solat lohor.
sesungguhnya satemenna.
-
setelah saenggeus, sangeus, saatos
setengah satengah, saparo, sapalih (bahasa halus).
seterusnya saterusna, saterasna (bahasa halus).
setia satia, tuhu.
setiap sakur, sugri (bahasa halus), sadaya (bahasa halus).
setrika leot.
setuju satuju, akur, saluyu. 1. menyetujui. nyatujuan.
sénggol sénggol, dupak. jamak darupak.
1. menyénggol. nyenggol.
sérét séréd.
-
si si, pun (bahasa halus).
sial apes, naas, sué.
siang beurang, siang (bahasa halus dan bahasa sedang).
Bray bahasa antar untuk caang, beurang. Bray beurang.
siap siap. 1. menyiapkan. nyiapkeun.
siap (tentang hidangan) jagrag.
siapa ? saha ?
Siapa yang memakai baju merah téh ?
Saha nu maké baju beureum itu ?
sibuk paciweuh, riweuh.
sibuk dan terburu-buru. pahibut.
sibur gayung.
sikap sikep.
siksa kakaya.
sikut siku.
silahkan pék, jig, mangga (bahasa halus).
Silahkan lebih dulu. Mangga ti payun.
silahkan bayar. pék mayar.
silau serab, silo. jamak sarerab.
simpan teundeun, simpen (bahasa halus).
1. menyimpan nendeun, nyimpen.
simpan rapi. parimpen.
simpang-siur pabaliut.
-
sinar abar.
sindir sindir. 1. pantun sunda. sisindiran.
singgah mampir, simpang, sindang (bahasa halus).
singgung sigeung.
singlét kaos sangsang.
singkap singkab.
singkat ringkes.
singkir singkir, ingkah, incah.
singkong sampeu.
singsing singsat. 1. menyingsingkan.
sini dieu.
1. di sini. di dieu.
2. ke sini ka dieu.
3. ke sini ke sana. ka dieu ka ditu, wara-wiri
4. kesinikan. kadieukeun.
3. sebelah sini. palih die.
-
sipat sipat.
sipatnya sipatna.
sipit sipit, pétét.
siput keong.
siput sawah tutut.
siram siram, cébor, sébor (bahasa halus). simbeuh, banjur.
1. jamak sarimbeuh, balanjur.
2. menyiram. nyiram.
sirih seureuh. Bahasa Latinnya, piper betle.
sirip cécépét.
sirsak manalika.
-
sisa sésa, kari, kantun (bahasa halus).
1. menyisakan. nyésakeun.
2. kebagian sisa. panyesaan.
3. disisakan. disesakeun.
sisakan (untuk orang lain) agéh.
1. menyisakan (untuk orang lain). ngagéhan.
sisi sisi, gigir, pépéd. 1. berbuat ke sisi. nyisi, mépéd.
sisik sisit.
sisip selap. 1. menyisipkan nyelapkeun.
sisipkan selapkeun.
sisir sisir, pameres (bahasa halus). 1. menyisir. nyisir.
siswa siswa.
sita jabel.
siul héot. 1. bersiul. ngahéot.
-
sobék soéh, soék. 1. menyobékkan. nyoéhkeun, nyoékkeun.
sobék besar awek-awekan.
sobék pinggirnya. rawing.
sodok sodok. 1. menyodok. nyodok.
sodor asong. 1. menyodorkeun. ngasongkeun.
solat solat, netepan (bahasa halus), sambéang.
soldér patri.
sombong balaga,agul, adigung. jamak aragul, aradigung.
sorak surak. jamak sarurak.
soré soré, sonten (bahasa halus), burit. jamak saronten.
sorga sawarga.
sorot sorot.
sosial sosial.
sperma mani.
srigala ajag.
stoples keler.
-
sua panggih, pendak (bahasa halus), amprok. 1. ketemu. kapanggih, kapendak.
suap huap. 1. disuapan. dihuapan.
suami (bahasa halus) carogé, raka, pameget, .
suami (bahasa kasar) salaki, lanceuk.
suami (bahasa sedang) pun lanceuk .
suami istri laki rabi.
suami atau istri anak kita. mantu.
suap huap, sogok.
1. menyuap. ngahuap, nyogok.
1. menyuapi. ngahuapan.
2. disuapi. dihuapan.
suap (uang atau barang) sogok. 1. menyuap. nyogok.
suara sora, soanten (bahasa halus). jamak sarora.
suara air mulai mendidih. sahéng
suara anak ayam. ciak. jamak ciak-ciakan, ciciakan.
suara ayam jago. kongkorongok.
suara gong gung.
suara kuda hiem. jamak hihieman.
suara kaleng jatuh. gombrang.
suara ledakan. beledug.
suara orang banyak. récok, réang (atau binatang).
suara pintu. rékét.
-
subur subur. jamak sarubur. 1. menyuburkan. nyuburkeun.
Langit turunkan hujan yang menyuburkan bumi. Langit nurunkeun hujan nu nyuburkeun bumi.
sudah anggeus, enggeus, geus (singkatan dari anggeus), rengsé, tas, parantos (bahasa halus). jamak aranggeus.
sudah (bahasa anak-anak) atos, tos (singkatan dari atos). jamak aratos.
sudah ada. sampak.
sudah tidak punya ibu. pahatu.
sudut juru.
suka1 beuki, sedep (bahasa halus), osok, sok (singkatan dari osok). jamak bareuki, raresep.
suka2 resep, seneng (bahasa halus), sedep (bahasa halus).
1. disukai. dipikaresep.
2. yang disukai. karesep.
suka-3 (awalan) nama tempat, daerah.
1. Nama Désa/Kelurahan di Kecamatan Soreang Kabupatén Bandung. Sukanagara.
2. Nama kota dan Kabupatén di Propinsi Jawa Barat. Sukabumi.
sukar ditangkap (biasana ayam). lingas, giras.
1. lawan kata. lindeuk.
2. menjadi sukar ditangkap. ngalinghasan.
suku kata engang.
sulung cikal.
sulut seungeut. menyulut. nyeungeut.
-
sumbat cocok.
sumbing suwing.
sumpah supata.
sumur sumur, parigi.
sunda sunda.
sungai solokan, walungan, susukan, wahangan.
sungai dangkal babantar.
sungai dalam leuwi.
sungai (ujungnya) muara.
sungguh soson.
sungguh-sungguh soson-soson, temen, nemen. lihat sesungguhnya.
Perlu sungguh-sungguh belajar itu. Parelu soson-soson diajar téh.
1. sesungguhnya. satemenna.
sunyi jempling, simpé. jamak jarempling, sarimpe.
supaya supaya, ambéh, supados (bahasa halus), supanten, ngarah, sina, sangkan, sing.
Supaya kamu semua bisa tamat kuliah. Sangkan hidep kabeh bisa tamat kuliah.
suporter bobotoh.
supir supir.
-
suram surem. jamak sarurem.
surau tajug.
surat surat, serat (bahasa halus), tétésan (bahasa halus pisan). lihat tulis.
Bahasa ingris, letter.
surat keputusan bisluit.
suratnya seratna.
suruh (bahasa kasar) titah.
1. menyuruh. nitah.
suruh (bahasa sedang) jurung. 1. menyuruh. ngajurung.
suruh (bahasa halus) piwarang.
suruh sina. 1. suruh kerja. sina gawé. 2. suruh pulang. sina balik.
surut surud, saat. 1. semakin surut. nyaatan.
surya panonpoé.
susah hésé, bangga, susah, sesah (bahasa halus), abot (bahasa halus), seuseut-seuat. jamak hararese, barangga.
susu (bahasa kasar) susu.
susu (bahasa halus dan bahasa sedang) pinareup.
susun éntép. 1. menyusun. ngéntép.
susur (tembakau) sisig.
syarat sarat.
syariat saréat.



T
tabah teger.
tabiat adat.
tabrak tubruk, teungar, dupak.
1. menabrak. nubruk, neungar.
tabu pamali, cadu.
tabung celengan. 1. menabung nyengcelengan
tabur awur.
tadi tadi, tatadi. 1. dari tadi. ti tatadi.
tadinya tadina.
tahan tahan.
tahan bola supaya berhenti. tengkép.
tahap panta.
tahi tai. 1. tahi lalat. karang.
tahi lalat karang.
tahu (bahasa kasar) nyaho. jamak nyaraho.
1. Ketahuan. kanyahoan.
2. pengetahuan. kanyaho.
3. merasa tau. nyanyahoanan.
tahu (bahasa sedang) terang. lihat terang.
tahu (bahasa halus) uninga.
Ibunya belum tahu. Ibuna teu acan uninga.
1. ketahuan. kauninga.
2. melihat. nguninga.
tahu (makanan) tahu.
tahun taun, warsih (bahasa halus).
1. setahun. satahun.
2. menahun. nahun.
3. tahun baru. taun baru.
-
tajam seukeut. jamak sareukeut.
taji siih.
tak teu, henteu. 1. tak dapat. teu meunang.
tak akan moal, embung, alim (bahasa halus), teu hayang, teu hoyong (bahasa halus).
tak bergigi lemong.
tak bicara (karena malu atau takut) bigeug.
1. menjadi tak bicara (karena malu atau takut) ngabigeug.
tak pernah tara.
tak seberapa. teu pira.
takabur ujub.
takar taker.
taksir irong.
takut sieun, paur. menakut-nakuti. nyingsieunan.
takut kalah gimir.
talas taleus. jamak taraleus.
tali tali. lihat ikat.
1. mengikat. nalian.
2. diikatan. ditalian, dibeungkeutan.
3. berkaitan, berhubung. patali.
tali (berasal dari bahasa kawi) apus.
1. Bambu tali (gigantoehloa apus). awi apus.
2. Nama Désa di Kecamatan Banjaran Kabupatén Bandung. Ciapus.
tali untuk memikul. salang.
tali besar dadung.
tali pancing. kenur.
takluk taluk.
1. menaklukkan. nalukkeun.
2. taklukan. patalukan, tatalukan.
-
tamak sarakah.
taman taman.
Nama Désa di Kecamatan Nagrek Kabupatén Bandung. Citaman.
tamat tamat, cacap.
tamat (tentang baca Al-Quran) hatam.
tambah émboh, tambah, tambih (bahasa halus), jeung, sareng, émboh.
1. menambah. nambah, nambih (bahasa halus).
2. berduaan atau lebih. sasarengan. lihat dan.
tambat cangcang, cangked.
tampak katembong, katara, katawis (bahasa halus).
tampak sebentar elol.
tampan kasep. jamak karasep.
tampar cabok, tampiling, gampleng. 1. menampar. nyabok, nampiling.
tampil pidang. 1. menampilkan. midangkeun.
tamu sémah, tamu (bahasa halus), tatamu (bahasa halus).
-
tanah tanah, taneuh, lemah, lahan.
tanah air lemah cai. Supaya cinta ke tanah air. supaya cinta ka lemah cai.
tanah lapang tegalan.
tanam pelak. jamak parelak.
1. menanam. melak. jamak marelak.
2. menanamnya. melakna
3. tanami. pelakan.
4. tanaman. pepelakan.
Di halaman rumah penuh oleh tanaman.
Di buruan imah pinuh ku pepelakan
tanam padi tanur. jamak talanur.
tancap tanceb.
tanda tanda, ciri, tawis (bahasa halus), ciciren.
1. menandakan. nandakeun. nyirikeun. 2. diberi tanda. dicirian.
3. kelihatan. kaciri.
tanda-tanda kila-kila.
tanda terima tanda tarima.
tandan turuy.
1. setandan. saturuy.
Pisang setandan. Cau saturuy.
tandatangan tandatangan, teken, tawis (bahasa halus).
1. menandatangan. nandatangan, nawis, neken.
Kepala sekolah harus tandatangan "Perjangjian".
Kapala sakola kudu neken "Perjangjian".
tanduk kerbau lengkungannya ke bawah. dongkol.
tanduk kerbau lengkungannya ke atas. sanggadulang.
tanduk kerbau lengkungannya ke atas dan lebih besar. japlang atau daplang
tanduk kerbau lenkungannya ke atas dan pendek. cacad.
tanduk kerbau lengkunganya keatas dan kebawah. daringanti
tanduk kerbau ujung lengkungannya ke atas seperti mau nyambung. leker.
-
tang gégép.
tangan leungeun (bahasa kasar), panangan (bahasa halus).
tangan (bahasa kasar sekali) kokod.
tangga (terbuat dari bambu) tarajé.
tangga (rumah) golodog.
tanggal1 tanggal, ping (bahasa halus), kaping (bahasa halus).
Dari mulai tanggal 13 sampai ke tanggal 15 Agustus 2007.
Ti ngawitan ping 13 dugi ka ping 15 Agustus 2007.
tanggal2 (gigil) punglak.
tanggung1 tanggung, tanggel (bahasa halus). jamak taranggung.
tanggung jawab. tanggung jawab, tangel waler (bahasa halus).
tanggung2 pameng (bahasa halus).
tangis (bahasa kasar) ceurik. jamak careurik.
1. menangisi. nyeungceurikan.
2. kata antar. segruk. segruk cerik.
tangis (bahasa kasar sekali) léwéh, méwék.
tangis (bahasa halus) nangis.
tangis terus menerus. rungsing.
tangkap cerék, téwak.
tangkis takis.
tanpa disuruh. hideng.
tante bibi.
tanya (bahasa kasar) tanya. jamak taranya
1. bertanya. nanya. jamak naranya.
guru bertanya ke murid. guru nanya ka murid.
2. tanyakan. tanyakeun.
3. sering tanya. tatanya.
4. dilamar. ditanyaan.
5. menanyakan nanyakeun.
6. apa-apa yang dipakai nanya, tanda tanya. pananya.
7. titipan pertanyaan. katanyaan.
8. paranormal, dukun. pananyaan.
9. saling tanya. patanya.
10.tidak saling tanya, telah bertengkar. teu patanya.
11.dilamar. ditanyaan, dilamar (bahasa halus).
tanya (bahasa sedang) taros, tumaros. jamak tararos.
1. bertanya. naros. jamak nararos.
2. tanyakan. taroskeun.
3. sering tanya. tataros.
4. dilamar. ditarosan.
5. menanyakan naroskeun, tumaros.
6. paranormal, dukun. panarosan.
7. apa-apa yang dipakai nanya, tanda tanya (?). panaros.
8. pertanyaan. patarosan
tanya (bahasa halus) pariksa. lihat periksa.
1. bertanya. mariksa.
-
tapé peuyeum.
1. nama di Désa Kecamatan Ciranjang Cianjur. Cipeuyeum, Désa Cipeuyem.
tapi tapi, nanging (bahasa halus).
tarawih tarawéh.
tari igel, ibing (bahasa halus). 1. menari ngibing, ngigel.
tarip harga, pangaos (bahasa halus).
tarik bedol, betot, dudut, kenyang, benyéng. 1. menarik. metot.
taring sihung.
taruh taroh.
taruhan tarohan.
tanduk kerbau dua-duanya melengkung ke arah bawah. dongkol.
tas tas.
tasbih tasbé.
-
tatap teuteup, pelong. 1. menatap. neuteup, melong.
tatap dan marah. puncereng.
tawa seuri, gumujeng (bahasa halus).
1. tertawa. seuseurian.
2. tertawa (beberapa orang) ager-ageran.
tawa keras bersamaan. ager-ageran.
tawar1 (rasa) hambar. jamak harambar.
tawar2 tawar, pundut (bahasa halus), tawis (bahasa halus). 1. menawar nawar, nawis.
tawekal tawakal.
tawon éngang.
tayang pinton.
-
tebak-tebakan tatarucingan.
tebal kandel. jamak karandel.
tebang tuar. jamak taluar.
tebas kadék. jamak karadek.
tebar awur.
tebing gawir. jamak galawir.
tebu tiwu.
teduh iuh. jamak ariuh. 1. berteduh. ngiuhan.
teduh dan rimbun. hieum.
-
tegak ajeg. jamak arajek.
tegap tegep.
tegel tehel.
teguh panjeg. jamak paranjek.
tegur tegor. 1. menegur. negor.
teka-teki tarucing, tatarucingan.
tekan teken, pencét, teueul.
tekun leukeun, junun.
-
teladan tuladan.
telan teureuy, legleg, teleg, telen (bahasa halus)
telaga talaga.
telah engeus.
telan teureuy, telen (bahasa halus), legleg, teleg.
1. menelan neureuy, nelen, ngalegleg, neleg.
telanjang buligir, talanjang atau taranjang, bulucun, ulutud. jamak baluligir.
Anak kecil telanjang sekali. Budak leutik bulucun pisan.
telapak dampal. jamak darampal.
teledor talédor.
telentang tangkarak.
telih tembolok.
telinga (bahasa kasar dan bahasa sedang) ceuli.
telinga (bahasa kasar sekali) jejebir.
telinga (bahasa halus) cepil.
teliti taliti.
telur endog. 1. bertelur. ngendog.
telur busuk. kacingcalang.
telur kutu rambut. lisa, endog kutu.
telungkup tangkub, dapang. jamak narangkub. 1. menelungkup. nangkub
telunjuk curuk.
telusur papay. jamak parapay.
-
teman batur, réncang (bahasa halus), kanca, mitra, sobat.
teman (tentang permainan, kumpulan) balad.
tembaga tambaga.
tembakau bako.
tembam (tentang pipi) kebi, kembu.
tembolok burih.
tembus parat.
tempat1 tempat, wadah.
1. setempat. satempat.
2. dipakai tempatnya. ditempatan.
3. segala yang di pakai tempat. patempatan.
tempat2 pang- (awalan). tempat ... = pang + ... + an.
1. tempat tidur. pangsaréan.
2. tempat main. pangulinan.
tempat dingin untuk istirahat. paniisan.
tempat cuci tangan. kobokan.
tempat khusus. paranti.
tempat kurung ikan di sungai. keramba.
tempat ludah. tampolong.
tempat main. pangulinan.
tempat menyerut. pangnyuguan.
tempat tidur. ranjang, pangsaréan, dipan, katil (bahasa halus).
1. Nama daerah atau Kecamatan di Kabupatén Cianjur. Ciranjang, Kecamatan Ciranjang.
tempat bersembunyi. panyumputan.
tempeleng tampiling, cabok. 1. menempeléng. nampiling, nyabok..
Bok bahasa antar untuk cabok. Bok cabok. Bok Nyabok.
tempurung batok.
temu timu, panggih, amprok, tepung.
1. ketemu. katimu, kapanggih, kapendak.
2. menemukan nimu, mangih, mendak.
3. bertemu papanggih.
temu (bahasa halus) tepang, pendak (bahasa halus).
1. Menemui. nepangan, mendakan.
-
tenaga tanaga, tanagi (bahasa halus).
tenaga besar bedas.
tenang reugreug, ayem.
tenar kasohor, kawentar, kaceluk.
tendang sépak, tajong. 1. menendang. nyépak, najong.
tendang bola tinggi. talapung.
tendang ke samping atau ke belakang. téjéh.
1. menendang ke samping atau ke belakang. néjéh.
-
tengadah tanggah.
tengadah (agak). dangah.
tengah tengah, puseur. aktif nengah.
tenggelam teuleum, lelep. jamak tareuleum.
tenggorokan tikoro.
tengik tengi.
tengkar (mulut) cékcok, paséa, cogrék, gétréng. jamak paraséa.
tengkorak tangkorak, babatok.
tengkuk punduk.
tengkurap tangkub. jamak tarangkub.
tengok lieuk.
-
tenis meja pingpong.
tentang ngeunaan.
tentara tentara.
tentram tengtrem.
tentu tangtu, tangtos (bahasa halus), puguh.
1. menentukan. nantukeun, nangtoskeun.
2. ketentuan. katangtuan, katangtosan.
Ketentuan awal hari puasa suka beda-beda.
Katangtosan awal dinten saum sok benten-benten.
Untuk menentukan awal bulan. Pikeun nangtukeun awal bulan.
tenun tinun.
-
tepat jangkep.
tepi sisi.
tepung tipung, aci.
tepuk tepak. 1. menepuk. nepak.
tepuk tangan keprok, émprak. jamak kareprok.
ter- ka. lihat peng-, ke-
1. termasuk. kaasup, kalebet.
2. terkait. kakait.
3. terpaksa. kapaksa.
4. terasa. karasa
terakhir bocét. jamak barocét.
terampil binangkit.
terang caang, mabra. jamak caraang.
1. Bray bahasa antar untuk caang, beurang. Bray caang.
2. terus terang. terang-terangan.
3. keterangan. katerangan.
surat keterangan. surat katerangan.
mencari keterangan. néangan katerangan
4. diterangkan. diterangkeun.
5. penerangan. panerangan.
teras tepas. jamak tarepas.
terasa karasa.
terasi tarasi.
terasi campuran. délan.
-
terbahak-bahak. nyakakak, ngabarakatak.
terbalik tibalik, poréat.
Nama Désa di kecamatan Ciléngkrang Kabupatén Bandung. Ciporéat.
terbang apung, hiber. aktif ngapung. 1. menerbangkan. ngapungkeun, ngahiberkeun
Ber bahasa antar untuk hiber. Ber hiber.
Pung bahasa antar untuk ngapung. Pung ngapung.
terbilang kawilang.
terbit buku. medal.
Bukunya sudah terbit ada opat judul. Bukuna geus medal opat judul.
terbit matahari. bijil, meleték.
Matahari mulai terbit. Panonpoe mimiti bijil.
terburu-buru rusuh.
tergantung gumantung.
tergoda kagoda.
-
teriak gorowok, corowok. 1. berteriak. ngagorowok.
terigu tarigu.
terik matahari moncorong.
terima tarima, tampa, tampi (bahasa halus) .
1. menerima. narima.
2. keterima. katarima.
terimakasih nuhun.
teringat-ingat kasuat-suat.
terjadi lumangsung.
-
terkam kerekeb.
terkejut reuwas. jamak rareuwas.
terkenal kawéntar, kasohor, kakoncara, katelah, kaceluk.
Terkenalnya jadi pengarang dan wartawan. sohorna jadi pangarang jeun wartawan.
terlalu teuing.
Jangan pulang terlalu malam. Tong balik peuting teuing.
terlentang nangkarak. jamak narangkarak.
terlentang kaki dibuka lebar. dangkak.
termasuk kaasup, kalebet.
termasur kawéntar, kasohor, kakoncara, katelah, kaceluk.
ternak ingon.
terobos torobos. 1. menerobos. norobos.
teropong kéke.
terowongan torowongan.
terpakai kapaké, kagaleuh (bahasa halus).
terpikat kapincut.
-
tersambar kabentar.
tersandung titajong.
tersangkut nyangsang.
tersedu-sedu. sesegruk.
tersiar geunjleung.
tertarik kabita.
tertawa seuseurian.
tertawa kecil bléngéh.
tertawa kemalu-maluan alangah-éléngéh.
tertipu kabelejog.
-
terus terus, teras (bahasa halus), tuluy, lajeng (bahasa halus). 1. meneruskan. neruskeun, neraskeun, nuluykeun.
terus terang balaka, wakca.
terus-terusan haben, terus-terusan, teras-terasan (bahasa halus).
terung térong.
tetangga tatangga, tatanggi (bahasa halus).
1. bertamu ke tetangga. natangga.
tetap angger, tetep, maneuh, mayeng. 1. menetap. netep
tetas pegar.
tetapi tapi, nanging (bahasa halus).
téga luas
téh entéh.
témpo témpo, sarantos (bahasa halus).
tétés keclak. 1. setétés. sakeclak.
-
tiap unggal, saban.
Masyarakat tiap tahun harus (saja) membeli buku. Masarakat saban taun kudu wae meulian buku.
tiang tihang.
tiarap dapang.
tiba nepi, dugi, dongkap, sumping.
tiba (tentang waktu) cunduk.
tiba-tiba ujug-ujug, dumadakan.
Tiba-tiba saya ingat ke buku. Dumadakan kuring inget kana buku.
-
tidak henteu, teu (singkatan dari henteu).
tidak ada. euweuh, . jamak areuweuh. lihat ada.
1. lawan kata. aya.
2. menghilangkan. ngeuweuhkeun.
3. sudah meningggal dunia. geus euweuh dikieuna.
4. tak percaya karena dibilang tidak ada. teu beunang dieuweuh-euweuh.
tidak ada (bahasa halus) teu aya, taya (singkatan dari teu aya), seweng.
tidak ada (bahasa kasar) suwung.
tidak ada ekornya. tukung.
tidak akan. moal. jamak maroal.
tidak bawa apa-apa. lengoh. jamak lalengoh.
tidak berkedip karena heran. olohok. 1. bunga durian. olohok.
tidak gesit. talangké.
tidak kenal. bireuk.
Tidak akan ada yan tidak kenal. Moal aya nu bireuk.
tidak licin. pered.
tidak mau. mumul, embung, alim (bahasa sedang), teu kersa (bahasa halus), sangeuk.
tidak mau bayar utang. jeblug.
tidak menarik (tentang tontonan) camplang.
tidak pernah. tara.
tidak suka. embung, alim (bahasa halus), teu hayang, teu hoyong.
tidak tau. teuing, duka (bahasa halus).
tidak tidur. nyaring, teu acan kulem (bahasa halus).
tidak tidur (bahasa kasar sekali) can héés, can molor.
-
tidur (bahasa anak-anak) bobo. jamak barobo. lihat lapuk.
tidur (bahasa halus) kulem.
tidur (bahasa kasar dan bahasa penengah) saré.
1. menidurkan. nyarékeun.
2. makam, kuburan. pasaréan.
3. tempat untuk tidur. pangsaréan.
4. tidak tidur benar, istirahat. sasarean.
tidur (bahasa kasar sekali) molor, héés.
tidur (bahasa sedang) ébog, mondok.
tidur di tempat waktu bertamu. ngendong, ngarereb, meuting, kulem (bahasa halus).
tidur nyenyak. pules, tibra, geubra, ngageubra, guher, ngaguher.
1. lawan kata. guligah.
tidur-tiduran gégéléhéan, kekedengan, leleson(bahasa halus)

-
tiga (3) tilu. 1. bertiga. tiluan.
tikam tubles. 1. menikam. nubles. lihat tusuk.
tikar samak, amparan (bahasa halus). jamak saramak.
tikus beurit.
tilam ampar.
timbangan dacin.
timpang ingkud, cingked.
timur wetan. jamak waretan.
1. menghadap timur, menuju timur. ngétan.
2. lawan kata kulon.
3. orang yang ada di timur. urang kulon.
4. berada di timur. kuloneun.
-
tindas tindes.
tindih tindih. 1. menindih. nindih
tinggal1 linggih. 1. tinggalnya dimana. linggihna dimana.
tinggal2 tinggal, kari, kantun (bahasa halus).
1. meninggal. ninggal, ngantun.
2. meninggalkan. ninggalkeun, ngantunkeun
tinggi (tentang tempat) luhur. 1. paling tinggi. pangluhurna.
tinggi (tentang ukuran tubuh) jangkung.
1. tambah tinggi. ngajangkungan.
tinggi derajat luhung.
tinggi kurus. jangkorang.
tingkah-laku lampah, talajak, réngkak, polah. = ulah.
-
tinja tai, waduk, caduk.
tinju boksen, tonjok.
tinta mangsi. jamak marangsi.
tipis ipis. jamak aripis.
1. menipis. ngipisan.
tipu tipu, belejog. 1. tertipu. katipu, kabelejog.
Sudah dua kali tertipu. Geus dua kali katipu.
tiri teré, kawalon (bahasa halus).
tiru tiron. meniru. niron.
titik titik.
titip titip, pihapé, wiat (bahasa halus). 1. menitip. nitip, mihapé, ngawiat.
titip pesan talatah.
tiup tiup. 1. meniup. niup.
Tiupi supaya dingin.Tiupan sina tiis.
Sedang meniupi supaya dingin. Eukeur niupan sina tiis.
-
tokoh inohong.
tolak tampik. jamak tarampik.
tolak-belakang palingpang.
1. bertolak-belakang. papalimpang.
toléh lieuk. menoléh. ngalieuk.
tolol bodo, belegug, boloho, belet. jamak barodo, bareleguk, baroloho, barelet.
tolong1 tulung, bantos (bahasa halus).
1. menolong. nulung, ngabantos.
2. pertolongan. bantosan, pitulung.
tolong2 pang- (awalan). lihat paling, menolong.
tolong + katakerja + kan = pang + katakerja + keun.
1. tolong acakkan. pangacakkeun.
2. tolong adakan. pangayakeun.
3. tolong adukkan. pangadukkeun.
4. tolong ambilkan, pangbawakeun, pangcandakkeun.
5. tolong bagikan. pangbagikeun
6. tolong bangunkan. panghudangkeun, panggugahkeun (bahasa halus).
7. tolong bawakan. pangmawakeun.
8. tolong bayarkan. pangmayarkeun.
9. tolong belikan. pangmeulikeun, panggaleuhkeun (bahasa halus).
10.tolong belokkan. pangmengkolkeun.
11.tolong kalungkan. pangkalungkeun, pangalungkeun. baca: pa-ngalungkeun.
12.tolong lemparkan. pangbaledogkeun, pangalungkeun. baca: pang-alungkeun.
13.tolong lihatkan. pangningalikeun.
14.tolong naikkan. pangnaékkeun.
15.tolong pangkukan. panglahunkeun.
16.tolong petikkan. pangmetikkeun.
17.tolong sebrangkan. pangmeuntaskeun.
18.tolong sebutkan. pangsebutkeun, pangsebatkeun (bahasa halus).
19.tolong sisakan. pangsisakeun.
20.tolong sisirkan. pangnyisirkeun.
21.tolong tuliskan. pangnuliskeun
22.tolong tumpahkan. pangbahekeun.
toleh lieuk. jamak lalieuk.
tombak tumbak.
tongkat iteuk, teteken (bahasa halus).
tonggak patok.
tonggos tonggar
tonton tonton, lalajo, pinton (bahasa halus).
1. tontonan. pintonan.
topeng kedok.
topi kopéah, kerepus, dudukuy (anyaman).
toréh turih.
totok totog.
-
tua kolot, sepuh (bahasa halus).
tuan juragan, agan (singkatan dari Juragan), gan (singkatan dari Juragan)
tuan rumah pribumi.
tuang ( bahasa kasar) cici.
1. menuangkan.nyicikeun.
tuang (bahasa halus dan bahasa sedang) pair.
tubuh awak, waragad. jamak arawak.
tuduh tuduh. 1. menuduh. nuduh
tugas pancén. 1. bertugas. mancén.
tuhan gusti.
tunda tunda. 1. menunda. nunda.
-
tuju tuju, jugjug.
1. menuju. nuju.
Di jakan menuju ke Kantor.
Di jalan nuju ka kantor
2. menyetujui. nyatujuan.
3. sedang. eukeur, nuju (bahasa halus).
4. semua setuju. panuju.
5. setuju. satuju.
6. tujuan. tujuan
tujuh (7) tujuh.
1. tujuh belas. tujuh welas.
2. ketujuh. katujuh.
3. tujuh orang. tujuhan.
4. hari ketujuh. tujuhna.
tukar tukeur, hili, liron (bahasa halus), gentos (bahasa halus) .
1. tertukar. patukeur, pahili, paliron, pagentos.
2. saling tukar. tutukeuran.
tukang juru.
tukik tutug. 1.menukik. nutug.
tulang balung.
tulang kering bincurang.
tular tépa. jamak tarépa. 1. menular. népa.
tulén tulén.
tuli (bahasa kasar) torék, teu ngadéngé. jamak tarorék.
1. pura-pura tuli. totorékan.
2. menjadi tuli. katorékan.
3. tak mau dengar nasihat. norék.
tuli (bahasa sedang) teu nguping.
tuli (bahasa halus) teu ngadangu.
tulis (bahasa kasar) tulis. lihat surat.
Méja tulis. Méja tulis.
1. bahasa ingris, write.
2. menulis. nulis, nyerat.
Menulisnya pakai huruf kecil. Nulisna make aksara leutik.
tulis (bahasa halus dan bahasa sedang) serat. jamak sarerat. lihat surat
1. ditolong menuliskan. dipangnyeratkeun.
2. ditulis. diserat.
3. ditulisnya. diseratna.
4. ditulisi. ditulisan.
5. dituliskan. dituliskeun.
6. ditulisinya. ditulisanna.
7. menulis. nyerat.
8. menulis jamak. nyarerat.
9. menulisi.nyeratan.
10.menulisi jamak. nyareratan.
11.menuliskan. nyeratkeun.
12.menulisnya. nyeratna.
13.menulisnya jamak. nyanyeratna.
14.menolong menuliskan. mangnyeratkeun.
15.saling tuliskan. silihseratkeun.
16.tolong menuliskan. pangnyeratkeun.
17.tulisan. seratan.
18.tulisannya. seratannya.
19.tuliskan. seratkeun.
20.tertulis. kaserat.
21.tertuliskan. kaseratkeun.
22.tertulisnya. kaseratna.
23.yang akan ditulis. serateun.
tulisan tulisan, seratan (bahasa halus).
Tulisan bapak saya bagus sekali.
Seratan pun bapa saé pisan.
-
tumbang rungkad.
tumbuh jadi.
tumbuh-tumbuhan tutuwuhan.
tumbuk tutu, bebek, rieus.
1. menumbuk. nutu, ngabebek, ngarieus.
menumbuk padi. nutu paré
tumit keuneung.
tumpah bahé. jamak barahé. 1. menumpahkan. mahékeun.
Blok bahasa antar untuk bahé, séblok. Blok bahé.
tumpas tumpes.
tumpul mintul, medu. jamak marintul.
-
tunangan papacangan, tunangan (bahasa halus).
tunas sirung. jamak sarirung.
tunda tunda. 1. menunda. nunda.
tunduk tungkul. jamak tarungkul.
tungging tonggéng. 1. menungging. nonggéng.
tunggu tunggu, dago, anti, antos (bahasa halus). jamak narunggu, daragoan, arantos.
1. menunggu. nunggu, ngadago, nganti, ngantos.
2. menunggui. nungguan, ngadagoan, ngantosan
tungku hawu.
tunjuk tuduh.
1. tunjukkan. tuduhkeun.
2. petunjuk. pituduh.
tuntun tuntun. 1. menuntun. nuntun.
tupai (sciurus notatus) bajing.
turun (bahasa halus) lungsur.
Mau turun dimana ? Badé lungsur dimana ?
turun (bahasa kasar) turun.
Bapak turun disini saja. Bapa turun didieu waé.
1. berurutan. nungturun.
2. menconték, menyalin. nurun.
3. keturunan. katurunan.
4. turunan. turunan.
5. turunkan. turunkeun
6. tempat untuk turun. tungturunan.
7. lawan kata. taék, unggah.
8. jamak. tarurun.
9. jrut kata antar untuk turun. jrut turun.
turun (tentang jalan) pudun.
1. menurun. mudun.
2. bagian jalan yang turun. pudunan atau pupudunan.
3. lawan kata. nanjak.
turun dari géndongan. écag. 1. menurunkan dari géndongan. ngécagkeun
turun ke air. anclub.
turun-naik. turun-unggah.
turun sambil loncat. ajrut.
turut turut, tumut (bahasa halus).
tusuk tojos, colok, tubles.
1. menusuk. nojos, nyolok, nubles.
tutup tutup, turub, peundeut, peungpeuk, kekeb.
1. menutup. nutup, mendeut, meungpeukan.
tutup mata dengan dua belah tangan. peungpeun.
1. menutup mata dengan dua belah tangan. meungpeun.
turut milu.
tusuk tojos, tubles.


U
uak ua.
1. uak laki-laki. ua pameget.
2. uak perempuan. ua istri.
uang duit, artos (bahasa halus), arta. 1. pakai uang/ada uangnya. duitan, artosan.
uang (bahasa untuk anak-anak) cicis.
uang kecil receh, artos alit (bahasa halus).
uang logam recéh, kencring.
uban huis, salatu (bahasa halus).
ubi hui.
ubi jalar hui boléd.
ubun-ubun embun-embunan.
udang hurang.
udang laut kecil. rebon.
1. nama Kabupatén dan Kota di Propinsi Jawa Barat. Cirebon.
udara hawa.
udel (bahasa kasar dan bahasa sedang) budjal.
udel (bahasa halus) udel, puseur.
-
uir-uir tonggérét.
ujar saur (bahasa halus).
ujung tungtung, congo, bocét (biasanya nilai).
Ujung rambut. Tungtung buuk.
1. ujungnya. tungtungna, congona.
ukur ukur. 1. mengukur. ngukur.
ukuran ukuran.
ukuran dua tangan (lurus bahu) sadeupa.
ukuran satu tangan (lurus bahu) setengah deupa.
ukuran tangan di tekuk sikunya sasiku.
ulah lampah, talajak, réngkak, polah. = tingkah laku.
ular oray.
ulat hileud.
ulat bambu cangkilung.
ulek uleg.
ulekan mutu.
uli ulén
-
umbi hui, beuti.
umbi-umbian beubeutian.
umbut humbut.
umpama upama, upami (bahasa halus).
umpan eupan.
umpet kumpet. bersembunyi. ngumpet.
umur umur, yuswa (bahasa halus).
umumkeun salabarkeun.
undang ondang, angkir, ulem (bahasa halus), haturanan calik (bahasa halus).
1. mengundang. ngondang, ngangkir.
undang (bahasa halus) ulem, haturanan calik.
1. mengundang. ngulem.
undangan ondangan, angkiran, uleman.
undur undur. 1. mengundurkan. ngundurkeun.
unggul unggul. jamak arunggul.
yang unggul pada lomba. Nu arunggul dina lomba.
ungkap ungkab.
unta onta.
untaian bunga. manglé.
untuk eukeur, keur, jang, pikeun, dina.
Sungguh-sungguh untuk mengejar cita-cita. Soson-soson dina ngudag cita-cita.
Biaya untuk sekolah itu keterlaluan mahalnya. Waragad pikeun sakola teh kacida mahalna.
untuk (bahasa halus) haturan.
untuk (bahasa sedang) kanggo, kanggé.
untuk (kegunaan) paranti.
untung untung, bati (dagang). jamak araruntung
-
upah gajih, buruhan.
upil korong.
urap urab.
usaha usaha, ihtiar, tarekah.
usia umur, yuswa (bahasa halus).
usir usir, tundung. 1. mengusir. nundung.
usus peujit, tamusu, tambusu.
utama utama, utami (bahasa halus).
utang hutang, sametan. jamak harutang, sarametan.
utara kalér. jamak kalaler.
1. menghadap utara, menuju ke utara. ngaler.
2. lawan kata kidul.
3. orang yang ada di utara. urang kalér.
4. berada di utara. kaléreun.
utuh beleger.


V
vitamin pitamin.


W
wajah beungeut, raray, pameunteu, astra.
wajan katel. jamak karatel
wajib kudu, kedah (bahasa halus), wajib (berasal dari bahasa arab). jamak karudu, karedah.
1. kewajiban. kawajiban.
2. mewajibkan. ngawajibkeun.
Mewajibkan masyarakatna menanam kopi.
Ngawajibkeun masarakatna marelak kopi.
waktu waktu, danget (bahasa halus), basa, wanci, waktos (bahasa halus), mangsa, nalika (bahasa halus), saat, mangsa.
waktu itu harita, waktos éta.
1. Waktu itu sedang bekerja. Harita teh keur digawe.
waktu nanti. jaga.
waktu antara tengah malam dengan subuh. janari.
walau najan.
walaupun sanajan.
-
wangi wangi, seungit. jamak sareungit.
wanita awéwé. mojang, wanoja, istri (bahasa halus).
wandu wandu. = banci.
warga warga, wargi (bahasa halus).
warna kelir, pulas. 1. mewarnai. mulas.
warta beja, warta, wartos (bahasa halus), warti (bahasa halus).
wartawan wartawan.
warung warung, jongko.
waspada waspada, waspaos (bahasa halus).
waswas mangmang.
watak watek.
-
wejangan wejangan, papatah.
wibawa wibawa, komara.
wilayah tatar. Tatar sunda. Wilayah sunda.
wisata saba, piknik. aktif nyaba. jamak nyaraba.
wortel (dancus carota) wortel.
wudu wulu, abdas (bahasa halus). jamak arabdas.


Y
ya (bahasa kasar) heu'euh, enya, nya.
ya (bahasa halus dan bahasa sedang) leres, yaktos, sumuhun, muhun.
yaitu nya éta.
yang anu, nu. 1. yang dipakai. anu dipaké, anu dianggo (bahasa halus).
yang akan di. -eun. kata kerja + eun.
1. yang akan dibawa. bawaeun.
2. yang akan dibakar. durukeun, beuleumeun.
3. yang akan dibuat. jieuneun.
yatim yatim.
yuyu keuyeup.


z
zakar apén, kontol, sirit, mamas (bahasa halus).
zaman jaman.
1. Zaman sekarang. Jaman kiwari.
ziarah jarah.


Situs-situs Kamus Indonesia-Sunda :
http://ashoff.multiply.com/journal/item/36/Kamus_Bahasa_Indonesia-Sunda
http://aingkumaha.blogspot.com/2008/03/kamus-bahasa-sunda-bahasa-indonesia.html
http://blog.dipanegara.ac.id/abtayyeb/40/Kamus+Bahasa+Sunda.html
http://clubbing.kapanlagi.com/archive/index.php/t-32236.html
http://effendisusanto.wordpress.com/2008/03/03/kamus-bahasa-sunda-not-edited/
http://irfani.web.id/wp-content/uploads/indonesia-sunda.txt
http://id.wikipedia.org/wiki/Jawa_Barat#Kabupatén_dan_Kota
http://irfani.web.id/wp-content/uploads/sunda-indonesia.txt
http://mycountryonline.com/about/Bahasa_Sunda.htm
http://seestern2.multiply.com/journal/item/76
http://su.wiktionary.org/wiki/Kategori:Kecap_Basa_Sunda
http://tarjamah.sabilulungan.org/teks.php
http://www.gamexeon.com/forum/blog/pecinta-wanita-dindoolls-blog-7458/kamus-bahasa-sunda-145/
http://www.kapanlagi.com/clubbing/showthread.php?t=32236
http://www.psb-psma.org/content/blog/kamus-bahasa-sunda
http://www.scribd.com/doc/16648117/Kamus-Indonesia-Sunda


Buku :
Pedoman Kader Pemanfaatan Tanaman Obat Untuk Kesehatan Keluarga. DEPKES RI. 2001
Kamus Bahasa Indonesia. Pusat Bahasa. Departemen Pendidikan Nasional. Jakarta 2008.
Kamus Basa Sunda. R.A.Danadibrata. Kiblat, UNPAD. 2006
Kamus Kecil Sunda - Indonesia. M. O Koesman. Terate Bandung. 1984.
kamus Undak Usuk Basa Sunda. Drs.Budi Rahayu Tamsyah. CV Geger Sunten Bandung. 1994.
Majalah Mingguan Basa Sunda. Manglé.

26 komentar:

  1. anjeun peryogi injeuman? lamun enya surélék urang di jullietfinancialaid@yahoo.com kanggo inpormasi lengkep sareng anjeun
    NAME:
    umur:
    génder:
    nagara:
    Propinsi:
    Tel:
    penjajahan:
    Injeuman Jumlah:
    Injeuman istilah:
    Panghasilan bulanan:
    TUJUAN dana:
    Wasalam,
    kontak email: jullietfinancialaid@yahoo.com

    BalasHapus
  2. injeuman! injeuman !! injeuman !!!
    Anjeun pilari hiji parusahaan injeuman swasta reputable na accredited nu nyadiakeun gajian pikeun kasempetan hirup. Urang nawiskeun sakabeh tipe gajian dina cara pisan gampang jeung gancang, gajian pribadi, gajian mobil, gajian KPR, gajian murid, gajian bisnis, gajian investasi, konsolidasi hutang jeung leuwih. Dupi anjeun geus ditampik ku bank jeung lembaga keuangan séjén? Anjeun kudu injeuman konsolidasi atawa KPR a? Ulah kasampak sagala beuki kawas kami di dieu pikeun nyieun sakabéh masalah finansial Anjeun hal jaman baheula. Urang nambutkeun dana pikeun individu jeung pausahaan nu peryogi bantuan keuangan dina laju 2%. Taya angka jaminan sosial diperlukeun tur euweuh dipariksa kiridit diperlukeun, 100% dijamin. Abdi hoyong ngagunakeun médium ieu ngawartosan yén kami nyadiakeun bantuan dipercaya jeung supportive sarta kami bakal senang nawarkeun maneh injeuman.
    Lajeng dikirim kami hiji email ka: (victoriaemmanuelloan@gmail.com) panawaran keur injeuman

    BalasHapus
  3. Naha rék mésér ginjal atawa rék ngajual Anjeun
    ginjal? anjeun
    néangan keur hiji kasempetan pikeun ngajual ginjal Anjeun duit
    alatan putus finansial handap sarta anjeun teu nyaho naon
    ulah, teras ngahubungan kami kiwari sarta kami bakal nawiskeun maneh alus
    jumlah duit pikeun ginjal Anjeun. Ngaran abdi Dokter RAGHAV
    am a
    Nephrologist di MARTHIAS rumah sakit. klinik kami téh
    husus dina Bedah ginjal sarta kami ogé nungkulan
    dibeuli
    jeung cangkok tina ginjal sareng tinggal hiji
    donor alkana.
    Urang aya di India, Turki, Nigeria, AS, Malaysia, india
    Mun anjeun resep ngajual atawa meuli ginjal urang punten ulah
    ragu ngahubungan kami via email.
    Email: marthiashospital@gmail.com

    Salam hormat
    DR RAGHAV.

    BalasHapus
  4. Halo

    Anjeun peryogi hiji injeuman urgent papanggih pangabutuh finansial anjeun? Urang nawiskeun gajian ti 2000 nepi ka 50 000 000.00, kami bisa dipercaya, kawasa, saum sareng dinamis, teu pariksa kiridit na nawiskeun jaminan 100% keur gajian éksternal mangsa ieu.

    Urang ogé saum sakabeh mata uang ku laju dipikaresep 3% kana sagala gajian .... Mun anjeun kabetot, balik deui ka urang ku email ieu.

    Mangga balik deui ka urang, upami resep, ku eaglehomemortgage001@gmail.com

    Salam hormat,

    Ny Lola Daniel
    eaglehomemortgage001@gmail.com

    BalasHapus
  5. Perhatosan:
    Anjeun pilari a finansial injeuman parusahaan REAL méré Anjeun injeuman antara 5,000 Euro na 5.000.000 Euro (pikeun bisnis atawa parusahaan injeuman, injeuman pribadi, gajian imah, injeuman mobil, gajian konsolidasi hutang, modal venture, injeuman Podomoro, jsb)
    Atawa geus kungsi nampik kecap injeuman ti bank atawa lembaga keuangan kusabab salah alesan atawa lianna?
    Larapkeun kiwari sarta meunang injeuman finansial nyata diolah jeung disatujuan salami 3 dinten.
    METHODIST ramé CO-operative injeuman parusahaan, kami mangrupa "sacara internasional Accredited injeuman Lender" anu masihan gajian finansial REAL mun individu jeung pausahaan dina laju dipikaresep low of 2% kalawan kartu idéntitas valid atawa nagara paspor internasional anjeun verifikasi.
    Repayment injeuman urang dimimitian 1 (Hiji) sataun sanggeus anjeun nampi pinjaman Anjeun, tur lilana repayment Bulan ti antara 3 nepi ka 35 taun lilana.

    Pikeun respon Geura jeung ngolah injeuman pamundut anjeun dina 2 digawé poé,
    Contact us langsung ngaliwatan email ieu: methodistcooperativeloan@gmail.com


    Contact us jeung informasi di handap:

    Nami lengkep:____________________________
    Jumlah Diperlukeun salaku injeuman: ________________
    Injeuman Lilana: _________________________
    Tujuan keur injeuman: ______________________
    Tanggal lahir:___________________________
    Génder: _______________________________
    Status kawin:__________________________
    Kontak Alamat: _______________________
    Kode Kota / pos: __________________________
    Nagara: _______________________________
    Penjajahan: ____________________________
    Hapé:__________________________

    Kirim surélék pamundut anjeun pikeun respon saharita ka: methodistcooperativeloan@gmail.com

    Hatur nuhun.
    Bu Kathy Aula
    Diréktur.
    METHODIST ramé CO-operative injeuman parusahaan
    Email: methodistcooperativeloan@gmail.com

    BalasHapus
  6. Anjeun hiji lalaki bisnis atawa awéwé? Anjeun dina naon baé stress finansial atanapi ngalakukeun nu peryogi dana pikeun ngamimitian up bisnis sorangan? Dupi anjeun gaduh skor kiridit lemah sareng anjeun nyungsi eta teuas pikeun ménta kecap injeuman ti bank lokal
    sarta institutes finansial séjén?

    a) Personal injeuman, ékspansi Usaha.

    b) Usaha Mimitian-up jeung Pendidikan.

    c) Debt konsolidasi.

    d) gajian Duit Hard.

    Metoda kami nawarkeun maneh kasempetan nangtang jumlah injeuman diperlukeun na ogé durasi nu bisa mampuh ngalengkepan repayment injeuman kalawan laju dipikaresep of 2%. Ieu méré Anjeun kasempetan nyata pikeun meunangkeun dana nu peryogi. Ngalamar kabetot kedah ngalengkepan di handap
    rinci: -

    Formulir aplikasi *

    Nami lengkep:

    Jumlah Diperlukeun:

    Injeuman Lilana:

    penjajahan:

    Panghasilan bulanan:

    umur:

    Alamat / Nagara:

    Telepon Contact:

    ngahubungan kami dinten langsung via: consumeraffairsloan@gmail.com

    Awaiting Tanggapan anjeun

    Salam,

    BalasHapus
  7. Anjeun hiji lalaki bisnis atawa awéwé? Anjeun dina naon baé mess finansial atanapi Dupi anjeun peryogi dana pikeun ngamimitian up bisnis sorangan? Dupi anjeun peryogi injeuman ka ngamimitian Skala Leutik nice jeung bisnis sedeng? Dupi anjeun gaduh skor kiridit lemah sareng anjeun nyungsi eta teuas pikeun ménta injeuman modal ti bank lokal sarta institutes finansial séjén ?. Ngalamar kabetot kedah Contact us via email: arrowfinance11@gmail.com

    gajian kami anu ogé insured pikeun kaamanan maksimum nyaéta prioritas urang, gawang anjog kami nyaeta pikeun mantuan Anjeun meunangkeun layanan anjeun pantas, program kami nyaeta cara quickest mun meunang naon kudu di snap a. Ngurangan pangmayaran anjeun betah dina galur on expenses bulanan Anjeun. Mangtaun kalenturan kalawan nu bisa migunakeun keur kaperluan naon ti vacations, mun pangajaran, nepi ka purchases unik. Ngalamar kabetot kedah Contact us via email: arrowfinance11@gmail.com

    Urang nawarkeun rupa-rupa layanan finansial nu ngawengku: Planning Usaha, komérsial sarta Pangwangunan Keuangan, Sipat sarta Mortgages, gajian Debt konsolidasi, gajian Usaha, gajian wasta, gajian Imah Refinancing kalawan laju dipikaresep low dina 3% per ngabatalkeun pikeun individu, pausahaan sarta awak perusahaan. Meunangkeun hal nu pangalusna keur kulawarga anjeun na sorangan ngimpi ngarep Anjeun kitu oge sareng skéma injeuman Umum urang. Ngalamar kabetot kedah Contact us via email: arrowfinance11@gmail.com
    Damian témbal.

    BalasHapus
  8. Ngajual ginjal anjeun didieu pikeun $ 300.000 pikeun leuwih rinci ngahubungan Dr Sunaj Edward Whatsapp: +917204719376
    Whatsapp: +917204719376
    sunajkidneyfundation@gmail.com

    BalasHapus
  9. Ngajual ginjal anjeun didieu pikeun $ 300.000 pikeun leuwih rinci ngahubungan Dr Sunaj Edward Whatsapp: +917204719376
    Whatsapp: +917204719376
    sunajkidneyfundation@gmail.com

    BalasHapus
  10. Ngajual ginjal anjeun didieu pikeun $ 300.000 pikeun leuwih rinci ngahubungan Dr Sunaj Edward Whatsapp: +917204719376
    Whatsapp: +917204719376
    sunajkidneyfundation@gmail.com

    BalasHapus
  11. Wilujeng siang,

      Néangan hiji injeuman urgent? Ngahubungan UNICREDIT gancang injeuman kiwari keur transaksi saharita Anjeun. Éta Fast Mudah tur aman.

    INPORMASI KONTAK:

    EMAIL: unicreditfastloan@gmail.com

    Telepon: +17815611941

    WhatsApp: +2348146606842

    A urus injeuman tiasa dipercanten.

    BalasHapus
  12. Kuring menyakiti sareng haté ngejat mun aya dina masalah anu ageung lumangsung dina perkawinan abdi tujuh bulan ka tukang, di antara kuring jeung salaki kuring. jadi pikasieuneun pisan yén anjeunna nyandak hal ieu ka pangadilan pikeun cerai. anjeunna nyarios yén anjeunna moal resep deui sareng abdi, sareng anjeunna moal bogoh ka abdi deui. Anjeunna anjeunna dipak kaluar-bumi sareng ngajantenkeun abdi sareng murangkalih abdi ngaliwat nyeri parna. Abdi nyobian sadaya cara anu tiasa waé pikeun nyayogikeun deui, teras nyuhunkeun, tapi sadaya teu ngeakeun.in anjeunna parantos nyarios yén anjeunna parantos nyieun kaputusan, sarta anjeunna henteu pernah hoyong ningali kuring deui. Janten dina hiji sore, nalika abdi ucing deui tina pagawean, abdi pendak sareng sobat guna anu sanés nanyakeun ka salaki kuring. Ku kituna abdi ngécéskeun unggal hal manéhna, jadi anjeunna ka kuring yén hiji-hijina cara anu tiasa nampi ku salaki deui, nyaeta ngadatangan caster mantra, sabab estu digawé pikeun anjeunna teuing.So abdi pernah percanten ngeja, tapi abdi teu boga pilihan sejen, ti turutan nasihat-Na. Lajeng anjeunna masihan abdi Email alamat tina mantra mantra anu ngadina. Janten isuk-isuk anu sanés, abdi ngirimkeun surat kana alamat anu anjeunna masihan ka abdi, sareng mantra mantra ngajénkeun yén abdi bakal nampi salaki kuring dina poé saterusna. Naon hiji pernyataan endah pisan !! Kuring pernah percaya, ku kituna anjeunna nyarios sareng abdi, sareng ka abdi sadayana anu kedah abdi lakukeun. Mukang isuk-isuk isuk-isuk, surprta héran, salaki kuring anu henteu nyambung kuring kanggo 7 bulan terakhir, masihan kuring telepon pikeun nginpokeun ka kuring yén anjeunna nuju balik. Jadi Endah pisan Ku kituna ieu pisan kumaha anjeunna parantos sumping deui dina dinten anu sami, kalayan seueur kaasih sareng kabagjaan, sarta hapunten hapana, sareng ka nyeri anu anjeunna disababkeun abdi sareng barudak urang. Lajeng ti dinten éta, hubungan kami ayeuna leuwih kuat batan kumaha sateuacanna, ku bantuan Dr. WEALTHY. Ku kituna, abdi bakal saran anjeun kaluar upami anjeun ngagaduhan masalah ngahubungan anjeunna, abdi masihan abdi 100% jaminan anu anjeunna bakal nulungan anjeun .. Surélék anjeunna dina: wealthylovespell@gmail.com, atanapi anjeun Whatsapp anjeunna. + 2348105150446 Hatur nuhun asoooo teuing !!!

    BalasHapus
  13. Naha anjeun mésér ginjel atanapi anjeun badé ngical ginjal? Naha anjeun milarian kasempetan pikeun ngajual ginjal anjeun kusabab artos ngarobih finansial sareng anjeun henteu terang naon anu kedah dilakukeun, teras ngahubungi kami ayeuna sareng kami bakal nawiskeun anjeun jumlah anu saé $ 500,000 dolar pikeun Ginjal anjeun. Nami abdi Dokter MAXWELL am a Neurologist in BILL ROTH HOSPITAL. Rumah sakit kami khusus dina Bedah Ginjal sareng urang ogé nungkulan mésér sareng cangkok ginjal kalayan hirup anu nyumbang. Kami
    lokasina di India, AS, Malaysia, Singapore.Japan

    Upami anjeun resep ngajual atanapi mésér ginjal punten ulah ragu
    ngahubungi kami asup sareng via email.
    Email: birothhospital@gmail.com
    Nomer aplikasi Whats: +33751490980

    Salam hormat
    PERUBAHAN PERUBATAN
    DR MAXWELL

    BalasHapus
  14. Saatos 5 taun nikah sareng salaki sareng 2 murangkalih, salaki kuring mimiti ngalakukeun anéh sareng kaluar sareng awéwé anu sanés sareng nunjukkeun ka kuring cinta anu tiis, dina sababaraha waktos anjeunna ngancam pikeun cerai kuring upami kuring wani naroskeun anjeunna ngeunaan urusanna sareng awéwé séjén, kuring ieu musnah pisan sareng bingung dugi ka babaturan lawas kuring nyarioskeun ka kuring ngeunaan jampé mantra dina internet anu katelah Dr.Wealthy anu ngabantosan jalma hubungan sareng masalah kawin ku kakuatan kakuatan mantra cinta, mimitina kuring ragu upami hal sapertos kitu kantos aya tapi mutuskeun pikeun nyobaan, nalika kuring ngahubungan anjeunna, anjeunna ngabantosan kuring ngintip jampé cinta sareng dina 48 jam salaki kuring balik ka kuring sareng mimiti ngahaturkeun, ayeuna anjeunna parantos lirén kaluar sareng awéwé sanés sareng abdi kalayan kuring pikeun alus sareng nyata . Hubungi kasir jampi cinta anu hébat ieu pikeun hubungan anjeun atanapi masalah nikah tiasa direngsekeun dinten ieu ku: wealthylovespell@gmail.com atanapi langsung WhatsApp: +2348105150446.

    BalasHapus
  15. Abdi mangrupikeun panyéwa pinjaman pribadi anu masihan pinjaman waktos waktos hirup. Anjeun peryogi pinjaman anu penting pikeun mupus hutang anjeun, atanapi anjeun peryogi pinjaman modal pikeun bisnis anjeun? Anjeun parantos ditolak ku bank sareng lembaga keuangan sanés? Peryogi pinjaman konsolidasi atanapi hipotik? Milarian henteu deui, sakumaha kami di dieu pikeun ngadamel sagala masalah kauangan anjeun dina hal anu kapungkur. Kami nginjeum dana tina jalma-jalma anu peryogi pitulung finansial, anu ngagaduhan kiridit macét atanapi peryogi artos pikeun mayar tagihan, pikeun investasi dina bisnis dina jumlah 3%. Kuring hoyong nganggo médium ieu pikeun nginpokeun ka urang yén kami masihan dipercaya jeung ahli waris bantosan sareng bakal nawiskeun pinjaman. Hatur nuhun, Mangga wartosan kami ayeuna di: jamesmichaelloanservices@yahoo.com

    BalasHapus
  16. NAMPILKE UNTUK PINJAMAN PINJAMAN 2%.
    Kami naroskeun pribadi anu didaptarkeun, kami 100% sah sareng jujur .. kami masihan pinjaman dina tingkat bunga anu suda pisan 2% kanggo langkung seueur info atanapi nyuhunkeun taroskeun ka Kami ayeuna via email {suntrustfinancialhome@gmail.com} TANPA PENDAFTIKAN ATAWA TRANSFER FEES INVOLVE .

    SERVISES PINJAMAN TERUS TERMASUK:
    * Pinjaman Komérsial.
    * Pinjaman Pribadi.
    * Pinjaman Bisnis.
    * Pinjaman Pelaburan.
    * Pinjaman Pangwangunan.
    * Pinjaman akuisisi.
    * Pinjaman konstruksi.
    * Pinjaman Bisnis sareng seueur deui: Kanggo inpo anu langkung sareng nyuhunkeun email kami di (suntrustfinancialhome@gmail.com)

    BalasHapus
  17. NAMPILKE UNTUK PINJAMAN PINJAMAN 2%.
    Kami naroskeun pribadi anu didaptarkeun, kami 100% sah sareng jujur .. kami masihan pinjaman dina tingkat bunga anu suda pisan 2% kanggo langkung seueur info atanapi nyuhunkeun taroskeun ka Kami ayeuna via email {suntrustfinancialhome@gmail.com} TANPA PENDAFTIKAN ATAWA TRANSFER FEES INVOLVE .

    SERVISES PINJAMAN TERUS TERMASUK:
    * Pinjaman Komérsial.
    * Pinjaman Pribadi.
    * Pinjaman Bisnis.
    * Pinjaman Pelaburan.
    * Pinjaman Pangwangunan.
    * Pinjaman akuisisi.
    * Pinjaman konstruksi.
    * Pinjaman Bisnis sareng seueur deui: Kanggo inpo anu langkung sareng nyuhunkeun email kami di (suntrustfinancialhome@gmail.com)

    BalasHapus
  18. Hello sadayana.

    Nami abdi Dr Kate Adams, mangrupikeun Ahli Fisiologis di Universitas Rumah Sakit Bristol NHS Foundation Trust. Rumah sakit kami khusus di Bedah Ginjal sareng kami ogé ngurus mésér sareng transplantasi ginjal kalayan hirup anu donor anu saluyu. Kami ayana di Dubai, Turki, USA, Malaysia. Upami anjeun resep ngajual atanapi mésér ginjal urang punten tong ragu ngahubungi kami ngalangkungan email: kateadams946@hotmail.com

    Dr Kate Adams

    Nomer Telepon: +2348146161694

    BalasHapus
  19. Hello sadayana.

    Nami abdi Dr Kate Adams, mangrupikeun Ahli Fisiologis di Universitas Rumah Sakit Bristol NHS Foundation Trust. Rumah sakit kami khusus di Bedah Ginjal sareng kami ogé ngurus mésér sareng transplantasi ginjal kalayan hirup anu donor anu saluyu. Kami ayana di Dubai, Turki, USA, Malaysia. Upami anjeun resep ngajual atanapi mésér ginjal urang punten tong ragu ngahubungi kami ngalangkungan email: kateadams946@hotmail.com

    Dr Kate Adams

    Nomer Telepon: +2348146161694

    BalasHapus
  20. Nami abdi Miss Bora, kuring nikah 5 taun sareng salaki, urang hirup bagja taun ieu sareng henteu nalika anjeunna angkat ka Australia dina perjalanan bisnis dimana anjeunna pendak sareng mojang ieu sareng ti saprak éta anjeunna benci sareng abdi, murangkalih sareng cinta ngan ukur anjeunna. Janten nalika salaki kuring balik ti perjalanan, anjeunna nyarios yén anjeunna henteu hoyong deui ningali kuring sareng murangkalih deui, janten anjeunna ngusir urang kaluar ti bumi sareng ayeuna badé ka Australia ningali awéwé anu sanés. Janten sareng murangkalih kuring jadi frustasi ayeuna sareng kuring ngan ukur sareng indung kuring, kuring henteu hadé kalakuanna kusabab indungna nikah ka lalaki séjén saatos bapak kuring maot, janten lalaki anu anjeunna kawin henteu ngubaran dirina ogé, abdi. sareng murangkalih kuring bingung pisan sareng kuring milari cara supados salaki kuring balik ka bumi kusabab kuring resep pisan sareng mikanyaah anjeunna anu hiji dinten nalika ngotéktak komputer kuring ningali kasaksian tina roda mantra ieu Dr.Pellar, kasaksian. ngabagi saurang awéwé online sareng éta pisan kuring kagum, kuring ogé mikir pikeun nyobaan. Kuring mimiti sieun, tapi nalika kuring mikirkeun naon anu dialaman ku barudak sareng murangkalih kuring, kuring ngahubungi anjeunna sareng anjeunna ngawartoskeun kuring damel anteng ngan ukur 24 jam supados salaki kuring datang deui ka kuring,, reuwas kuring, Kuring nampi telepon ti salaki kuring dina dinten anu kadua naroskeun ka murangkalih sareng kuring nyauran Dr.Pellar sareng cenah masalah anjeun direngsekeun pikeun anak kuring. Janten ieu kumaha kuring nyandak kulawarga kuring balik saatos lami nahan setrés dieureunkeun ku saurang awéwé jahat, janten ku sadayana bantosan Dr.Pellar, kuring hoyong anjeun sadayana ngiringan kuring dina forum ieu ngucap sukur pisan Dr.Pellar ogé naséhat pikeun saha waé anu nyanghareupan masalah sapertos kitu atanapi anu sami atanapi masalah naon waé, anjeun ogé kedah ngahubungi anjeunna, email na. alamat surélék nyaéta drpellar@gmail.com
    HÉSÉSÉS HÉSÉNGRÉS NUTURUN - UP.
    {1) Upami anjeun hoyong anu tilas deui.
    (2) lamun anjeun salawasna ngagaduhan impian anu goréng.
    (3) Upami anjeun hoyong diangkat dina kantor anjeun.
    (4) Upami anjeun hoyong awéwé / lalaki ngudag anjeun.
    (5) Upami anjeun hoyong murangkalih.
    (6) Upami anjeun hoyong beunghar.
    (7) Upami anjeun hoyong salaki / pamajikan anjeun salamina salamina.
    (8) Upami anjeun peryogi bantosan kauangan.
    (9) Kumaha anjeun panipuan sareng hoyong kéngingkeun artos anjeun.
    (10) upami anjeun hoyong ngeureunkeun cerai anjeun.
    (11) upami anjeun hoyong cerai lalaki.
    (12) upami anjeun hoyong kahoyong anjeun tiasa kacumponan.
    (13) Kakandungan nalika ngalahirkeun
    (14) Pastikeun anjeun kéngingkeun tuntutan hukum sareng pameget anu pikahariwangeun, henteu masalah naon tahapanana
    (15) Cerai atanapi hubungan.
    (16) upami anjeun ngagaduhan panyakit sapertos (H I V), (Kanker), atanapi panyakit naon waé.
    (17) upami anjeun peryogi do'a pikeun ngabébaskeun murangkalih atanapi diri anjeun.
    (18) anjeun hoyong ngubaran diabetes, ngubaran herpes, ngubaran HIV sareng AIDS, ngubaran kanker payudara, sareng ngubaran kanker,
    deui pastikeun ngahubungi anjeunna upami anjeun ngagaduhan masalah anjeunna bakal ngabantosan anjeun. alamat email na nyaéta drpellar@gmail.com

    BalasHapus
  21. Kumaha kuring sanggup ngabéréskeun rekening sareng salaki kuring dibantuan ku panulis Dr.Sango, kuring yuswa 47 taun sareng tilu murangkalih, hiji énjing sakitar 8 bulan kamari salaki kuring kakara hudang tina ranjang sareng anu sanésna nyarios yén urang kedah ngaleupaskeun éta anjeunna henteu resep deui perkawinan urang, kecap ieu saimbang kuring sareng kuring ampir pingsan, kuring ngabohong ka anjeunna sareng kuring naroskeun naon anu kajantenan, tapi anjeunna nolak nyarios nanaon, bulan anu sami anjeunna ninggalkeun bumi sareng ngantep kuring nyalira sareng murangkalih sareng janten ikhlas éta henteu gampang pikeun kuring, bahkan ngawartoskeun sadulur-saderekna pikeun ngabantosan kuring pikeun ngahampura upami kuring henteu sadar salah sareng sagala kasenangan dina ceuli. Kuring milari bantosan ti platform anu sanés, tapi sadayana gagal dugi ka kuring maca tulisan ngeunaan jalma spiritual - panulis anu disebut Dr.Sango, kuring ngajelaskeun masalahna ka anjeunna sareng anjeunna ngawartosan pikeun masihan sababaraha inpormasi anu kuring pasihkeun ka anjeunna, anjeunna ngawartoskeun kuring lalaki éta henteu ngagaduhan pikiran anu leres yén anjeunna dimanipulasi ku awéwé sanés janten anjeunna milari cerai tapi anjeunna nyarios ka kuring ulah hariwang yén saatos tilu dinten sadayana kahariwang kuring bakal réngsé sareng kuring bakal paling kaget ku éjahan anu diucapkeun ku Dr.Sango hébat salaki kuring nelepon anjeunna balik ka bumi sareng malah naros ka kuring sabaraha lami anjeunna jauh ti bumi, kuring resep pisan yén perkawinan kuring disimpen ku panulis hébat anu disebut Dr.Sango, cerai henteu pernah kajadian, kuring ngagaduhan promosi di tempat damel, sagala rupa kahirupan kuring janten panulis anu saé sareng hébat Dr.Sango kedah bersyukur pikeun sadayana ieu. Upami anjeun nyanghareupan masalah perkawinan, upami anjeun milari fetus uterus, upami anjeun hoyong ngaraihkeun mantan kakasih, upami anjeun hoyong nomer undian anu bahagia, upami anjeun peryogi mantra panyalindungan, mantra pikeun kabeungharan, sareng sajabina. Ngarasa Luncat ngahubungi Dr.Sango pikeun damel mantra naon waé sareng anjeun bakal salamina bagja ku éta sabab sadaya kahoyong haté anjeun bakal wareg. Anjeun tiasa ngahubungi anjeunna ku email. Surélék: spellspecialistcaster937@gmail.com

    BalasHapus
  22. Abdi resep ngabagi pangalaman, nami abdi Joy ti London.
    Sanggeus opat taun nikah, salaki kuring kakara mutuskeun ninggalkeun. Kuring ngalakukeun sagalana kuring bisa mawa manehna balik, tapi kabeh sia sia, Kuring hayang pisan manehna balik pikeun cinta nu Abdi bogoh ka manehna, abdi begged anjeunna pikeun sagalana, abdi jangji, tapi anjeunna nampik. Kuring ngajelaskeun masalah kuring ka babaturan sareng anjeunna nyarankeun yén kuring langkung resep ngahubungi Dr.Sango pikeun ngabantosan kuring ngalungkeun mantra rekonsiliasi sareng kéngingkeun deui. Kuring teu boga pilihan tapi coba eta kaluar. Kuring ngawartosan Dr.Sango sareng anjeunna ngajamin yén teu aya masalah sareng yén sadayana bakal saé tilu dinten ka pengker. Anjeunna mesmerized jeung reuwas kuring poé kadua salaki kuring nelepon kuring. Abdi reuwas pisan, kuring ngawalon telepon sareng anjeunna ngan ukur hapunten kana sagala anu kajantenan, anjeunna hoyong kuring uih deui ka anjeunna. Upami anjeun peryogi bantosan, anjeun ogé tiasa ngahubungi Dr.Sango pikeun salah sahiji masalah di handap ieu,
    1) mantra cinta
    2) Leungit mantra cinta
    3) mantra talak
    4) Mantra beungkeutan.
    6) mantra Disassembly
    7) Leupaskeun urut lover
    8.) Hoyong dipromosikeun di kantor anjeun / lotre
    9) Enlargement sirit
    10) Masalah kakandungan
    Kontak Dr.Sango on email handap spellspecialistcaster937@gmail.com

    BalasHapus
  23. WE ARE URGENTLY IN NEED OF KIDNEY DONORS, WITH THE SUM OF [$800,000USD,]{800,000 USD}CONTACT US NOW FOR MORE INFORMATION. Email columbiaasiahospital748@yahoo.com} or WhatsApp us now,(Whatsapp him +17013531601)Dr S.K Wangnoo OF COLUMBIA ASIA HOSPITAL INDIA. I AM A SPECIALIST IN ORGAN SURGERY, will also buy and sell.TRANSPLANT OF ANY TYPES 0F 0RGAN We need your urgent response.

    BalasHapus
  24. KAMI URGENTA BUTUH DONOR GINJAL, DENGAN JUMLAH [$800,000USD,]{800,000 USD}HUBUNGI KAMI AYEUNA PANGINJURKEUN. email columbiaasiahospital748@yahoo.com} atanapi WhatsApp kami ayeuna,(Whatsapp anjeunna +447418361059)Dr S.K OF COLUMBIA ASIA HOSPITAL INDIA. Abdi Spésialis bedah organ, ogé bakal ngagaleuh.

    BalasHapus
  25. KAMI URGENTUS DIBUTUHKAN DONOR GINJAL, KALAU JUMLAH [$800,000USD,] HUBUNGI KAMI AYEUNA PIKEUN INFORMASI LENGKAP. Surélék jaslokhospital20@gmail.com} atanapi WHATSAPP kami ayeuna,(+17013531601) Dr Vikram Kumar, OF JASLOK HOSPITAL INDIA. I AMASPECIALIST DI BEDAH ORGAN, ogé bakal ngagaleuh.

    BalasHapus
  26. Naha anjeun peryogi pinjaman??? Larapkeun kiwari keur 2% minat kontak: (dakany.endre@gmail.com) pikeun leuwih rinci.

    Tawaran Pinjaman Urgent.

    Apply for a 2% loan now: dakany.endre@gmail.com

    Urgent Loan Offer.

    BalasHapus